De (voormalig gereformeerde, nu protestantse ) Scheppingskerk aan de Van Poelgeestlaan in Leiderdorp bestaat vijftig jaar. Dat feit wordt zondag 14 mei 2017 herdacht. De feestelijke kerkdienst begint om 10 uur onder leiding van de predikanten Esther de Paauw, Stephan Kurtzahn en Hester Smits.

Om even na half een wordt de tentoonstelling ’50 jaar Scheppingskerk’ geopend ‘met een korte kleurrijke terugblik over allereerst de eerste veertig jaar’ en uitgebreider over ‘de vele activiteiten die onze kerkelijke gemeente rond de Scheppingskerk in de afgelopen tien jaar heeft mogen organiseren’.

Na de lunch om 1 uur worden drie korte optredens opgevoerd die ongetwijfeld iets met de geschiedenis van de kerk te maken zullen hebben:  achtereenvolgens een optreden van Creative & Friends, een opvoering van het tv-programma De Reünie  en een optreden van het cabaret Het Vrome Volk 2.0. De dag wordt om half drie besloten met ‘een hapje en een drankje’.

De Scheppingskerk.

De Scheppingskerk werd in mei 1967 in gebruik genomen als gereformeerde kerk. In de vijfde en laatste nummer van de Bouwkrant, die tijdens de bouw van de kerk werden uitgegeven om de gemeenteleden op de hoogte te houden, schreef de ‘bouwpastor’: ‘Wij beschikken nu over een gebouw, dat in alle opzichten is aangepast aan de behoeften en eisen, die in onze tijd aan het kerkelijke en maatschappelijke leven worden gesteld. Activiteiten, van welke aard ook, kunnen in dit centrum gestalte krijgen’.

Administratie en Beheer uit die tijd meldt: ‘In de tweede helft van 1963 is de architect, ir. F. Dicke uit Velsen, met zijn werk begonnen en eind 1965 ging de eerste paal de grond in.  In de tussentijd werd veel overlegd met allerlei instanties over de plannen en de situering. Een centraal gelegen ontmoetingsruimte met naar de noordzijde de kerkzaal en aan de overige zijden de garderobe met toiletten, de bijzalen, catechisatiekamer, kerkenraadskamer en andere lokaliteiten voor vergaderingen, jeugdactiviteiten enz. Het kerkplein, waaraan de hoofdingang is gelegen, heeft een bijzondere mooie ruimtelijke werking, waarbij ook gedacht is aan een oprit voor hen die moeilijk treden kunnen beklimmen.

Bij de achteringang is een ruime rijwielberging ontworpen en  rondom de kerk is voldoende gelegenheid voor het parkeren van auto’s. De totale opzet van het complex is eenvoudig gehouden. De kerkzaal vormt het hoofdelement, waarbij de klokkentoren de hoge en lage bouwmassa in evenwicht houdt.

Er zijn opvallend mooie baksteenproducten toegepast, waarvan de kunstenaar Renee Karrèr een dankbaar gebruik heeft gemaakt in de moderne en abstracte muurschilderingen van de buitengevels. Te midden van lichte cirkels, die het licht voorstellen en de duisternis verdrijven, is de hand van de Schepper zichtbaar. Onder deze hand staat een mens afgebeeld met links de schepselen in het water en rechts de schepselen op aarde met  daarboven de schepselen in de lucht, die zowel door het licht als het duister worden geraakt en daarmee symboliserend de strijd tussen goed en kwaad, licht en duisternis’.

Het eerste orgel in de Scheppingskerk.

De Bouwkrant van de Gereformeerde Kerk van Leiderdorp berichtte in 1957 (van de hand van de heer Mennega) het volgende over de keuze voor het eerste orgel:

‘Men kan bij de kerkbouw spreken over onderzoek naar grondstructuur, over stijging van de bouwprijzen en over de betonconstructie van het gebouw, dan wordt een en ander voor kennisgeving geaccepteerd, zij het soms met gefronste wenkbrauwen, met de bijgedachte: wat gaat dit allemaal kosten?

Maar spreekt men bij de kerkbouw over een orgel… dan veert iedereen op en spitst zijn oren. Het orgel is een onderdeel waar ieder zijn idee en mening over heeft. Is dit begrijpelijk? Waarschijnlijk wel! Een orgel is toch een zeer belangrijk instrument voor de eredienst. Je zult er toch elke zondag bij moeten zingen.

Weest u er verzekerd van, dat dit voor de Bouwcommissie ook het geval was. Van een sluitpost op de begroting was geheel geen sprake. Een orgel, een kansel en kerkbanken mogen geen sluitpost op de begroting zijn van een kerk. Zoals we bij de kerkbouw gebruik maken van vele adviseurs, zo ook bij de keuze van een orgel. Onze orgeladviseur gaf ons het advies een orgel aan te schaffen met plm. 17 stemmen, een zgn. pijporgel volgens het sleepladensysteem. Aanschaffingsprijs plm. fl. 60.000 à fl. 70.000.

Dit bedrag deed onze begroting dusdanig stijgen, dat de Bouwcommissie, alvorens hiertoe te besluiten, een onderzoek ging instellen naar andere instrumenten, meer in overeenstemming met het oorspronkelijk geraamde bedrag.

U zult zich nog herinneren de proef die wij genomen hebben in de Hoofdstraatkerk met twee elektronische orgels. We hebben u met deze orgels geconfronteerd en u laten horen welke mogelijkheden er lagen naast de traditionele pijporgels, en u gevraagd eens met ons mee te denken. Eén positieve reactie.

Na deze proef heeft het onderzoek zich uitgestrekt naar een goed niet al te oude tweedehands pijporgel… Niet aan te komen. Volume en mogelijkheden te klein voor een kerkzaal.

Een pijporgel laten maken in twee fasen. Een orgel met 12 stemmen. Eerste fase 7 stemmen, en tweede fase na plm. 5 à 7 jaar de overige. Resultaat: dezelfde kosten en gedurende de eerste periode geen oplossing voor begeleiding van de gemeentezang. Toch moet er in de nieuwe kerk een orgel komen…

Al jarenlang wordt er in Amerika voor de begeleiding van de gemeentezang gebruik gemaakt van de moderne oplossing die de techniek ons heden ten dage biedt, t.w. elektronica. Het pijporgel is hier dan ook grotendeels verdrongen door het elektronisch orgel. Let wel: een elektronisch orgel aangepast aan het timbre van de traditionele pijporgels. Dus geen theaterorgel. Maar een vervanging van het bestaande pijporgel.

Er werd contact gezocht met de firma Joh. de Heer te Rotterdam, importeur van de Conn Organ Corporation. Deze orgelfabriek is op dit gebied een van de grootste leveranciers aan de Amerikaanse kerken en heeft sinds 1930 een rijke ervaring opgebouwd in de elektronika.

Bij de proefbespeling van dit orgel was het resultaat verbluffend. Alle schroom die er tegen elektronische orgels bestond, viel weg. Ook onze organisten waren vol lof. Unaniem kon onze Commissie de beslissing nemen tot aanschaf van dit orgel over te gaan. En dat hebben we gedaan! Het Conn-orgel is geen pijporgel, en een pijporgel is geen Conn-orgel. Het pijporgel en het Conn-0rgel hebben ieder hun eigen karakter.

Wat kost dit orgel nu? Geen plm. fl. 60.000, maar plm. fl. 20.000.  Een bedrag conform het geraamde bedrag van de begroting. Ook deze zaak heeft zijn beslag gekregen, het einde van de kerkbouw komt in zicht. Laten we hopen dat dit instrument, indien goed bespeeld, ook moge meewerken tot de eer van de Heer van onze Kerk’.

Een nieuw orgel.

In 1979 werd een nieuw orgel in de Scheppingskerk geplaatst, gebouwd door de fa. Gebr. Van Vulpen te Utrecht.

De dispositie van dat instrument was als volgt:

Manuaal 1: Prestant 8′ – Holpijp 8′ – Octaaf 4′ – Quint 2⅔’ – Octaaf 2′ – Mixtuur 1⅓’ 4 sterk – Cornet 4′ 4 sterk discant – Trompet 8′.

Manuaal 2: Gedekt 8′ – Roerfluit 4′ – Nachthoorn 2′ – Nasard 1⅓’ – Sifflet 1′ – Sesquialter 2 sterk – Dulciaan 8′ – Tremulant.

Pedaal: Bourdon 16′ – Prestant 8′ (transm.) – Fagot 16′ – Schalmei 4′.

Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal – manuaal 2 aan pedaal – manuaal 2 aan manuaal 1.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1.

Bronnen:

Administratie en Beheer. Contact orgaan ten dienste van de Commissies van Administratie en Beheer der Gereformeerde Kerken in Nederland, 16e jrg., no. 8, oktober 1967

Mennega, in: Bouwkrant Gereformeerde Kerk Leiderdorp, 1967

Website Protestantse Gemeente Leiderdorp