“70 jaar kerkgebouw Immanuël – ‘God met ons’, velen hebben dat zo ervaren”.
De protestantse, voormalig gereformeerde Immanuëlkerk aan de Lange Boonestraat te Maassluis werd zeventig jaar geleden in gebruik genomen.
“Op woensdag avond 1 september 1954 strooide de kerkklok van de Immanuëlkerk, voor het eerst, haar stemmige klanken uit over heel Maassluis, als roep voor de inwijdingsdienst”. Ds. K.W. Dercksen (1903-1973) las een gedeelte uit Exodus 33, 17: “En de Here zeide tot Mozes: Ook deze zaak, waarover gij gesproken hebt, zal ik doen, omdat gij genade in Mijn ogen gevonden hebt en Ik u bij name ken”. Ds. Dercksen merkte op dat niet datgene wat men ziet, doch wat men hóórt het belangrijkste is: ‘Wie oren heeft om te horen, luistere naar de boodschap, die in deze Immanuëlkerk wordt verkondigd’.
Organist Koos Bons liet van zich horen met de orgelsolo: Toccata et Fuga d-moll van Johann Sebastian Bach.
“Enkelen onder ons kunnen zich de vele inspanningen herinneren, die zijn verricht om de Immanuëlkerk te bouwen op de plaats van de Noorderkerk”: Nadat op landelijk niveau op 17 juni 1892 in Amsterdam (link) besloten werd dat de twee gereformeerde stromingen, die uit Afscheiding en Doleantie, samen De Gereformeerde Kerken in Nederland zouden gaan vormen, kwam men in Maassluis echter pas tweeëndertig jaar later tot een volledige samenvoeging en bleef men dus tussen 17 juni 1892 en 1 maart 1924 in Maassluis nog twee Gereformeerde Kerken houden: De Gereformeerde Kerk te Maassluis A (uit de Afscheiding) en De Gereformeerde Kerk te Maassluis B (uit de Doleantie).
Op voorstel van ds. F.W.H. Bramer (1879-1938) besloot men in 1924 de twee bestaande gereformeerde kerkgebouwen een nieuwe naam te geven: de Nieuwe Kerk werd sindsdien Noorderkerk genoemd en de kerk aan het Groeneveld (aan de Sluispolderkade) werd Zuiderkerk genoemd.
De kerkelijke gemeente groeide zodanig, dat de kerkelijke gemeente vanaf 1920, met haar twee kerken, ongeveer zeshonderd zitplaatsen te weinig had en werden plannen gemaakt om de Noorderkerk uit te breiden. Maar uiteindelijk werd besloten een derde kerk te bouwen waarvoor bijna 3.000 m² grond aan de Fenacoliuslaan gekocht werd, waarvoor ongeveer fl. 10.000 betaald werd. Maar de crisisjaren ’30 gooiden roet in het eten en gebouwd werd er niet.
Op 18 maart 1943 bombardeerden de geallieerden een raffinaderij in Maassluis, maar het grootste deel van de bommen viel in het centrum van de stad. Daarbij kwamen achttien mensen om het leven en werden veel huizen zwaar beschadigd. Ook de Noorderkerk bleef niet gespaard en brandde geheel uit…
Op ongeveer dezelfde plaats werd later de Immanuëlkerk gebouwd, die zoals gezegd op 1 september 1954 in gebruik genomen werd.
Voor velen is de Immanuëlkerk een prachtig gebouw, met haar karakteristieke achthoekige vorm, een voorbeeld van kerkenbouw uit de naoorlogse ‘wederopbouw,’ de dertien prachtige unieke gebrandschilderde ramen van Cornelis Berg, haar landelijk bekende akoestiek, het schitterende belangwekkende Seifert orgel als tijddocument, met haar mogelijkheden van bijeenkomsten voor zeven dagen in de week.
Van buiten is de Immanuëlkerk een imposant bouwwerk; van binnen heeft het een uitstraling van intimiteit. “Het is voor velen een bedehuis, waar de kerkbezoeker, zijn of haar hoogste gevoelens, vreugde, verdriet en troost beleven en hebben beleefd. Goed om bij dit jubileum stil te staan”, zo schrijft de Nieuwsbrief van de Protestantse Gemeente Maassluis op 28 augustus 2024.
Translation into English:
Immanuel Church Maassluis Seventy Years (1954-2024).
“70 years of the Immanuel Church building – ‘God with us’, many have experienced it that way.”
The Protestant, formerly ‘gereformeerde’ Immanuel Church on Lange Boonestraat in Maassluis was inaugurated seventy years ago.
“On the evening of Wednesday, September 1, 1954, the church bell of the Immanuel Church rang out for the first time, its solemn tones resonating throughout Maassluis, calling for the dedication service.” Reverend K.W. Dercksen (1903-1973) read a passage from Exodus 33:17: “And the Lord said to Moses: I will also do this thing that you have spoken; for you have found grace in My sight, and I know you by name.” Reverend Dercksen noted that what one hears is more important than what one sees: “Let anyone who has ears to hear, listen to the message that is proclaimed in this Immanuel Church.”
Organist Koos Bons performed the organ solo: Toccata and Fugue in D minor by Johann Sebastian Bach.
“Some of us can remember the many efforts that were made to build the Immanuel Church on the site of the Noorderkerk.” After it was decided at a national level on June 17, 1892, in Amsterdam, that the two ‘gereformeerde’ movements stemming from the Secession and the Doleantie would together form the ‘Gereformeerde Kerken in the Netherlands’, it was not until thirty-two years later that Maassluis saw a complete merger. Between June 17, 1892, and March 1, 1924, there remained two ‘Gereformeerde’ Churches in Maassluis: ‘The Gereformeerde Kerk of Maassluis A’ (from the Secession) and ‘TheGereformeerde Kerk of Maassluis B (from the Doleantie).
At the proposal of Reverend F.W.H. Bramer (1879-1938), in 1924, it was decided to give the two existing ‘gereformeerde’ church buildings new names: the New Church was henceforth called the ‘Noorderkerk’, and the church at Groeneveld (on Sluispolderkade) was named ‘Zuiderkerk’.
The congregation grew to such an extent that, from 1920, with its two churches, it had approximately six hundred fewer seats than needed. Plans were made to expand the Noorderkerk. However, it was ultimately decided to build a third church, for which almost 3,000 square meters of land was purchased on Fenacoliuslaan, costing about 10,000 guilders. But the economic crisis of the 1930s disrupted these plans, and construction did not proceed.
On March 18, 1943, the Allies bombed a refinery in Maassluis, but most of the bombs fell in the city center. Eighteen people lost their lives, and many houses were heavily damaged. The Noorderkerk was not spared and burned down completely…
On approximately the same site, the ‘Immanuel Church’ was later built, which, as mentioned, was inaugurated on September 1, 1954.
For many, the Immanuel Church is a beautiful building with its distinctive octagonal shape, an example of post-war “reconstruction” church architecture, its thirteen magnificent and unique stained glass windows by Cornelis Berg, its nationally renowned acoustics, the splendid and significant Seifert organ as a historical document, and its ability to host meetings seven days a week.
From the outside, the Immanuel Church is an imposing structure; inside, it radiates intimacy. “For many, it is a house of prayer where churchgoers have experienced and continue to experience their deepest feelings, joy, sorrow, and comfort. It is good to reflect on this anniversary,” writes the ‘Newsletter’ of the Protestant Congregation of Maassluis on August 28, 2024.