Wie was bouwer orgel Weite en voor welke kerk?

Verzoek om hulp bij onderzoek naar rijksmonumentaal orgel in gereformeerd kerkgebouw (PKN) te Weite.

Wie was de 18e eeuwse bouwer van het rijksmonumentale orgel in de gereformeerde kerk aan de Vledderkamp 58 in het buurtschap Weite bij Vlagtwedde? En voor welke kerk bouwde hij het destijds?

Het rijksmonumentale orgel in de protestantse (voorheen gereformeerde) kerk te Weite bij Vlagtwedde (foto: lijst Rijksmonumenten gemeente Westerwolde).

Die vragen stelt hoofdredacteur Hans ter Heijden van het cultuurhistorische tijdschrift Terra Westerwolda; hij hoopt daarbij op hulp van onze lezers.

Bij de research voor een essay dat hij voor het  tijdschrift Terra Westerwolda schreef over monumentenzorg in de Groningse gemeente Westerwolde, ontdekte hij dat van de 131 rijksmonumenten er één geen gebouw was, maar een orgel en wel dat van het voormalige gereformeerde kerkje van Weite bij Vlagtwedde (tegenwoordig een PKN-gemeente). Het is vrij uniek dat een orgel specifiek op de lijst van rijksmonumenten van de gemeente wordt genoemd. Op 17 augustus 1993 kreeg het orgel de status van rijksmonument (monumentnummer 460737, kadaster deel/nr. 5141/13).

De protestantse, voorheen gereformeerde kerk te Weite bij Vlagtwedde (foto: Reliwiki Andre van Dijk).

Oorspronkelijk gebouwd voor een Amsterdamse kerk?

Het is bekend dat het orgel in 1935 in Weite is geplaatst en dat het afkomstig is uit de voormalige gereformeerde Zuiderkerk te Emmen. Orgelbouwer J. Proper uit Kampen heeft het daar in 1904 geplaatst, maar het moet al in de tweede helft van de 18e eeuw gebouwd zijn. Uit een vrachtbrief zou blijken dat het wellicht uit Amsterdam afkomstig is.

De heer Ter Heijden wil in Terra Westerwolda (en wellicht in bijvoorbeeld een orgelblad) een artikel aan dit orgel wijden en daarin ook de geschiedenis en de herkomst ervan beschrijven.

Wellicht zijn er lezers van deze website die hem kunnen helpen antwoorden te vinden op de volgende vragen:

  1. Wie was de oorspronkelijke bouwer van dit orgel (vermoedelijk tweede helft 18e eeuw) en in welke plaats was deze orgelbouwer gevestigd? In welk jaar werd het gebouwd?
  2. Voor welke kerk werd het orgel in eerste instantie gebouwd? In welke plaats?

De heer Ter Heijden hoopt op tips; daarvoor kan men hem bellen (06 51 05 65 65 of 0599 313811), of e-mailen: ter.heijden.hans@gmail.com