‘Boomgaardkerk’ Heerjansdam ook na ‘laatste dienst’ voorlopig nog in gebruik voor vergaderingen.

Op zondag 23 april 2023 werd de laatste dienst gehouden in de protestantse, voormalig gereformeerde Boomgaardkerk in het Zuid-Hollandse Heerjansdam.

De voorganger in de dienst was ds. J. Teuwissen en het orgel werd bespeeld door de heer V. van Dam. Het thema van de dienst was Samen kerk van de levende Heer.

Al in 2018 was stilzwijgend afscheid genomen van de Boomgaardkerk als vierplek; de Dorpskerk werd toen de enige plaats van samenkomst; de Boomgaardkerk bleef echter in gebruik als vergaderplaats voor bijeenkomsten. Ook voorlopig blijft de kerk als zodanig beschikbaar.

De laatste dienst.

Het intochtslied was lied 280 vers 1, 2, 3: Het afscheid voert ons naar dit huis, waar ’t Woord aan ons geschiedt.

Voorafgaande aan de verkondiging kregen de kinderen van de kindernevendienst aandacht. In zo’n veertig seconden kregen ze de tijd om van duploblokken een muur te bouwen. Het werd uiteindelijk een muur van zo’n 1m20. De predikant vroeg hun toen hand in hand voorin de kerk een zo lang mogelijke rij te maken; ‘een muur van levende stenen’. In tien tellen werd het een rij van ongeveer tien meter, veel langer dan de duplomuur. “De kerk van de Here Jezus wordt gemaakt van mensen. Dat mensen ‘levende stenen’ zijn is veel belangrijker dan een gebouw van hout en steen”.

De Schriftlezing was uit 1 Petrus 2 vers 1 tot en met 10, waarin Petrus de lezers van zijn brief uitdaagt om met elkaar levende stenen te worden in een geestelijke tempel: de geloofsgemeenschap van christenen.

De verkondiging.

“Lang geleden werd een training voor predikanten gehouden, waarbij ook eens websites van kerken bezocht werden. De deelnemers zagen meestal majestueuze kerkgebouwen, prachtige monumenten of moderne eyecatchers. Ze pronkten met orgels van beroemde orgelbouwers, met fantastische glas-in-loodramen en interieurs. Dat waren nog eens uithangborden! De trainer vroeg de deelnemers: ‘Misten jullie ook iets?‘ Niemand wist een antwoord. De trainer gaf het toen zelf maar: ‘Op geen van deze foto’s is ook maar één mens te bekennen. Geen mens te zien, geen organist, en geen mens in de kerkbanken. De conclusie van de trainer was: ‘Onbewust communiceren al die kerken: Wij zijn leeg. Het zijn dode gebouwen. Hooguit zijn het monumenten, maar geen levende geloofsgemeenschap van mensen’.

“Dat ben ik nooit vergeten. Er is ondertussen echter niet veel veranderd. Nog steeds zijn vergelijkbare foto’s op kerkelijke websites te zien. Natuurlijk: een kerkgebouw is een (belangrijk) lokmiddel. Maar in eerste instantie is het een gemeenschap van mensen van Jezus Christus. Natuurlijk is een kerk meer dan hout en steen alleen. Ook de Boomgaardkerk, zeker voor het gereformeerde deel van onze gemeente.

“Deze plek werd op 16 december 1954 in gebruik genomen. Er zijn onuitwisbare herinneringen aan verbonden van vreugde en van verdriet. Maar hoe belangrijk de Boomgaardkerk ook is geweest, het is slechts een flauwe afspiegeling van de tweede tempel in Jeruzalem, het centrum van het hele Joodse volk en de natie. De tempel gaf hun een identiteit. Daar vonden de belangrijkste godsdienstige gebeurtenissen plaats. Maar in het jaar 70 werd de tempel door de Romeinen verwoest. Alleen  de westmuur bleef over, die we tegenwoordig de Klaagmuur noemen. De verwoesting van de tempel was voor de Joden een dreun, een knock out, die ze eeuwen lang niet te boven kwamen.

“Petrus daagt zijn lezers echter uit om te volharden in het geloof: ‘Laat u ook zelf als levende stenen gebruiken en vorm een heilig priesterschap voor de bouw van een geestelijk huis’. Het gaat dus niet om de tempel. En het moet ook ons niet gaan om een kerkgebouw. In wezen zijn het dode dingen. Het gaat er om een geestelijke tempel te zijn. Want de kerk van Jezus Christus ben jij, bent u.

“Maar je mag toch wel verdriet hebben om het verlies van een kerkgebouw? Jazeker wel! Scheiden doet lijden! Het is belangrijk teleurstellingen toe te laten en uit te spreken. Daarom is dit afscheid vandaag belangrijk en heilzaam. Maar we moeten niet bij de pakken neerzitten! ‘Blijf niet staren op wat vroeger was’. God gaat door. Jezus Christus gaat door. Hij is er nu en hij zal er zijn en blijven!

“Maar is het sluiten van een kerkgebouw dan geen teken van achteruitgang? Ooit hadden we in Heerjansdam op zondag twee bomvolle kerkgebouwen! Wat is er nog van over? Dat geeft een gevoel van teloorgang. En dat is logisch en begrijpelijk. Maar tegelijkertijd: de kring van Jezus Christus bestond uit slechts twaalf leerlingen van wie één Hem zou verraden. Laten we ons niet blindstaren op die ‘achteruitgang’. De kerk van Jezus Christus is zoveel meer dan dat”.

De predikant noemde vervolgens de talloze activiteiten van commissies en groepen van mensen van de Boomgaardkerk. We mogen gelukkig vaststellen dat onze gemeente leeft. Het gaat ook niet om die commissies en die groepen. Het gaat om de oproep van Petrus: “Voeg u bij de Levende Steen die door mensen werd afgekeurd maar door God tot Hoeksteen werd gelegd”.

Het afscheid van de Boomgaardkerk.

Na de verkondiging kwamen de kinderen uit de kindernevendienst terug met een door hen gemaakt bouwwerk, rijkelijk bevolkt: van de kinderopvang via de dierenopvang, naar heel veel mensen in de kerk.

Na het zingen van het lied ‘Eén Naam is onze hope’ vertelden enkele gemeenteleden iets over hun herinneringen aan de Boomgaardkerk. Vervolgens vond het uitdragen plaats van een aantal belangrijke liturgische voorwerpen. De predikant nam achtereenvolgens plaats bij het avondmaalstel, de knielbank, de kanselbijbel op de preekstoel, het doopvont en de kollektezakken, en sprak op elke plaats een toepasselijk gebed, dat door de gemeente beantwoord werd met het gezongen ’Verhoor ons gebed’.

Onder het lied van de Taizé-gemeenschap (tevens slotlied), ‘Verhoor ons gebed’, werden de liturgische voorwerpen de kerk uit gedragen om een plaats de krijgen in de Dorpskerk, waarnaar de gemeenteleden na de dienst in optocht op weg gingen.

De predikant deelde nog mee ‘dat ook het orgel uitgedragen zal worden, maar op een ander moment, want het gaat naar een kerk in Polen’.

© 2023. GereformeerdeKerken.info