Gereformeerde kerk werd in 2008 buiten gebruik gesteld.

Twee jaar geleden kocht ontwikkelaar Carebeek te Ede de voormalig gereformeerde kerk aan de Stationsweg in Heerhugowaard van de Protestantse Gemeente.

Sindsdien staat het gebouw leeg en ondanks de mededeling van de ontwikkelaar dat men het kerkje zal opknappen wordt in Heerhugowaard gevreesd voor ‘ernstig verval’ van de vroegere kerk, een gemeentelijk monument.

De projectontwikkelaar heeft volgens een zegsman nog geen haalbaar plan ingeleverd; dat plan moet namelijk rekening houden met de monumentale status van het kerkgebouw. Omdat er nu niets gebeurt ligt ook het onderhoud van de kerk stil en dreigt verval.

De burgerlijke gemeente wil laten onderzoeken of sprake is van ‘ernstig verval’; dan kan de eigenaar (de projectontwikkelaar) verplicht worden om conserverende maatregelen te treffen en dan zal de gemeente indien nodig ook ingrijpen. Normaliter kan de eigenaar van een gemeentelijk monument in principe niet verplicht worden om een pand te onderhouden. Het beste zou echter zijn dat er een aanvaardbaar ontwikkelplan voor het kerkje zou komen. Daarover vindt op dit moment overleg plaats.

Opdracht tot verkoop (2022).

Ongeveer twintig jaar geleden maakte de Protestantse gemeente Heerhugowaard de keuze om het voormalig gereformeerde kerkgebouw aan de Stationsweg buiten gebruik te stellen voor de erediensten. De kerkdiensten werden in het vervolg gehouden in de protestantse kerk aan de Middenweg.

Aanvankelijk kwamen veel emoties los toen meegedeeld werd wat de keuze van de kerkenraad was. Maar later, tijdens de gemeenteavond in november 2020, waar een toelichting gegeven werd op het onderzoek dat voorafging aan de toen voorgenomen verkoop, waren de emoties bij de gemeenteleden inmiddels wat gezakt. De kerkenraad ging akkoord met het advies om de kerk met bijbehorende gebouwen en grond te verkopen. Hoewel aanvankelijk gevreesd werd dat de kerk zou worden afgebroken, ging dat niet door.

Suggesties dat de burgerlijke gemeente het kerkgebouw misschien wel wilde kopen om zo het gemeentelijk monument te behouden, bleken na onderzoek (waaronder een asbestinventarisatie, mogelijkheden tot verduurzaming, een bouwkundige inspectie en stedenbouwkundig onderzoek voor de herbestemming van de locatie) niet houdbaar. De gemeente zag van de koop af.

Na twee bezichtigingsdagen werden geïnteresseerde partijen uitgenodigd een bod uit te brengen. Een keuze werd gemaakt voor de partij die het beste idee had. In dit idee werd zorg gecombineerd met wonen, waarbij het kerkgebouw een algemene ruimte zou worden voor de zorglocatie, maar ook een ontmoetingsruimte voor de buurt; niet het hoogste bod maar de best passende invulling was belangrijk. Op 11 november 2022 vond de overdracht plaats en is Carebeek uit Ede de nieuwe eigenaar geworden.

De kerk aan de Stationsweg.

De voormalige gereformeerde kerk aan de Stationsweg is een eenvoudige zaalkerk met toren, die in 1917 in gebruik genomen werd. De kerk werd in 1938 verbouwd en uitgebreid, bestaande uit een nieuwe voorgevel met een torentje met koper bekleed, in de stijl van de Amsterdamse School, en bovendien werd een gaanderij ingebouwd.

De Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente fuseerden begin 2010 tot de Protestantse Gemeente Heerhugowaard met als centrale kerk de voormalig hervormde Ontmoetingskerk aan de Middenweg. Rond 2008 werd in de Stationswegkerk de laatste dienst gehouden, al vonden er daarna nog wel andere kerkelijke activiteiten plaats. De kerkzaal werd heringericht tot ontmoetingsruimte, met opstelling van tafels en stoelen voor b.v. koffiedrinken.

Omdat onder andere ook de gemeentelijke ‘Kunstuitleen’ er jarenlang gebruik van heeft gemaakt heeft de kerk in de volksmond na verloop van tijd de naam Kunstkerk gekregen.

Zoals hierboven aangegeven, werd de kerk in 2022 dus verkocht aan een projectontwikkelaar die aangaf de kerk, een gemeentelijk monument, te zullen opknappen, maar waarvoor nu toch verval gevreesd wordt.

Translation into English:

Serious Deterioration Threatens Church in Heerhugowaard.

Former ‘Gereformeerde’ Church Decommissioned in 2008.

Two years ago, developer Carebeek purchased the former ‘gereformeerde’ church on Stationsweg in Heerhugowaard from the Protestant Church Congregation. Since then, the building has remained vacant, and despite the developer’s statement that the church would be renovated, concerns have arisen in Heerhugowaard about the potential severe deterioration of the former church, a municipal monument.

The project developer has not yet submitted a feasible plan; this plan must take into account the monumental status of the church building. Because nothing is happening at the moment, the maintenance of the church is also at a standstill, and deterioration is threatening.

The municipality wants to investigate whether there is ‘serious deterioration’; in that case, the owner (the project developer) can be required to take conservation measures, and the municipality will also intervene if necessary. Normally, the owner of a municipal monument cannot, in principle, be obliged to maintain a property. However, the best outcome would be the development of an acceptable plan for the church. Discussions about this are currently taking place.

Sale Order (2022).

Around twenty years ago, the Protestant Congregation of Heerhugowaard decided to decommission the former ‘gereformeerde’ church building on Stationsweg for worship services. Services were subsequently held in the Protestant church on Middenweg.

Initially, the announcement of the church council’s decision triggered many emotions. However, during a congregational meeting in November 2020, where an explanation was given about the research that preceded the decision to sell, the emotions among the members had somewhat subsided. The church council approved the recommendation to sell the church, including its associated buildings and land, and issued the mandate for the sale. Although there were initial fears that the church would be demolished, this did not happen.

Suggestions that the local municipality might buy the church building to preserve the municipal monument proved untenable after research, which included an asbestos inventory, sustainability assessments, structural inspections, and urban planning studies for repurposing the location. The municipality decided not to proceed with the purchase.

Following two open house viewing days, interested parties were invited to submit a bid. The selection was made based on the best proposal. The chosen plan combined care and residential use, with the church building serving as a communal space for the care facility as well as a meeting space for the neighborhood. The focus was not on the highest bid but on the most fitting use. On November 11, 2022, the transfer took place, and Carebeek from Ede became the new owner.

The Church on Stationsweg.

The former ‘gereformeerde’ church on Stationsweg is a simple hall church with a tower, which was inaugurated in 1917. The building was renovated and expanded in 1938, featuring a new facade with a copper-clad turret in the Amsterdam School style, and the addition of a gallery.

The ‘Gereformeerde’ Church and the ‘Hervormde’ Congregation merged in early 2010 to form the Protestant Church Congregation of Heerhugowaard, with the former ‘Hervormde’ Ontmoetingskerk on Middenweg becoming the central church. Around 2008, the last service was held at the ‘gereformeerde’ Stationsweg church, although other church activities continued to take place. The church hall was redesigned as a meeting space, equipped with tables and chairs for activities such as coffee gatherings.

Due to the long-term use of the building by the municipal ‘Art Lending’ service, the church gradually came to be known colloquially as the ‘Art Church’.

As mentioned above, the church was sold in 2022 to a project developer who indicated plans to renovate the church, a municipal monument, although fears of deterioration persist.