Op donderdagavond 25 juli 2024 is de bekende kerkhistoricus drs. Jaap van Gelderen overleden. Hij werd op 31 oktober 1943 in Rotterdam geboren en overleed op 80-jarige leeftijd in Kampen.
In de jaren zestig kwam hij voor zijn studie naar de (toen nog) Theologische Hogeschool van De Gereformeerde Kerken in Nederland.
Aanvankelijk was hij er dus student, maar later werd hij (hoofd-) docent kerkgeschiedenis aan de (sinds 1988) Kamper Theologische Universiteit. Naast zijn kerkhistorische werk betekende hij veel voor het Joodse deel van de Kamper bevolking. Een in het begin van de jaren ’70 van zijn hand verschenen artikel over het verval van de plaatselijke synagoge, leidde tot de oprichting van de ‘Stichting Synagoge Kampen’ en tevens tot de redding van de synagoge. Later zette hij zich ook in voor het in oude luister herstellen van de Joodse begraafplaats in IJsselmuiden.
Kerkhistorisch werk.
Jaap van Gelderen schreef veel over de gereformeerde kerkgeschiedenis. Hij kon dat met grote kennis van zaken doen omdat hij ook jarenlang als archivaris verbonden was aan de Theologische Universiteit in Kampen.
Zo stelde hij In 1978 een boek samen over het honderdjarig bestaan van ‘Filippus’, dat zich sinds 1878 inzet voor evangelisatie en geloofsopbouw in Nederland. In 1987 rolde een studie van de persen over de geschiedenis van De Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Charlois, onder de titel ‘De weg ligt vooruit’. En het jaar daarop verscheen ‘Een historisch beeldverslag van de Theologische Universiteit Kampen’, terwijl ook zijn werk ‘Nacht in ‘de Bonte Os’’ bekend werd, waarin hij verhalen over figuren en gebeurtenissen uit de wereld van de Theologische School in de negentiende eeuw beschreef. In 1994 verscheen zijn ‘Uitgever en auteur. J.H. Kok over dr. A. Kuyper‘ en in 2000 publiceerde hij ‘In de ruimte gezet. 125 jaar Burgwalkerk Kampen’.
Verder schreef hij ook biografieën over bekende personen uit de begintijd van de Gereformeerde Kerken (vooral uit de kring van de docenten aan de Theologische School): zo verschenen in 1999 werken over Simon van Velzen en over Petrus Biesterveld, in 2000 een biografie over ‘Tamme Foppes de Haan’ en in 2001 een werkje over ‘Frouwe Venema’, de echtgenote van de eerste Afgescheiden predikant in Nederland, ds. H. de Cock.
Samen met R.H. Veldman stelde hij ‘Schisma 1944 in geschriften’ samen, een ‘Bibliografie over de geschillen in de Gereformeerde Kerken in Nederland in de jaren 1936 tot 1952′, dus handelend over de ‘Vrijmaking’. Met F. Rozemond publiceerde hij ‘Gegevens betreffende de Theologische Universiteit Kampen (1854-1994)’.
Hij voerde de redactie over het in 1975 verschenen boek ‘De Gereformeerde Kerken in Nederland en haar Hogeschool te Kampen’, terwijl hij in 1984 redacteur was van ‘Geloven en Beleven, verhalen uit de tijd van de Afscheiding sedert 1834’. Ook was hij jaren lang als eindredacteur verbonden aan het ‘Historisch Tijdschrift GKN’.
Jaap van Gelderen wordt woensdag 31 juli 2024 begraven na een kerkdienst in de vroegere Burgwalkerk, waar de overledene kerkte tot de sluiting van dat gebouw als kerk.
Translation into English:
Jaap van Gelderen (1943-2024) Passed Away.
On the evening of Thursday, July 25, 2024, the well-known church historian Drs. Jaap van Gelderen passed away. He was born on October 31, 1943, in Rotterdam and died at the age of 80 in Kampen.
In the 1960s, he came to (what was then) the Theological Seminary of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands for his studies. Initially, he was a student there, but later he became (head) lecturer in church history at the Kamper Theological University (as it was called sinds 1988). In addition to his work in church history, he made significant contributions to the Jewish community in Kampen. An article he published in the early 1970s about the decline of the local synagogue led to the establishment of the ‘Foundation Synagogue Kampen’ and also to the preservation of the synagogue. Later, he also worked towards the restoration of the Jewish cemetery in IJsselmuiden.
Church Historical Work.
Jaap van Gelderen wrote extensively on the history of the ‘Gereformeerde Kerk’. He could do so with great expertise, as he was also connected for many years as an archivist to the Theological University in Kampen. In 1978, he compiled a book on the centennial of ‘Filippus’, which has been dedicated to evangelization and faith development in the Netherlands since 1878. In 1987, a study on the history of the ‘Gereformeerde Kerk’ of Rotterdam-Charlois was published under the title ‘The Way Lies Ahead’. The following year, ‘A Historical Picture Report of the Theological University Kampen’ was released, and his work titled ‘Night in ‘de Bonte Os’’ became well-known, in which he described stories about figures and events from the world of the Theological School in the nineteenth century. In 1994, his ‘Publisher and Author. J.H. Kok on Dr. A. Kuyper’ was published, and in 2000, he released ‘Placed in Space. 125 Years of Burgwalkerk Kampen’.
He also wrote biographies of notable figures from the early days of the ‘Gereformeerde Kerken’ (especially among the professors at the Theological School): in 1999, works on Simon van Velzen and Petrus Biesterveld were published, in 2000 a biography of ‘Tamme Foppes de Haan’, and in 2001 a piece on ‘Frouwe Venema’, the wife of the first Secessionist preacher in the Netherlands, Rev. H. de Cock.
Together with R.H. Veldman, he compiled ‘Schism 1944 in Writings’, a ‘Bibliography on the Disputes in the ‘Gereformeerde Kerken’ in the Netherlands from 1936 to 1952’, thus dealing with the ‘Liberation’ (‘Vrijmaking’). With F. Rozemond, he published ‘Data on the Theological University Kampen (1854-1994)’.
He was the editor of the book ‘The ‘Gereformeerde Kerken’ in the Netherlands and Their Seminary in Kampen’ published in 1975, and in 1984, he was the editor of ‘Believing and Experiencing, Stories from the Time of the Secession since 1834’. He was also for many years the editor-in-chief of the ‘Historical Journal GKN’.
Jaap van Gelderen will be buried on Wednesday, July 31, 2024, following a church service in the former Burgwalkerk, where the deceased worshipped until the closure of that building as a church.