In de nummers van 21 en 28 juli en van 11 augustus 1962 van het Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland kwamen we onder meer de volgende berichten tegen over plaatselijke Gereformeerde Kerken. De redactie van GereformeerdeKerken.info plaatste de illustraties en tussen [vierkante haakjes] enkele aanvullende opmerkingen en gegevens.
Heidens.
De kerk van ‘s-Gravenhage-Moerwijk heeft een allerminst benijdenswaardige primeur. Kortgeleden werd daar de nieuwe Cypreskerk [aan de Raaphorstlaan] in gebruik genomen maar thans reeds moest ds. R. de Vries in de kerkbode schrijven onder het opschrift ‘Heidens’: “Dat lijkt een minder passend woord in een christelijk kerkblad. Toegestemd. Maar er is wel een beetje reden voor om het te gebruiken. Zondag jl. wees de koster van de Cypreskerk me op een paar banken, waarin alweer krassen en inscripties gemaakt waren. En niet zo zuinig ook. Dat is toch wel wat ontstellend. De fabrikant van de banken moest zeggen dat hij nog nooit zoiets had meegemaakt, dat na een paar zondagen zijn producten al zo geschonden waren. We hebben dus wel een reputatie, maar welk één!”
“Ik vernam dat ook in een andere nieuwe kerk in onze stad de sporen van vandalisme al zwaar getekend staan. Moet dat nu zó? Ik sprak hierboven over heidens. Maar dat is een belediging voor de heidenen misschien. Zij beschadigen hun heiligdommen niet zo. Willen we samen opletten dat ons nieuwe eigendom een beetje ontzien wordt? Wil de jeugd daaraan denken? Ik noem de jeugd, want ik kan me niet voorstellen, dat iemand op jaren hier schuldig aan zou zijn. Of het moest zijn dat hij een van zijn spruiten stilletjes liet begaan, omdat ‘ie daar zo rustig mee was…”
(21 juli 1962)
Nieuwbouw dringend noodzakelijk.
Na veertien weken activiteit bedraagt het kerkbouwfonds in Maartensdijk fl. 1.520,10. Aldus werd onlangs in de kerkeraadsvergadering meegedeeld. Daar kreeg men ook een teleurstellende mededeling te verwerken, namelijk dat niet gerekend moet worden op een overheidssubsidie omdat de nieuw te bouwen kerk in de ogen van de minister geen nieuwbouw maar vervanging is. Wel zal de ‘Stichting Steun Kerkbouw’ willen steunen maar alleen bij overtuigende bewijzen van de eigen offervaardigheid der gemeente. In een gecombineerde vergadering van de kerkeraad en de bouwcommissie zal de nieuwe situatie onder ogen worden gezien. Niettemin bleef de kerkeraad van oordeel dat gezien de toekomst van de gemeente nieuwbouw dringend noodzakelijk geacht moet worden.
(21 juli 1962)
Kerkbouwopdracht verstrekt.
De door de kerkeraad van Alphen aan den Rijn-Noord benoemde bouwcommissie heeft aan een architectenbureau opdracht verstrekt om een schetsplan en kostenberekening te maken voor een nieuwe kerk. Door een misverstand betekende dit dat de bouwcommissie haar boekje te buiten ging, maar gelukkig kon de kerkeraad zich ook achteraf met de keus van de bouwcommissie wel verenigen. Nu wordt met spanning naar het schetsplan uitgezien.
[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Hier gaat het om de Goede Herderkerk aan de Ten Harmsenstraat, in 1965 gebouwd en nog steeds als protestantse kerk in gebruik.]
(21 juli 1962)
Eerste steen in Leidschendam.
In een sfeervolle plechtigheid heeft het oudste lid van de kerk van Leidschendam, mevrouw J.J. van der Ros-Van den Berg, in de voorruimte van de aanbouw zijnde Kruisheuvelkerk een gedenksteen ingemetseld. In een toespraak tijdens deze plechtigheid merkte ds. G.L.R. Riphagen [1924-1989] op, dat men juist mevrouw Van der Ros deze plechtigheid had laten verrichten omdat daardoor een symbolische band ontstaat tussen oud en nieuw Leidschendam. De ingemetselde steen heeft als opschrift: ‘Jezus Christus is opgewekt’. De plechtigheid werd onder meer ook bijgewoond door de hervormde predikant ter plaatse en de rooms-katholieke pastoor.
(21 juli 1962)
Eerste steen in Leidschendam (II)
Een vervolg op dit bericht verscheen in het Centraal Weekblad van 11 augustus 1962:
“Ons bericht in het CW van 21 juli jl., ‘Eerste steen in Leidschendam’, behoeft enige correctie. De inscriptie van de ingemetselde steen luidt: ‘Jezus de gekruisigde is opgewekt’. Dit uiteraard in verband met de naam van de nieuwe kerk, Kruisheuvelkerk. Het oudste gemeentelid, mevrouw J.J. van der Ros-Van den Berg, woont reeds 25 jaar in Leidschendam en door haar uit te nodigen de plechtigheid te verrichten, heeft men uitdrukking willen geven aan de saamhorigheid waarmee de oudere en de jongere generatie, oud- en nieuw-Leidschendam, aan de totstandkoming van de nieuwe kerk hebben gewerkt en nog werken”.
(11 augustus 1962)
Eerste steen in Barendrecht.
De 85-jarige heer A. de Klerk heeft bij de in aanbouw zijnde nieuwe kerk aan de Gebroken Meeldijk in Barendrecht de eerste steen gelegd. Hij werd daartoe bijgestaan door de twee predikanten, ds. Gijsb. Leene [1908-1982] en ds. H.J. Riphagen [1901-1987]. De steen draagt als opschrift: ‘Anno Domini 1962’. Daarna was er gelegenheid voor alle bij de plechtigheid aanwezigen om ook een steentje te metselen. En er was een prachtige versierde Keulse pot aanwezig, waarin giften konden worden gedeponeerd. Na afloop van de plechtigheid bleek dat daar fl. 525 in zat.
Dit bedrag zal worden gevoegd bij het reeds bestaande verjaringsfonds waarvoor een luidklok zal worden gekocht. De nieuwe kerk is het derde gereformeerde bedehuis van Barendrecht. In het centrum van het dorp staat nl. de Bethelkerk en in de zogenaamde Smitshoek de Rehobothkerk. Reeds ver voor de oorlog werd er gesproken over de wenselijkheid van een kerkgebouw op de plaats waar het nieuwe bedehuis nu in aanbouw is. Maar pas in 1949 benoemde de kerkenraad een bouwcommissie. Deze kon het echter niet verder brengen dan het advies om tot een tijdelijke oplossing te komen. Een tijdelijke oplossing die evenwel nimmer werkelijkheid is geworden.
(21 juli 1962)
Nieuwe kerk voor Drachten.
In Drachten hebben de gemeenteleden zich uitgesproken voor het door de kerkeraad ontworpen plan om een derde kerk te bouwen in het uitbreidingsgebied ‘De Swetten’. Deze kerk zal 600 vaste zitplaatsen krijgen, waarvan 70 – 80 op de gaanderij. De aanbesteding zal nog dit jaar plaats hebben. De kosten van het hele project, met inbegrip van de bouw van een nieuwe pastorie, enkele lokaliteiten en een orgel, worden geraamd op fl. 650.000. Het plan is ontworpen door Bosma’s Architectenbureau te Drachten.
(21 juli 1962)
Orgels teveel!
Een van de merkwaardigste berichten die wij ooit in een kerkbode zijn tegengekomen vonden wij onlangs in de kerkbode van Hilversum: ‘In de Torenlaan-, Zuider- en Noorderkerk staan bij elkaar meer dan tien huisorgels, waarvan sommige oud, sommige zeer oud en voor een deel niet meer te bespelen zijn. Dikwijls heeft men bij verhuizingen naar kleinere woningen geen plaats meer gehad voor het harmonium en heeft de familie het in een der lokalen van een kerkgebouw laten plaatsen, soms al vele, vele jaren geleden. Niemand weet er dan meer het rechte van. Vandaar dat hiermede het volgende verzoek wordt gedaan: Willen degenen die menen rechten te kunnen doen gelden op een in één der kerkgebouwen geplaatst harmonium zich hiervoor melden. Een briefje naar de secretaris van de Commissie van Beheer is voldoende. U hoort er dan meer van. Het is de bedoeling om daarna selectie toe te passen en de niet meer bruikbare exemplaren te verwijderen’.
(21 juli 1962)
Een halve ton erbij!
De kerk van Scheveningen staat voor de noodzaak de vaste vrijwillige bijdragen met fl. 50.000 per jaar te verhogen. Kerkeraad en Commissie van Beheer hebben hiertoe zes broeders aangewezen, samen vormend de Commissie voor de FinanciëIe Inkomsten van de kerk van Scheveningen (FIKS).
(21 juli 1962)
Voorlezer blijft.
Uit het kerkeraadsverslag van Metslawier vernamen wij dat daar van gedachten is gewisseld over de eventuele afschaffing van de voorlezer, maar het resultaat van de bespreking was, dat alles bij het oude zal blijven.
(28 juli 1962)
Weinig belangstelling.
Uit het kerkeraadsverslag van Oudewater vernemen wij: ‘Voorlopig zal geen wijziging worden gebracht in het eerder genomen besluit om nog te wachten met de beproeving in de kerkdiensten van de nieuwe psalmberijming, waarvoor het overgrote deel der gemeente blijk geeft weinig belangstelling te hebben.
De nieuwe gezangenbundel [de ‘119 gezangen’ uit 1961] zal worden aangeschaft en de daarin vervatte gezangen voor de dienst gezongen.
(28 juli 1962)
Teruglopend kerkbezoek.
Bij de telling van het aantal kerkgangers in de kerken van ‘s-Gravenhage-West is gebleken dat in de diensten van april en mei het gemiddelde aantal kerkgangers ‘s morgens 48,8% bedroeg en ’s middags 39,5%. Het vorig jaar waren deze percentages resp. 51,5% en 39,2%. Voor de morgendiensten moest dus een achteruitgang van 2,7% worden geconstateerd en voor de middagdiensten een achteruitgang van 0,3%.
(28 juli 1962)
Nieuwe kerk voor Aalten.
In een vergadering met de Commissie van Beheer en de Bouwcommissie heeft de brede kerkeraad van Aalten besloten tot de bouw van een derde kerk. Dit bedehuis zal verrijzen naar een ontwerp van de architecten Hebly en Van der Zee. De totaal geraamde stichtingskosten bedragen fl. 530.000, exclusief het orgel. De kerkeraad sprak uit in principe geen bezwaar te hebben tegen het aanvaarden van een rijkssubsidie.
Het is mogelijk dat uiteindelijk een subsidie van fl. 150.000 kan worden verwacht. Ook verklaarde de kerkeraad zich akkoord met het aangaan van een hypothecaire lening van fl. 250.000. De kerkbouwplannen zullen op een gemeentevergadering nader worden toegelicht.
[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Het gaat hier om de Zuiderkerk aan de Ludgerstraat.]
(28 juli 1962)
Kerk gerestaureerd.
In Bruinisse heeft de ingebruikneming plaats gehad van het geheel verbouwde en gerestaureerde kerkgebouw. Deze restauratie was noodzakelijk geworden door de watersnoodramp van 1953. De ingebruikneming betekende dan ook dat de hulpverlening van het Nationaal Rampenfonds op Schouwen en Duiveland hiermee tot een einde kwam. De restauratie en herbouw werd namelijk door de steun van dit fonds mogelijk gemaakt. Als architect voor de restauratiewerkzaamheden trad op de heer A. van den Broek uit Vlaardingen.
(28 juli 1962)
Kerkelijke bijdragen in natura.
Een deel van de collecten in de kerken op het eiland Soemba komt in natura bijeen, in de vorm van rijst, mais en andere vruchten; en in de vorm van kippen, geiten, een jonge koe, enz. Je kunt ook een stuk van je tuin afzonderen, daarin een kom rijst zaaien en opbrengst aan de Here geven.
In de gemeente Kananggar (Oost-Soemba) plantten in 1960 vijfenzestig personen een kom rijst. Ze oogstten 975 kom ter waarde van 830 roepia. Eén lid verzorgde een kip, die negen kuikens kreeg. Toen deze groot waren verkocht hij ze voor 9 roepia, voor de kerk.
(28 juli 1962)
Voortvaren met de tucht?
In de kerkeraadsvergadering van Waddinxveen, waarin kerkvisitatie plaats had, kwam de vraag aan de orde of voortgezette tucht moet worden toegepast wanneer Woord en sacrament worden genegeerd, ondanks geregelde vermaningen, terwijl er toch nog enkele kenmerken van geestelijk leven schijnen aanwezig te zijn (bijvoorbeeld Schriftlezing en gebed in het gezin), of dat alleen dan met de tucht ten einde moet worden voortgevaren als men blijk geeft of zelfs getuigt ongelovig te zijn.
De visitatoren hadden hierover wel hun mening maar met de kerkeraad waren zij ervan overtuigd dat dit geen antwoord zonder meer kan zijn. Vrijwel altijd moeten de gevallen op zichzelf worden gezien en zeker altijd moet met grote voorzichtigheid en een biddend hart worden gehandeld, zo meende men.
(28 juli 1962)
Niet met instemming.
Uit het kerkeraadsverslag van de kerk van Laren (Noord-Holland) vernemen wij: ‘Binnengekomen was ook een getuigenis van ruim zestig [t.w. 64] leden onzer kerken waarin scherp positie gekozen werd tegen de toenaderingsbeweging tot de hervormde kerk in verband met de actie van ‘De Achttien’ en tegen de groeiende sympathie voor de Wereldraad van Kerken onder onze kerkleden. De kerkeraad nam dit getuigenis voor kennisgeving en niet met instemming aan’.
(11 augustus 1982)
Sluiting in stijl.
Onder Heerde troffen wij een verslag aan van een drietal kerkeraadsvergaderingen. Dit verslag sloot met de volgende zin: ‘Broeder Rook sloot de eerste, broeder Tabak de tweede en broeder Pijp de derde vergadering met gebed’.
(11 augustus 1962)
Verzoek om samenspreking afgewezen.
Bij de ingekomen stukken in de kerkeraad van Vroomshoop was een brief van de vrijgemaakte gereformeerde kerkeraad aldaar, waarin het eerder gedane verzoek om een samenspreking werd afgewezen.
(11 augustus 1962)
Legaat voor orgel.
De kerk van Buitenpost heeft van een overleden lid der gemeente een legaat ontvangen van fl. 15.000. Dit bedrag zal moeten worden besteed voor vernieuwing en uitbreiding of eventueel verplaatsing van het orgel.
(11 augustus 1962)
Gift van vijfduizend gulden.
Ds. J. Kleine [1913-1985] uit Apeldoorn maakte in de kerkbode melding van een kapitale gift van vijfduizend gulden die hij in ontvangst mocht nemen voor de bouw van een nieuwe pastorie voor een zevende predikant. Hij vertelde: “U begrijpt mijn verwondering, dat daar maar even vijf ‘groene’ rugjes voor mij werden uitgeteld. Een uur later was ik in de vergadering van de Commissie van Beheer, waar ik deze vorstelijke gift als een ingekomen stuk ter tafel legde. Er viel toen een plechtige stilte en er was een diepe verwondering. Ik kreeg de dringende uitnodiging een volgende maal weer met een ingekomen stuk aanwezig te willen zijn, wat ik heel graag zal doen. Het is een prachtige geste, die uitnodigt tot navolging. Graag stel ik mij ter beschikking om het door te geven”.
(11 augustus 1962)
Bron:
Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland, 21 en 28 juli en 11 augustus 1962.
