Gedenkboekje bij 100-jarige ‘Noorderkerk’.

Aan het honderdjarig bestaan van de protestantse (voormalig gereformeerde) Noorderkerk aan de Vaart NZ in het Drentse Nieuw-Amsterdam wordt in oktober 2025 – zoals we onlangs berichtten – door middel van een feestprogramma ruime aandacht geschonken.

Maar ook werd kort geleden in een oplage van 400 exemplaren een gedenkboekje uitgegeven onder de titel “100 jaar Noorderkerk; Kerk van vroeger en nu” (de Noorderkerk is overigens de tweede kerk van de gereformeerden in Nieuw-Amsterdam. Omdat het eerste gebouw te klein werd, is in 1925 de grotere gereformeerde kerk in gebruik genomen).

Het gedenkboekje.

Het is in de eerste plaats een prachtig fotoboekje geworden, met mooie foto’s van de indrukwekkende protestantse, voormalig gereformeerde kerk in Nieuw-Amsterdam. Zowel het exterieur als het interieur maken een bijzondere indruk.

Van het exterieur van de Noorderkerk met haar aan weerszijden van de hoofdbouw twee zijbeuken (gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School), staan mooie afbeeldingen in het boekje; vooral die op de middenpagina springt eruit. De voorgevel en de zijgevels van de zijbeuken van de kerk zijn voorzien van steunberen, die mooi aansluiten op de kromming van de dakpartijen. In het boekje wordt ook een korte beschrijving van de dakruiter en van het orgel gegeven.

Mooi zijn eveneens de foto’s van het interieur, waar de kerkbanken rondom de kansel gegroepeerd zijn, daarmee gehoor gevend aan de ideeën van de gereformeerde voorman dr. Abraham Kuyper (1837-1920), die hij in zijn standaardwerk ‘Onze Eeredienst’ uitvoerig toelichtte. Tegenover de kansel bevindt zich de galerij en boven de preekstoel het orgel.

Interessant zijn de vele afbeeldingen van delen van het interieur en van kerkelijke voorwerpen, zoals de mooie gekleurde glas-in-loodramen, de kanselkleden (antependia), het liturgisch centrum, het orgel en allerlei gebruiksvoorwerpen uit het (verre) verleden (zoals de geldzeef en de oortelefoon uit 1925), enkele gedenkstenen, de borden met christelijke symbolen in de kerkenraadskamer en de opvallende preekstoel.

Het is weliswaar een dun boekje geworden, maar zeer de moeite waard! Veel meer over de geschiedenis van de kerk vindt men onder meer in het in 1996 uitgegeven gedenkboek ‘Een huis aan de Vaart’. Ook het pas verschenen boekje begint echter met een kort overzicht van de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk. En natuurlijk ontbreekt ook een fotopagina van de predikanten niet. Door middel van een interview is het laatste woord aan het oudste gemeentelid van de Noorderkerk, Anne Bakker.

• Janny Veldman, Eppo Velzing, ds. Jan van Breevoort en Marel Haan, 100 jaar Noorderkerk. Kerk van vroeger en nu. Een uitgave van de kerkenraad van de Noorderkerk, Nieuw-Amsterdam, 2025, 18 pp., A4-formaat, geïllustreerd met zwart-wit en vooral kleurenfoto’s.

Translation into English:

Nieuw-Amsterdam: Church of the Past and Present.

Commemorative Booklet for the 100th Anniversary of the ‘Noorderkerk’.

In October 2025, the 100th anniversary of the Protestant (formerly ‘gereformeerde’) Noorderkerk in Nieuw-Amsterdam, located on Vaart NZ in the Drenthe region, will be celebrated with a festive program, as we recently reported.

Additionally, a commemorative booklet titled “100 years of the Noorderkerk; Church of the Past and Present” was recently published in a limited edition of 400 copies. (By the way, the Noorderkerk is the second church for the ‘gereformeerde’ congregation in Nieuw-Amsterdam. The original building was too small, so the larger ‘gereformeerde’ church was put into use in 1925.)

The Commemorative Booklet.

First and foremost, it is a beautiful photo booklet, featuring stunning images of the impressive Protestant, formerly ‘gereformeerde’ church in Nieuw-Amsterdam. Both the exterior and interior leave a special impression.

There are beautiful images of the Noorderkerk’s exterior, with its two side aisles on either side of the main building (constructed in the style of the Amsterdam School). The photograph on the center page stands out, in particular. The church’s façade and the side walls of the side aisles are adorned with buttresses that blend nicely with the curve of the roof sections. The booklet also provides a brief description of the roof turret and the organ.

Equally beautiful are the photos of the interior, where the pews are grouped around the pulpit, reflecting the ideas of ‘gereformeerde’ leader Dr. Abraham Kuyper (1837-1920), which he extensively explained in his seminal work ‘Onze Eeredienst’ [Our Worship Service]. Across from the pulpit is the gallery, and above the lectern is the organ.

The booklet also includes numerous images of parts of the interior and ecclesiastical items, such as the lovely colored stained-glass windows, pulpit cloths (antependia), the liturgical center, the organ, and various artifacts from the (distant) past (such as a money sieve and the earphone from 1925), also several memorial stones, the plates with Christian symbols in the consistory room, and the striking pulpit.

Though it is a small booklet, it is definitely worth it! More about the church’s history can e.g. be found in the commemorative book ‘Een huis aan de Vaart’ [A House by the Canal], published in 1996. However, the recently released booklet also begins with a brief overview of the history of the ‘Gereformeerde’ Church. Of course, a photo page of the pastors is included. The final word goes to the oldest church member of the Noorderkerk, Anne Bakker, through an interview.

• Janny Veldman, Eppo Velzing, Rev. Jan van Breevoort, and Marel Haan, 100 years of the Noorderkerk. Church of the Past and Present. A publication by the consistory of the Noorderkerk, Nieuw-Amsterdam, 2025, 18 pp., A4 size, illustrated with black-and-white and mainly color photographs.