Gereformeerde Vrouwenbond na 80 jaar opgeheven (1937-2017)

De in september 1937 opgerichte befaamde Bond van Gereformeerde Vrouwenverengingen in Nederland, later omgedoopt tot Gereformeerde Vrouwen Bond (GVB) en in 2007 tot Protestantse Vrouwen Organisatie (PVO), is kort geleden na tachtig jaar opgeheven.

Het logo van de Gereformeerde Vrouwenbond.

Oprichting (1937).

In navolging van de ’Bond van Gereformeerde Mannenverenigingen in Nederland’ organiseerden de gereformeerde vrouwen zich in 1937 in de ‘Bond van Gereformeerde Vrouwenverenigingen in Nederland’. Het eerste bestuur werd gevormd door mevrouw J. Zwart-De Jong te Utrecht (presidente), mevrouw F.M.L. Nawijn-Van Dijk uit het Friese Burgum (secretaresse) en mevrouw H. Kuipers-Rietberg uit Winterswijk (penningmeesteresse).

De oprichtingsvergadering van de ‘Bond van Gereformeerde Vrouwenverenigingen in Nederland’, in 1937.

In plaatselijke verenigingen kwamen de vrouwen enige keren per maand bijeen en bespraken dan Bijbelse onderwerpen en bezonnen zich daar op ‘actuele vragen en meningen van deze tijd’. Ook werden vormingsconferenties en studiedagen gehouden, maar de hoogtepunten werden gevormd door de provinciale toogdagen en landelijke Bondsdagen, meestal door duizenden dames bezocht. De Gereformeerde Vrouwenbond speelde daardoor een belangrijke rol in de vorming en emancipatie van de gereformeerde vrouwen.

Het ledental van de Gereformeerde Vrouwenbond liep echter terug. In het begin van de jaren ’70 waren er nog zo’n 20.000 leden, in 2007 waren daar nog ongeveer 5.100 van over. Net als zoveel andere organisaties, konden ook de christelijke vrouwenbonden de krimp niet tegenhouden. Jongere vrouwen waren niet meer warm te krijgen voor geregelde gespreksavonden op de plaatselijke afdelingen.

Bij het vijftigjarig jubileum werd dit gedenkboek uitgegeven.

Na 70 jaar van GVB naar PVO (2007).

‘Hoewel in sommige delen van het land leden van de Gereformeerde Vrouwen Bond en die van de hervormde vrouwen niet eens met elkaar wilden spreken, al zaten ze in hetzelfde gebouw’ – zo herinnerde de toenmalige voorzitster van de GVB zich in 2007 – toch liep het dat jaar op een naamsverandering uit. De Gereformeerde Vrouwen Bond werd toen – zeventig jaar oud – omgedoopt tot Protestantse Vrouwen Organisatie (PVO). Niet door een fusie met een hervormde vrouwenorganisatie, ook niet eens alleen omdat enkele jaren eerder, in 2004, de Gereformeerde Kerken, de Nederlandse Hervormde Kerk en de Evangelisch-Lutherse Kerk fuseerden tot Protestantse Kerk in Nederland, maar ook “op verzoek van de leden om ‘dat zware woord gereformeerd’ eruit te halen en alle protestantse vrouwen welkom te heten”. Deze historische gebeurtenis vond plaats in de Kruiskerk te Nijkerk.

Maar er hoefde in 2007 geen misverstand te bestaan over de onverflauwde ijver voor doel en streven: ‘bezinning op Bijbel en geloof, ’toerusten’ van vrouwen, en de leden helpen zich te ontwikkelen in ’het actief deelnemen in kerk en samenleving’. Ook toen was echter al duidelijk dat de gemiddelde leeftijd van de leden naar de 65 jaar ging en er ook al geen provinciale besturen meer waren, maar – door een tekort aan bestuursleden – slechts nog vijf regio’s. De toenmalige voorzitster van de GVB wees als voornaamste oorzaak van de daling van het ledental aan ‘de werkende vrouw, die geen tijd meer heeft voor de Bond’.

Opgeheven (2017).

Het programma van de allerlaatste Ledenontmoetingsdag in oktober 2017.

Tijdens ‘de allerlaatste Ledenontmoetingsdag’ van de Protestantse Vrouwen Organisatie, op donderdag 5 oktober 2017 in het Schaffelaartheater te Barneveld, werd een punt gezet achter de PVO en daarmee achter het tachtigjarig bestaan van de voormalige Gereformeerde Vrouwen Bond.

Literatuur:

D. De Jong-Bakker (e.a.), Dat is niet niks…! 50 jaar Gereformeerde Vrouwenbond. Kampen, 1987

© 2017. GereformeerdeKerken.info