Gereformeerde Kerk Schoonebeek gaat dicht

De kerkenraad van de Protestantse Gemeente Schoonebeek heeft in principe besloten een van beide kerkgebouwen af te stoten, namelijk de voormalig gereformeerde kerk aan De Mente. Ook de pastorie en het jeugdgebouw aan De Mente worden verkocht.

De voormalig gereformeerde kerk van Schoonebeek.
De voormalig gereformeerde kerk van Schoonebeek. Het is sinds 1861 het derde kerkgebouw van de gereformeerde kerk te Schoonebeek.

De voormalig hervormde kerk, in het centrum van Schoonebeek aan de Europaweg, wordt de PKN-kerk van het dorp. Omdat die kerk over weinig vergaderruimte beschikt wordt er een stuk bijgebouwd, terwijl ook het interieur van de voormalig hervormde kerk zal worden aangepakt.

Het interieur van de voormalig gereformeerde kerk (foto: Wikimedia).
Het interieur van de voormalig gereformeerde kerk (foto: Wikimedia).

Ook de kerk van Schoonebeek wordt getroffen door de ontkerkelijking. Het onderhouden van twee kerkgebouwen zal na verloop van tijd niet meer mogelijk zijn. Volgens kerkrentmeester Leo Pekelsma zou de centralere plaats van het voormalig hervormde kerkgebouw en het feit dat die kerk de oudste van de twee is, de reden zijn om voor de voormalig hervormde kerk als PKN-kerk te kiezen en de gereformeerde kerk af te stoten.  De verbouwing van de hervormde kerk zou in 2018 gereed moeten zijn.

Aan het uiterlijk van de gereformeerde kerk mag overigens niets veranderd worden, omdat het de status van een provinciaal monument verkregen heeft. Dat geldt echter niet voor de bijbehorende pastorie en het jeugdgebouw; die kunnen desgewenst vervangen worden door iets anders.

De leden van de Protestantse Gemeente steunen volgens Pekelsma over het algemeen de door de kerkenraad genomen beslissing, ook al blijft het voor verscheidene gemeenteleden een pijnlijke zaak. Men is volgens hem bij de overwegingen betreffende de keuze van een kerkgebouw nauw betrokken geweest.

Het gereformeerde kerkgebouw.

De 'eerste (gedenk-) steen' bij de bouw van de kerk in 1949.
De ‘eerste (gedenk-) steen’ bij de bouw van de (sinds 1861 derde) gereformeerde kerk in 1949 (foto Adre van Dijk).

Architect A.C. Nicolai uit Emmen ontwierp de gereformeerde kerk, die in 1949-1950 werd gebouwd. De kerk ligt op een strategisch punt op de hoek van De Mente en de Gedempte Bargerbeek. Doordat na de oorlog olie in de bodem van Schoonebeek ontdekt werd, breidde het dorp aanmerkelijk uit en  werd ook de oude gereformeerde kerk te klein voor de gemeente. Weliswaar wilde men aanvankelijk de oude kerk uitbreiden, maar dat ging niet door. De nieuwe kerk bleef in verband met de beperkte financiële mogelijkheden van de kerkelijke gemeente echter wel sober. Er werd een vrijstaande toren bij gebouwd en aan de andere kant van de kerk een kleine kerkenraadskamer.  Deze consistorie werd in 1977 verbouwd ten behoeve van het vergroten van vergaderzaal, hal en toiletten.

De 'eerste steen' ter gelegenheid van de bouw van de tweede kerk in 1890 (later tot jeugdgebouw verbouwd) in 1890.
De ‘eerste steen’ ter gelegenheid van de bouw van de tweede kerk in 1890 (later tot jeugdgebouw verbouwd).

Overigens werd de kerk aan De Mente gebouwd ter vervanging van een oude kerk, die in 1890 gebouwd werd.

De tweede gereformeerde kerk van Schoonebeek, gebouwd in 1890, met (vergrote) pastorie.
De tweede gereformeerde kerk van Schoonebeek, gebouwd in 1890, hier met (vergrote) pastorie.

Deze kerk (die in 1950 werd verbouwd tot jeugdgebouw) kwam in de plaats van een in 1861 gebouwd kerkje (meer een schuur), dat tot stand kwam twee jaar nadat de kerkelijke gemeente (vanuit

Het oudste gereformeerde kerkje van Schoonebeek, gebouwd in 1861 (foto: Honderd jaar gereformeerd kerkelijk leven in Schoonebeek).
Het oudste gereformeerde kerkje van Schoonebeek, gebouwd in 1861 (foto: Honderd jaar gereformeerd kerkelijk leven in Schoonebeek).

Coevorden en het Duitse Emlichheim) geïnstitueerd werd, namelijk op 28 november 1859.

De 'eerste steen' van het eerste gereformeerde kerkje dat in 1861 gebouwd werd.
De ‘eerste steen’ van het eerste gereformeerde kerkje dat in 1861 gebouwd werd.

Overigens krijgt de Protestantse Gemeente van Schoonebeek op 7 februari 2016 een nieuwe predikant in de persoon van J. Hermes. Jan Hermes werd geboren in het Duitse Wilsum en volgde na de middelbare school een agrarische opleiding, maar ging na verloop van tijd theologie studeren en wel in Wuppertal en Tübingen (Duitsland). De studie werd afgerond aan de Kamper Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken in Nederland.

De eerste gemeente van ds. Hermes was sinds augustus 1993 die van de Gereformeerde Kerk te Sleen (Dr.). Zeven jaar later, in 2000,  kreeg hij een beroep van de Gereformeerde Kerk te Vries, dat hij aannam. In mei 2010 vertrok hij naar de Protestantse Gemeente van Scherpenzeel.

Literatuur:

E. Karst en H. Meppelink, Honderd jaar gereformeerd kerkelijk leven in Schoonebeek. Schoonebeek, 1959

Preek bij 125 jaar Gereformeerde Kerk Schoonebeek