Onlangs verscheen de nieuwste aanvulling van de ‘Bibliografie met betrekking tot de publicaties op het gebied van de plaatselijke en regionale kerkgeschiedenis van de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN)’.

Hoe de bibliografie ontstond.

Aanvankelijk – in het begin van de jaren ’80 van de vorige eeuw – bestond de bibliografie (toen bijgehouden door het Dienstencentrum van de Gereformeerde Kerken in Leusden) uit een groot aantal kaartjes (fiches) die samen een kaartsysteem vormden. In 1984 stelde A.P. Crom een 136 pagina’s tellend overzicht samen waarin de toen in totaal ongeveer 550 kaartjes in alfabetische volgorde (op plaatsnaam) in A4-formaat werden samengebracht en afgedrukt (vier per bladzijde), als uitgave van de Afdeling Archieven en Bibliotheek van het Dienstencentrum van de Gereformeerde Kerken te Leusden.

De fiches vermeldden bovenaan op vaste plaatsen behalve de plaatsnaam ook de naam van de ‘bijbehorende’ particuliere synode en die van de classis. Daarbij werd de toenmalige particulier-synodale en classicale indeling in het Jaarboek van de Gereformeerde Kerken in Nederland 1982 gevolgd.

Daaronder werden op de fiches de schrijversnaam, de titel, de plaats van uitgave, de naam van de uitgever, het aantal bladzijden en het jaar van uitgave vermeld, evenals een aanduiding omtrent de vorm van de uitgave (gedrukt, gestencild, etc.) en of illustraties opgenomen waren. Onderaan op de fiches van het kaartsysteem werden afkortingen van de vindplaatsen in archieven en bibliotheken genoteerd. Deze eerste gedrukte uitgave van de bibliografie was slechts voor intern gebruik.

Maar deze eenvoudige uitgave was wel van groot belang. Deze intern gebruikte bibliografie van het Dienstencentrum GKN werd vervolgens namelijk gebruikt voor de samenstelling van de eerste officieel verspreide GKN-bibliografie van plaatselijke en regionale gereformeerde kerkgeschiedenis, die afgedrukt werd in de officiële kerkelijke uitgave ‘Honderdvijftig jaar Gemeenten en predikanten. Jubileumuitgave met Bibliografie’ van 1985. In dat overzicht van de plaatselijke Gereformeerde Kerken en hun predikanten verscheen de bibliografie op de pagina’s 296 tot 371, uiteraard samengesteld door de heer A.P. Crom.

Aanvullingen door de Archiefdienst GKN.

Besloten werd de bibliografie in het vervolg regelmatig bij te houden en aan te vullen met nieuwe uitgaven. Die stroomden rijkelijk binnen, omdat in de jaren ’80 Afscheiding en Doleantie door vele plaatselijke kerken herdacht werden en in 1992 bovendien aandacht werd besteed aan de  honderdjarige Vereniging van beide kerken. Onder leiding van achtereenvolgens de archivarissen C.J. de Kruijter, P. van Beek en F. Rozemond werden nieuwe plaatselijke en regionale publicaties zorgvuldig bijgehouden en als aanvullingen opgenomen in een zo volledig mogelijk bijgewerkte bibliografie in de officiële kerkelijke uitgave ‘Gemeenten en Predikanten van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Publicatie ter gelegenheid van 100 jaar Gereformeerde Kerken in Nederland, 17 juni 1992’. De bibliografie stond op de pagina’s 395 tot en met 505.

Daarna verschenen de aanvullingen in het officiële gereformeerde kerkelijk maandblad Kerkinformatie. De stroom nieuwe uitgaven bleef aanhouden en op initiatief van ds. C. Mak (1927-2003) verscheen in september 1993 een zelfstandige bibliografische publicatie, getiteld: ‘Bibliografie betreffende publicaties over de plaatselijke en regionale geschiedenis van De Gereformeerde Kerken in Nederland’, opnieuw als uitgave van de Archiefdienst van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Aanvullingen daarop verschenen vervolgens tot 1994 regelmatig in het officieel orgaan van De Gereformeerde Kerken in Nederland, Kerkinformatie genaamd.

Maar… Kerkinformatie werd na 1994 het officieel orgaan van de drie Samen-op-Wegkerken, zodat besloten werd de gereformeerde Bibliografie voort te zetten als onderdeel van het Jaarverslag van de Archiefdienst GKN. Toen de Archiefdienst door de aanstaande vorming van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) in 1999 werd opgeheven, stopte ook de regelmatige aanvulling van de bibliografie.

Gelukkig ontstond in 2002 het twee maal per jaar verschijnende Historisch Tijdschrift GKN, waarin onder redactie van Frans Rozemond – die zich daarmee immers al jarenlang zorgvuldig had beziggehouden – regelmatig aanvullingen van nieuwe historische uitgaven werden opgenomen.

De opbouw van de nieuwste Bibliografie.

Het was een goede gedachte van de redactie van het Historisch Tijdschrift GKN na zo lange tijd een heruitgave samen te stellen van de volledig aangevulde en bijgewerkte bibliografie, onder redactie van Frans Rozemond en Bram-Willem Aarnoutse. Deze verscheen kort geleden.

De pas verschenen ‘Bibliografie van plaatselijke en regionale kerkgeschiedenis van De Gereformeerde Kerken in Nederlands (GKN)’ telt in totaal 172 pagina’s in A4-formaat. Het document is net als vroeger opgebouwd uit drie rubrieken: plaatselijk, regionaal en buitenland, alle gesorteerd op alfabetische volgorde van de namen der kerkelijke gemeenten. In grote lijnen worden van de boeken, brochures en artikelen in tijdschriften dezelfde gegevens vermeld als eerder (uitgezonderd de vindplaatsen). Dat de samenstellers verklaren dat de bibliografie geen aanspraak maakt op volledigheid is logisch: in lokale historische tijdschriften, maar ook op het internet, worden telkens weer nieuwe aanvullingen aangetroffen. Ongetwijfeld zal ook de redactie van het HT GKN deze zorgvuldig bijhouden.

• De nieuwste aanvulling van de GKN-bibliografie kunt u vinden op de website Historisch Tijdschrift GKN / Bibliografie. De bibliografie verscheen alleen in PDF-formaat, maar is te downloaden.

Translation into English:

Latest Update of the GKN Bibliography.

The newest update of the Bibliography on Publications Related to the Local and Regional Church History of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands (GKN) was recently published.

How the Bibliography Began.

Initially, in the early 1980s, the bibliography (then maintained by the Service Center of the ‘Gereformeerde’ Churches in Leusden) consisted of a large number of cards, forming a card index. In 1984, A.P. Crom compiled a 136-page overview in which approximately 550 cards were arranged alphabetically by location and printed in A4 format (four cards per page) as a publication by the Archives and Library Department of the Service Center of the ‘Gereformeerde’  Churches in Leusden.

The cards included the place name at the top, along with the names of the associated particular synod and classis, following the 1982 synod and classis structure in the Yearbook of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands. The cards also recorded the author’s name, title, publication location, publisher name, number of pages, publication year, format type (printed, mimeographed, etc.), and whether illustrations were included. Abbreviations indicating locations in archives and libraries were listed at the bottom of each card. This first printed version of the bibliography was for internal use only.

However, this simple internal bibliography laid the foundation for the first officially distributed GKN bibliography on local and regional ‘gereformeerde’ church history, which appeared in the 1985 church publication, One Hundred Fifty Years of Congregations and Ministers: Jubilee Edition with Bibliography. In that volume, the bibliography, compiled by A.P. Crom, appeared on pages 296 to 371.

Additions by the GKN Archives Service.

It was decided to regularly update the bibliography with new publications. Many new works arrived, as the 1980s saw numerous commemorations by local churches, and the centennial of the Union of the two churches was celebrated in 1992. Successive archivists C.J. de Kruijter, P. van Beek, and F. Rozemond meticulously tracked new publications, which were incorporated into the updated bibliography in the 1992 official church publication Congregations and Ministers of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands: Publication for the 100th Anniversary of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands. The bibliography appeared on pages 395 through 505.

Subsequent updates were published in the official ‘gereformeerde’ church monthly Kerkinformatie. The influx of publications continued, and under the initiative of Rev. C. Mak (1927-2003), an independent bibliographic publication appeared in September 1993, titled Bibliography of Publications on the Local and Regional History of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands, once again issued by the GKN Archives Service. Additions were regularly included in Kerkinformatie until 1994.

However, when Kerkinformatie became the official magazine for the three United Churches after 1994, the GKN Bibliography was continued as part of the GKN Archives Service’s annual report. When the GKN Archives Service was dissolved in 1999, with the formation of the Protestant Church in the Netherlands (PKN), regular updates of the bibliography ceased.

Fortunately, the GKN Historical Journal, appearing twice a year since 2002, has included regular additions of new historical publications under the editorship of Frans Rozemond, who had long been involved with the bibliography.

Structure of the Latest Bibliography.

The editors of the GKN Historical Journal recently published a new, fully updated bibliography under the editorial direction of Frans Rozemond and Bram-Willem Aarnoutse. This publication, titled Bibliography of Local and Regional Church History of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands (GKN), spans 172 pages in A4 format. The document is structured similarly to previous versions, with three categories: local, regional, and international, all alphabetically arranged by church municipality name. Essential publication details are provided, though without archive locations.

The compilers acknowledge that the bibliography may not be exhaustive; new additions are frequently found in local historical journals and online. The GKN Historical Journal editorial team is expected to continue tracking these updates carefully.

• The latest GKN bibliography update is available for download as a PDF on the GKN Historical Journal / Bibliography website.