Laatste kerkdienst in de Hessenwegkerk te Heemse.
Op zondagochtend 30 juni 2024 werd in het Overijsselse Heemse de goed bezochte laatste kerkdienst gehouden in de protestantse, voormalig gereformeerde Hessenwegkerk.
De dienst stond onder leiding van de predikanten Gijsbert en Geralda Rohaan en kerkelijk werker Martijn van Breden. Aan de dienst werd medewerking verleend door de organisten Kees Bakker en Klaas Gernts en door het zanggroepje Revival. Voor het verloop van de dienst verwijzen we naar de Orde van Dienst.
De liederen.
Het intochtslied was psalm 107 vers 1 en 4: ‘Gods goedheid houdt ons staande, zo lang de wereld staat’. Verder werd gezongen lied 413 vers 2 (‘Alles wat U prijzen kan, U, de Eeuwige, ongeziene’), terwijl in de oude berijming psalm 42 vers 5 gezongen werd (net als bij de opening van de kerk in 1951): ‘Maar de Heer zal uitkomst geven, Hij die ’s daags Zijn gunst gebiedt’. Voorafgaande aan de verkondiging zong de gemeente in wisselzang met Revival psalm 84 en 84a: ‘Hoe lieflijk, hoe goed is mij, Heer, het huis waar Gij Uw Naam en eer hebt laten wonen bij de mensen’.
Na de verkondiging werd gezongen Lied 287 vers 1: ‘Rond het licht dat leven doet, groeten wij elkaar met vrede’. Aan het eind van de dienst werd bij de liturgische voorwerpen nog een aantal verzen van Lied 287 gezongen. Buiten de kerk, bij de toren, zongen de verzamelde gemeenteleden lied 704 vers 3 (‘Lof, eer en prijs zij God die troont in ‘t licht daarboven’).
De Schriftlezing.
Voorafgaande aan de verkondiging was de lezing uit Hebreeën 13 vers 8: ‘Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid!’ Deze tekst staat ook op de gevelsteen, die bij de bouw van de kerk in 1951 werd ingemetseld. ‘Vorige week was er een presentatie met beelden over de Hessenwegkerk in de afgelopen 72 jaar. Mensen veranderen, tijden veranderen, maar Jezus Christus verandert nooit. Zijn genade, liefde, barmhartigheid en rechtvaardigheid zijn en blijven altijd hetzelfde. Ook als wij een ander huis gaan bewonen’.
De verkondiging rondom de ritualia.
Als verkondiging werd door de voorgangers stilgestaan bij de betekenis van de liturgische voorwerpen, die meegenomen werden naar de Lambertuskerk. Na elk onderdeel van de verkondiging werd een gebed uitgesproken en werd een couplet van lied 287 gezongen. Dit gebeurde achtereenvolgens bij de paaskaars, de bijbel, het doopvont, het doopboek en het gedachtenisboek en bij het avondmaalsstel en de collectezakken.
De paaskaars.
– Na het zingen van lied 287 vers 1 (‘Rond het Licht dat leven doet‘) werd gesproken over de betekenis van de paaskaars, die de aanwezigheid van God symboliseert. De paaskaars brandt van Paasmorgen tot Goede Vrijdag. Als we herdenken dat Christus stierf, gaat het licht uit, en dan wordt op paasmorgen weer een nieuw licht ontstoken. Wie gelooft in Jezus Christus, wie leeft bij het licht van Christus, hoeft niet bang te zijn in de duisternis van de zonde, van de moeiten, van het verdriet en van de zorgen. Zijn licht straalt ons tegemoet. Het verwarmt ons hart en bemoedigt ons. We hebben een kaars die zacht licht brengt, waarin je je geborgen mag weten; licht dat de duisternis doorbreekt, licht om bij te leven, een afspiegeling van wie God is. Dan mogen we op weg gaan als verlichte mensen om zelf een licht voor anderen te zijn. Jezus, het Licht van de wereld, blijft Dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid.
De Bijbel.
– Na het zingen van Lied 287 vers 2 (‘Rond het boek van Zijn Verbond‘) werd gesproken over de betekenis van de Bijbel. Bij een kerk hoort natuurlijk een bijbel. Onze bijbel is een oud exemplaar die we goed bewaren, maar toch lezen we daar eigenlijk nooit meer uit. Bij elke dienst hier in de Hessenwegkerk wordt de bijbel geopend en wordt er uit gelezen. De bijbel is voor ons erg belangrijk. We noemen het de Heilige Schrift, het is dus niet zomaar een boek, maar een boek met gezag over ons. Daarin laat God Zich kennen, waardoor wij ons zelf leren kennen. De bijbel bestaat uit verschillende boeken door verschillende schrijvers geschreven in verschillende contexten. Allen spreken ze over God als Schepper, Verlosser en Rechter. Een God die heilige Liefde is. Of we dat nu in 1951 of in 2024 doen, de boodschap blijft actueel en blijft ons aanspreken. De generaties door lezen we deze woorden en proberen we er uit te leven. In deze kerk waren allerlei voorgangers die het Woord verkondigden. Uiteindelijk valt of staat de verkondiging met het goede nieuws van Jezus Christus. Hij die ons bevrijdt van zonden en ons een nieuw leven geeft. In Jezus hebben we God echt leren kennen. Het Woord is mens geworden. “Wanneer je bij Mijn Woord blijft, ben je waarlijk Mijn leerling”.
Het doopvont.
– Na het zingen van lied 287 vers 3 (‘Rond het water van de doop’) werd gesproken over de betekenis van het doopvont, dat 72 jaar lang in de Hessenwegkerk stond. De foto’s van het doopvont staan afgedrukt in het mooie gedenkboekje dat over het afscheid van de kerk werd uitgegeven. Op het doopvont staan zes voorstellingen, die achtereenvolgens besproken werden. Samengevat in woorden van deze strekking:
(1) Op de eerste zijde van het doopvont staat Abraham die een droom had: hij zou een nageslacht krijgen dat hij niet zou kunnen tellen, zoveel als sterren aan de hemel, ontelbaar. Al wie gelooft mag Gods kind zijn. Dit verhaal spreekt ons van het Verbond dat God sluit met mensen. Wij mogen weten dat Gods ‘ja’ over ons klinkt nog voor ons eerste woord.
(2) We herkennen op de tweede zijde van het doopvont Mozes met zijn staf waarmee hij op Gods Woord de Schelfzee splijt, waarna het volk er door trekt en droogvoets aan de overkant aankomt. Ze mogen door die woeste zee, die stond voor chaos en dood. Door de dood heen nieuw leven vinden. Zo mogen ook wij er met Christus doorheen gaan.
(3) Op de derde zijde zien we Johannes de Doper terwijl hij roept in de woestijn: ‘Bekeer je tot God’. Hij doopt tot reiniging van zonden. Hij heeft op deze afbeelding vermoedelijk het Lam Gods in zijn armen. De afbeelding spreekt van bekering en van een nieuw begin.
(4) De vierde afbeelding op het doopvont toont kinderen waarvan Jezus zegt ‘Laat ze tot Mij komen’. Je mag worden als een kind dat zich afhankelijk weet van zijn ouders: weet je maar afhankelijk van de Here God, Hij zal geven alles wat nodig is. Alle zegen komt van boven, van de Vader Die het ons van harte geeft.
(5) Dat zien we ook op de vijfde afbeelding, die van de verloren zoon, de zoon die dacht zijn vader niet nodig te hebben, die de erfenis claimde, daarna vertrok en alles verbraste. Toen hij berooid terugkwam ontdekte hij de onvoorwaardelijke liefde van zijn vader en een vader die naar hem uitkeek. Ieder is welkom om terug te komen bij God, Die een Vader is die ons in de armen wil sluiten. We zijn geen slaven meer, maar kinderen van God.
(6) De laatste afbeelding gaat over de Goede Herder. Deze draagt een schaap in zijn armen. Hij kent alle schapen en zorgt voor ze, zorgt voor de kudde en ook voor de schapen die afdwalen. Jezus zegt: ‘Ik ken hen bij hun Naam en zij kennen Mij’. Dat spreekt over de zorg van Jezus tot de allerhoogste prijs.
Doop- en gedachtenisboek.
– Daarna werd lied 287 vers 5 gezongen (‘Rond het licht dat leven doet‘), waarna gesproken werd over het doopboek en het gedachtenisboek rouw en trouw: In een kerk delen we het leven met elkaar. We zijn een familie, waarin we vreugde maar ook verdriet met elkaar delen. Dat zien we vooral bij de sleutelmomenten in ons leven, zoals bij een geboorte, een huwelijk of bij een overlijden. We bedienen hier de doop te midden van de gemeente; bij een huwelijk wordt dit in een kerkdienst bezegeld en bij het overlijden van een gemeentelid kunnen we als gemeente bij elkaar komen. Veel van die momenten van ons zijn verbonden aan de Hessenwegkerk. We leggen al die momenten vast in een doopboek als er gedoopt wordt, en in een gedachtenisboek bij een overlijden. We bewaren de namen van de mensen die ons lief zijn en we nemen ze mee naar de Lambertuskerk.
Avondmaalsstel en collectezakken.
– Na het zingen van lied 287 vers 4 (‘Rond de tafel, in de kring‘) werd gesproken over de betekenis van het avondmaalsstel en collectezakken. Mensen zeggen wel eens: ‘Leven is geven en nemen’. Je mag nemen wat je toekomt, maar je moet ook kunnen delen van wat je hebt. Dat is levenskunst. In het avondmaal gebeurt ook zoiets. Dat vieren we: geven en nemen, maar dan op een wonderlijke, eerbiedige manier. Maarten Luther sprak van: ‘Een vrolijke ruil’: Jezus onze dood en wij Zijn leven; Jezus Christus onze schuld en wij Zijn genade; Jezus onze ongerechtigheid, wij Zijn gerechtigheid. Dat is me nogal een ruil! Geen eerlijke ruil, maar wat een vreugdevolle ruil!
Het Heilig Avondmaal is een symbolische maaltijd. We denken daarbij terug aan de laatste maaltijd voordat Jezus naar het kruis op Golgotha ging: ‘Neem, eet, dit is Mijn Lichaam; neem allen de beker, drink daaruit, dit is Mijn bloed’. Als wij het avondmaal vieren wil God in brood en wijn met Zijn Geest aanwezig zijn. Het is ook getuigenis: we laten er iets mee zien. We laten zien dat Jezus Zijn leven gaf als losprijs voor velen. Al meer dan zeventig jaar zeggen wij op deze plek: ‘Daar moeten we het van hebben. Als God met ons is, wie zou ons dan nog wat doen in het leven?’ Dat zal blijven, waar we ook samen gemeente zijn.
Als het teken van ‘geven en delen’ zijn er ook de collectezakken. Ze zijn niet slechts symbolisch maar wezenlijk in de kerk. ‘Geef en dan zal je gegeven worden’, zei Jezus. ‘Geven en ontvangen’ mochten we hier in de Hessenwegkerk vieren en doen in Jezus’ Naam. Zo was dit gebouw een oefenplaats van het leven met de Geest. Dat maakt ons tot dankbare mensen.
Op reis…
Na de collecte stelden de dragers van de liturgische voorwerpen zich op en gingen vervolgens de kerk uit (de drager met de paaskaars voorop), waar ook de gemeenteleden zich rond de toren verzamelden en waar samen lied 704 vers 3 gezongen werd (‘Lof, eer en prijs zij God die troont in ’t licht daarboven’). Daarna sloot de ‘koster Jaap’ – van wie enkele dagen eerder afscheid genomen werd – de buitendeur van de kerk en werd de vlag van de Protestantse Kerk gestreken.
De gemeenteleden gingen vervolgens op reis naar de Lambertuskerk, waar de liturgische voorwerpen een plaats kregen en waar de kerkdiensten in het vervolg gehouden zullen worden.
© 2024. GereformeerdeKerken.info
Een beeldverslag van de laatste dienst in de Hessenwegkerk (30 juni 2024, 9.37 uur) >
Translation into English:
“A Place of Practice for Life with the Spirit”.
Last Church Service in the ‘Hessenwegkerk’ (Hessenweg Church) in Heemse.
On Sunday morning, June 30, 2024, the well-attended final church service was held in the Protestant, formerly ‘gereformeerde’ Hessenweg Church in Heemse, Overijssel.
The service was led by pastors Gijsbert and Geralda Rohaan and church worker Martijn van Breden. The organists Kees Bakker and Klaas Gernts and the singing group ‘Revival’ participated in the service. For the order of service, we refer to the ‘Order of Service’.
The Hymns.
The opening hymn was Psalm 107 verses 1 and 4: “God’s goodness keeps us standing, as long as the world stands.” Additionally, hymn 413 verse 2 was sung (“Everything that can praise You, You, the Eternal, unseen”), and Psalm 42 verse 5 was sung in the old versification (just like at the opening of the church in 1951): “But the Lord will give relief, He who commands His favor by day.” Before the sermon, the congregation sang Psalm 84 and 84a in alternation with ‘Revival’: “How lovely, how good it is to me, Lord, the house where You have let Your Name and honor dwell among the people.”
After the sermon, hymn 287 verse 1 was sung: “Around the light that gives life, we greet each other with peace.” At the end of the service, a few more verses of hymn 287 were sung at the liturgical objects. Outside the church, by the tower, the assembled congregation sang hymn 704 verse 3 (“Praise, honor, and glory be to God who sits enthroned in the light above”).
The Scripture Reading.
Before the sermon, the reading was from Hebrews 13 verse 8: “Jesus Christ is the same yesterday, today, and forever!” This text is also on the foundation stone, which was embedded during the construction of the church in 1951. “Last week, there was a presentation with images about the Hessenweg Church over the past 72 years. People change, times change, but Jesus Christ never changes. His grace, love, mercy, and righteousness are and always remain the same. Even as we move to another house.”
The Sermon Around the Ritual Objects.
During the sermon, the pastors reflected on the significance of the liturgical objects that were being moved to the ‘Lambertus Church’. After each part of the sermon, a prayer was said, and a verse of hymn 287 was sung. This was done successively at the Paschal candle, the Bible, the baptismal font, the baptismal register, the memorial book, the communion set, and the collection bags.
The Paschal Candle.
- After singing hymn 287 verse 1 (“Around the Light that gives life”), the significance of the Paschal candle was discussed, which symbolizes the presence of God. The Paschal candle burns from Easter morning to Good Friday. When we remember that Christ died, the light goes out, and then on Easter morning, a new light is lit again. Those who believe in Jesus Christ, who live by the light of Christ, need not fear the darkness of sin, troubles, sorrow, and worries. His light shines upon us. It warms our hearts and encourages us. We have a candle that brings soft light, in which you may feel secure; light that breaks through the darkness, light to live by, a reflection of who God is. Then we may go forth as enlightened people to be a light for others. Jesus, the Light of the world, remains the same, yesterday, today, and forever.
The Bible.
- After singing hymn 287 verse 2 (“Around the book of His Covenant”), the significance of the Bible was discussed. A church naturally includes a Bible. Our Bible is an old copy that we keep well, but we never really read from it anymore. At every service here in the Hessenweg Church, the Bible is opened and read from. The Bible is very important to us. We call it the Holy Scripture, so it is not just any book but a book with authority over us. In it, God reveals Himself, through which we come to know ourselves. The Bible consists of various books written by different authors in different contexts. They all speak of God as Creator, Redeemer, and Judge. A God who is holy Love. Whether we do this in 1951 or 2024, the message remains relevant and continues to speak to us. Generations read these words and we try to live by them. In this church, there were various pastors who proclaimed the Word. Ultimately, the proclamation stands or falls with the good news of Jesus Christ. He who frees us from sin and gives us a new life. In Jesus, we have truly come to know God. The Word became flesh. “If you abide in My Word, you are truly My disciples.”
The Baptismal Font.
- After singing hymn 287 verse 3 (“Around the water of baptism”), the significance of the baptismal font was discussed, which stood in the Hessenweg Church for 72 years. Photos of the baptismal font are printed in the beautiful commemorative booklet about the farewell to the church (we will return to this extensively tomorrow). The baptismal font features six depictions, which were discussed one by one. Summarized in these words:
(1) On the first side of the baptismal font, Abraham is depicted who had a dream: he would have descendants as numerous as the stars in the sky, countless. All who believe may be God’s children. This story speaks to us of the Covenant that God makes with people. We may know that God’s “yes” sounds over us even before our first word.
(2) On the second side of the baptismal font, we recognize Moses with his staff with which, by God’s Word, he splits the Red Sea, allowing the people to pass through and reach the other side dry-footed. They may pass through that wild sea, which symbolized chaos and death. Finding new life through death. So we may also pass through it with Christ.
(3) On the third side, we see John the Baptist calling in the wilderness: “Repent to God.” He baptizes for the forgiveness of sins. In this depiction, he probably holds the Lamb of God. The image speaks of repentance and a new beginning.
(4) The fourth depiction on the baptismal font shows children of whom Jesus says “Let them come to Me.” You may become like a child who knows its dependence on its parents: just know your dependence on the Lord God, He will give everything needed. All blessings come from above, from the Father who gives them to us wholeheartedly.
(5) We also see this on the fifth depiction, that of the prodigal son, the son who thought he did not need his father, claimed the inheritance, left, and squandered everything. When he returned destitute, he discovered his father’s unconditional love and a father who looked out for him. Everyone is welcome to return to God, who is a Father who wants to embrace us. We are no longer slaves, but children of God.
(6) The last depiction is about the Good Shepherd. He carries a sheep in his arms. He knows all the sheep and cares for them, cares for the flock, and also for the sheep that stray. Jesus says: “I know them by name and they know Me.” This speaks of Jesus’ care to the highest price.
Baptismal and Memorial Book.
- After singing hymn 287 verse 5 (“Around the light that gives life”), the baptismal and the memorial book of mourning were discussed: In a church, we share life with each other. We are a family, sharing joy but also sorrow. This is especially seen at the key moments in our lives, such as at a birth, a marriage, or a death. We administer baptism here in the midst of the congregation; a marriage is sealed in a church service, and at the death of a member, we can come together as a congregation. Many of these moments are connected to the Hessenweg Church. We record all these moments in a baptismal book when baptizing and in a memorial book at a death. We keep the names of the people we love and take them with us to the ‘Lambertus Church’.
Communion Set and Collection Bags.
- After singing hymn 287 verse 4 (“Around the table, in the circle”), the significance of the communion set and collection bags was discussed. People sometimes say: “Life is giving and taking.” You may take what is due to you, but you must also be able to share what you have. That is the art of living. In communion, something similar happens. We celebrate: giving and taking, but in a wondrous, reverent way. Martin Luther spoke of: “A joyful exchange”: Jesus our death and we His life; Jesus Christ our guilt and we His grace; Jesus our injustice, we His righteousness. That is quite an exchange! Not a fair exchange, but what a joyful exchange!
The Holy Communion is a symbolic meal. We remember the last meal before Jesus went to the cross at Golgotha: “Take, eat, this is My Body; take all of the cup, drink from it, this is My blood.” When we celebrate communion, God wants to be present with His Spirit in bread and wine. It is also a testimony: we show something with it. We show that Jesus gave His life as a ransom for many. For more than seventy years, we have said in this place: “That’s what we must rely on. If God is with us, who can be against us in life?” That will remain, wherever we are as a congregation.
As a sign of “giving and sharing,” there are also the collection bags. They are not just symbolic but essential in the church. “Give, and it will be given to you,” said Jesus. “Giving and receiving” we were allowed to celebrate and do here in the Hessenweg Church in Jesus’ Name. This building was a place of practice for life with the Spirit. That makes us grateful people.
On the Move…
After the collection, the bearers of the liturgical objects lined up and then left the church (the bearer of the Paschal candle in front), where the congregation gathered around the tower and sang hymn 704 verse 3 (“Praise, honor, and glory be to God who sits enthroned in the light above”). Then “sexton Jaap” – from whom we said goodbye a few days earlier – closed the church’s outer door, and the flag of the Protestant Church was lowered.
The congregation then set out for the ‘Lambertus Church’, where the liturgical objects were placed and where future church services will be held.
© 2024. GereformeerdeKerken.info