Laatste dienst in een bijzondere evangelisatiekerk.

In de protestantse, voormalig gereformeerde ‘Streekkerk’ in het Drentse Nijensleek werd op zondag 17 november 2024 de (goed bezochte) laatste dienst gehouden.

Voorganger was ds. M. Gaastra en de organist was Ronald Knol, die destijds in deze kerk ook als organist begonnen is. De thema van de dienst was ‘Eben Haëzer’ (Tot hiertoe heeft de Here geholpen), de tekst op de ‘eerste steen’, die in 1934 voor deze kerk gelegd werd. Voor het verloop van de laatste kerkdienst in de Streekkerk verwijzen we naar de Orde van Dienst.

De liederen.

De gekozen liederen pasten bij het afscheid van het kerkgebouw. Gezongen werden onder meer psalm 103 (‘Zegen mijn ziel de grote Naam des Heren’); lied 280 (‘De vreugde voert ons naar dit huis’), dat – aldus de voorganger – gezongen werd “met alles wat er gebeurt en met alles wat er is, een vreugde misschien omgeven met verdriet en met gevoelens van ‘waarom’ en ‘had het niet anders gekund’, maar nu gedragen door werkelijke vreugde”; lied 913 (‘Wat de toekomst brengen moge’) en Lied 146c (‘Alles wat adem heeft love de Here’).

De lezingen.

De lezingen waren uit Psalm 127: ‘Als de Heer het huis niet bouwt, tevergeefs zwoegen de bouwers’ en wat verder volgt. De tweede lezing was uit Mattheus 7, het bouwen van een huis op de Rots of op het zand.

In het gebed werd ingegaan op de “gemengde gevoelens bij de sluiting van deze kerk. Het breekt soms ons hart, maar we zijn hier ongebroken bij elkaar. Als een levende geloofsgemeenschap om elkaar nabij te zijn, soms van ver gekomen om hier voor het laatst te zijn. De een met mooie herinneringen, de ander met verdriet. We zoeken steun in de woorden die gezegd worden”.

De overweging.

De predikant, ds. M. Gaastra, sprak woorden van de volgende strekking:

“Als we echt leven vanuit Gods woord, de Rots, die er altijd is, dan weten we ook dat mensen, die met God leven van kracht tot kracht, altijd in beweging zijn. Ze trokken altijd ergens weg. Adam en Eva moesten weg uit de Hof van Eden en Abraham uit zijn land. Ook wij verlaten straks deze kerk, maar als we de deuren sluiten is het niet voorbij. Daarom het verhaal over de wijze en de dwaze man: bouw je het  huis op de Rots of op het zand. En wat is dan die Rots?”

“Toen in 1934 de ‘eerste steen’ hoog in de achtergevel van deze kerk met als tekst Eben Haëzer werd aangebracht, dacht men misschien: ‘Nu zijn we voor altijd op dezelfde plaats’. Maar wij blijven nooit op dezelfde plaats; ook als je verhuist verandert er van alles om je heen, net als jijzelf ook verandert. Zo is het leven: een stap naar het graf. Iemand schreef: ‘Wat heden bloeide, valt morgen af’. Alles is altijd in verandering. Behalve God. God is er altijd. Nu, toen en straks. Hij was er bij alle mensen die van kaft tot kaft vertrokken zijn. Maar deze kerk, die steen, blijft wel in je herinnering! ‘Een steen der hulpe’ is het dan geworden! Het volk Israël nam de stenen met de Tien Woorden mee in de Ark op hun reis door de woestijn. Het waren toen ‘Stenen der hulpe’ geworden”.

“Maar zo’n ‘Steen der hulpe’ kan veranderen in een versteend iets. Als er telkens naar teruggegaan wordt en gezegd wordt: “Zo was het. Onze voorouders streden voor dit huis. Dan kunnen wij het toch niet zomaar verlaten?” Maar wij verlaten dit huis ook niet zomaar. We zijn net als al die andere mensen die vertrokken uit wat bekend was”.

“Open staan voor iedereen en daarbij altijd weer teruggaan naar de Rots. Maar wat is dan die Rots? ‘Als de Heer het huis niet bouwt, tevergeefs zwoegen de bouwers’. Het wordt wel eens vergeten: dat wij met z’n allen levende stenen zijn. We zijn zélf de stenen. Kom naar Hem toe als een levende steen, die wel door mensen verworpen is, maar door God uitverkoren; Jezus werd ook weggeworpen, door iedereen. Niemand was er die Hem ter hulpe was”.

“Terug bij de Rots wordt u als levende stenen gebouwd tot een heilig huis. Kom naar Hem toe als een levende steen. Zoek die Rots. Die Rots is Jezus als de Levende Steen, Die ons heeft laten zien wat die Rots is. We trekken hier vandaan als levende stenen. En dit huis laten we hier achter als een ‘Steen der hulpe’, die ons altijd bij zal blijven“.

Het afscheid van de kerk.

Na het zingen van Lied 416 (‘Ga met God en Hij zal met je zijn’) werden de liturgische voorwerpen de kerk uitgedragen.

Daartoe kwamen vier gemeenteleden en enkele kinderen naar voren. Bij de liturgische voorwerpen werd een gebed gesproken dat door de gemeente beantwoord werd met ‘Blijf in ons midden, ga met ons mee’.

Achtereenvolgens werd stilgestaan bij de liturgische tafel, het orgel, de kansel en de kanselbijbel, het doopvont, en de paaskaars (die naar een gemeente in Oekraïne gaat). Alle liturgische voorwerpen krijgen een plaats in de kerk van Vledder, waar de diensten in het vervolg gehouden worden. Bij het uitdragen van de voorwerpen werd een aantal verzen gezongen van Lied 280.

Na de dienst.

Na de dienst konden de kerkgangers blijven koffiedrinken, en konden ze luisteren naar een drietal sprekers, onder wie een toespraak van een wethouder van de burgerlijke gemeente Westerveld.

Daarna werd een verhaal verteld over de geschiedenis van de kerk in Nijensleek, en werd een speech gehouden door de voorzitter van de kerkenraad. Om ongeveer 1 uur kon men deelnemen aan een gezamenlijke maaltijd.

(Met hartelijke dank aan de heer J.F. van Antwerpen te Nijensleek).

Een beeldverslag van de kerkdienst en daarna >

Translation into English:

Eben Haëzer’ and ‘Living Stones’ in Nijensleek.

Final Service in a Unique Evangelical Church.

On Sunday, November 17, 2024, the (well-attended) final service was held in the Protestant, formerly gereformeerde ‘Streekkerk’ in Nijensleek, Drenthe.

The service was led by Rev. M. Gaastra, with organist Ronald Knol, who had originally started his career in this church. The theme of the service was ‘Eben Haëzer’ (‘Thus far has the Lord helped us’), the inscription on the ‘first stone’ laid for the church in 1934. Details on the service can be found in the Order of Service (see the link in the Dutch version).

Hymns.

The hymns chosen were fitting for the farewell to the church building. Among those sung were Psalm 103 (‘Praise the Lord, O my soul’); hymn 280 (‘Joy leads us to this house’), which, as the pastor noted, was sung “with everything happening and everything that is, joy perhaps surrounded by sorrow and feelings of ‘why’ and ‘could it have been different’, but now carried by true joy”; hymn 913 (‘What the future may bring’); and hymn 146c (‘Let everything that has breath praise the Lord’).

Readings.

The scripture readings included Psalm 127: ‘Unless the Lord builds the house, the builders labor in vain’ and following verses. The second reading was from Matthew 7, regarding building a house on the rock or on sand.

In the prayer, mention was made of the “mixed feelings surrounding the closing of this church. It sometimes breaks our hearts, but we are here together, unbroken. As a living faith community, here to support each other, some coming from far to be here one last time. One with cherished memories, another with grief. We seek comfort in the words spoken.”

Sermon.

Rev. M. Gaastra delivered a sermon with the following sentiments:

“If we truly live by God’s Word, the Rock that is always there, we also know that those who live with God move from strength to strength and are always on the move. They were always leaving places: Adam and Eve from Eden, Abraham from his land. We too will leave this church soon, but when we close these doors, it does not end here. This is why the story of the wise and foolish builders: do you build your house on the Rock or on sand? And what is that Rock?”

“When in 1934 the ‘first stone’ with the inscription ‘Eben Haëzer’ was placed high in the back wall of this church, perhaps people thought, ‘Now we are here to stay.’ But we never remain in one place; even when moving, everything around you changes, just as you yourself change. Life is a step towards the grave. Someone wrote: ‘What blooms today, falls tomorrow.’ Everything always changes. Except for God. God is always there, now, then, and in the future. He was with all the people who left from cover to cover. But this church, this stone, will remain in your memory! It has become ‘a stone of help’! Israel took the tablets with the Ten Commandments in the Ark on their journey through the desert. They became ‘Stones of Help’.”

“But such a ‘Stone of Help’ can turn into a petrified object. If people keep returning to it and saying, ‘This is how it was. Our ancestors fought for this house. We cannot just leave it.’ But we do not leave this house lightly. We are like all those others who left what was familiar.”

“Be open to everyone and always return to the Rock. But what is that Rock? ‘Unless the Lord builds the house, the builders labor in vain.’ It is sometimes forgotten that we are all living stones. We are the stones ourselves. Come to Him as a living stone, rejected by men but chosen by God; Jesus was also cast aside, by everyone. No one was there to help Him.”

“Back at the Rock, you are built as living stones into a holy house. Come to Him as a living stone. Seek that Rock. That Rock is Jesus as the Living Stone, who showed us what that Rock is. We leave here as living stones. And we leave this house behind as a ‘Stone of Help’ that will always stay with us.”

Farewell to the Church.

After singing hymn 416 (‘Go with God and He will be with you’), the liturgical items were carried out of the church.

Four congregation members and some children stepped forward for this. Prayers were said for each item, with the congregation responding, ‘Stay among us, go with us.’ The items included the liturgical table, organ, pulpit and pulpit Bible, baptismal font, and the Paschal candle (destined for a congregation in Ukraine). All items will have a place in the church in nearby Vledder, where services will now be held. Hymn 280 was sung during the procession.

After the Service.

After the service, attendees could stay for coffee and listen to three speakers, including a speech by a council member from the municipality of Westerveld. The history of the church in Nijensleek was recounted, and the chairman of the church council gave a speech. Around 1 p.m., attendees were invited to join a communal meal.

(With heartfelt thanks to Mr. J.F. van Antwerpen from Nijensleek.)

A visual report of the service and subsequent events follows (see the link in the Dutch version).