Uit de pers (17) – 1957 Gereformeerde Kerken van Valthermond en Driewegen

In het Centraal Weekblad van 26 oktober 1957 werd bericht over de bouw van de gereformeerde kerk in het Drentse Valthermond; en in het nummer van 16 november dat jaar schreef het blad over het vijftigjarig jubileum van de Gereformeerde Kerk te Driewegen in Zeeland. Tussen [] enkele opmerkingen van de redactie van GereformeerdeKerken.info.

1. Vreugde in Valthermond.

Kaart: Google.

Dezer dagen is in [het Drentse] Valthermond het nieuwe gereformeerde kerkgebouw in gebruik genomen, nadat er slechts enkele uren tevoren de laatste hand aan was gelegd. Het heeft een plaats gevonden aan de ‘Doorsnee’, het korte verbindingskanaal tussen het Zuider- en het Noorderdiep, en het paalt aan de pastorie die vier jaar geleden werd aangekocht op advies en met steun van de ‘Deputaten voor hulp aan Gescheurde Kerken’ [deze Deputaten steunden in opdracht van de Generale Synode de door de Vrijmaking van 1944 in financiële nood gekomen Gereformeerde Kerken].

De gereformeerde kerk te Valthermond (Dr.).

Toen dezelfde Deputaten, nu ongeveer twee en een half jaar geleden, bereid waren nóg eens over de brug te komen, betekende dat de stoot die Valthermond nodig had om met haar nog zeer wankele plannen door te gaan. Zo mocht telkens de volgende stap worden aangemoedigd door het welslagen van de voorgaande.

Over ‘welslagen’ gesproken: de gemeente zelf bracht ruim veertienduizend gulden (140 gulden per ziel) bijeen, de classis kwam met een mooie collecte en verleende garantie voor extra-steun bij verhoogde exploitatiekosten, en ten slotte beval ook de particuliere synode een in de provincie te houden collecte van harte aan.

Behalve tot hen, gaat Valthermonds dankbaarheid ook uit naar talrijke kerken in den lande die op verzoek een grote of kleine gift zonden. Alsook tot verscheidene particulieren buiten de gemeente, die het niet konden laten te helpen zodra was begonnen met de uitvoering van de plannen: zelfs uit Canada stroomden 150 ‘keiharde’ dollars binnen.

Een bouwcommissie heeft Valthermond niet gehad. Wel een klein heirleger van het mannelijke deel des volks, wier hand gewend was de spade te hanteren; vele kubieke meters grond zijn met tractor, wagen en schop verplaatst.

Als de voorganger, ds. H. Bade [1922-2003], die in militaire dienst was, zijn vrije weekend had, was het hem onmogelijk hierbij werkeloos toeschouwer te blijven; er is geen meer inspirerende bezigheid dan met beide handen te arbeiden, samen met hen wier dagelijks werk dit is, en dan voor een gemeenschappelijk doel: een ‘plaats der ere’ te bouwen in Valthermond, waar de kerk, meer dan in enige andere veenkolonie, behoefte had aan een ‘gezicht’.

Een innige wens en bede is nu dat het gebouw en de gemeente die het zal gebruiken, samen de naam waardig mogen zijn die aan de nieuwe kerk werd gegeven: ‘Doxa’: eer en heerlijkheid.

Het is een eenvoudig gebouw, niet modern van architectuur; het moest tegelijk goed zijn en goedkoop. Wanneer men leest van grote nieuwe kerken die bijna duizend gulden per zitplaats kosten, dan durft men er in Valthermond te zijn met plusminus tweehonderdvijftig gulden per zitplaats.

De gereformeerde zusterkerken die hebben geholpen zullen vast geen spijt hebben van hun vrijgevigheid: de Valthermonders hebben het geld niet over de balk gegooid. En natuurlijk blijft zelfs nu een behoorlijke schuld over, zelfs nadat de vrijgemaakten hun ‘aandeel’ (twee vijfde) in het bestaande gebouw [aan het Zuiderdiep 411] hebben uitbetaald. Het einde van de kerkelijke inwoning is hiermee een feit.

 Bron:

Centraal Weekblad ten dienste van de Gereformeerde Kerken in Nederland, 5e jrg. nr. 42, 26 oktober 1957.

De tegenwoordige staat van Doxa als woonhuis.

[Tot de Vrijmaking werd gekerkt in de gereformeerde kerk aan het Zuiderdiep 411. Na de Vrijmaking werd daar op verschillende tijden door gereformeerden en vrijgemaakten gekerkt. Aan het gezamenlijk gebruik kwam in 1957 dus een eind, toen de nieuwe gereformeerde kerk Doxa in gebruik genomen werd. Doxa werd echter in 1995 buiten gebruik gesteld en werd verbouwd tot woonhuis. Ook de vroegere kerk aan het Zuiderdiep bestaat niet meer; het gebouw werd afgebroken. Op die locatie staat nu een woonhuis].

_____________

2. Gouden kerk van Driewegen.

De gereformeerde kerk te Driewegen (Zld.).

Op 10 november 1907 werd in Driewegen (Zld.) een Gereformeerde Kerk geïnstitueerd en de vorige week heeft deze kerk dus haar gouden jubileum gevierd. De instituering had plaats onder leiding van de predikanten ds. K. van Anken [1881-1951] van Heinkenszand en ds. K. Oussoren [1868-1942] van Baarland. Beide predikanten zijn inmiddels overleden: ds. Van Anken in 1951 en ds. Oussoren in 1942. Het viel echter niet mee om als jonge en vooral kleine gemeente een eigen predikant te beroepen. Daarom werd besloten een combinatie aan te gaan met de kerk van Borssele, die sinds haar instituering in 1836 [op 11 september] ook nog nimmer een eigen predikant had gehad.

Kaart: Google.

Zo kreeg Driewegen samen met Borssele op 22 augustus 1957 haar herder en leraar in de persoon van kand. E.J. van Voorst [1885-1971], die op deze dag dus dominee werd. In 1918 vertrok ds. Van Voorst naar Numansdorp en dit betekende voor Driewegen een vacaturetijd van drie jaar. Vervolgens werd de thans [in 1957] jubilerende gemeente gediend door ds. H. Brouwer [1865-1928] van 1921 tot 1925, ds. C. van Schie [1891-1934] van 1926 tot 1932 en ds. H. Fransen [1907-1983] van 1933 tot 1945. Ds. Van Voorst woont thans [in 1957] als emeritus van Kootwijk in Ede en ds. Fransen dient momenteel [in 1957] de kerk van Nieuw-Weerdinge.

Driewegen telt op het ogenblik [1957] ongeveer 130 zielen. De foto [zie boven] toont ons het kerkgebouw van de jubilerende kerk.

De tegenwoordige staat van het kerkje te Driewegen als werkplaats.

[Het kerkje van Driewegen aan de Korteweg 21 is momenteel in gebruik als bedrijf].

Bron:

Centraal Weekblad ten dienste van de Gereformeerde Kerken in Nederland, 5e jrg. nr., 45, 16 november 1957.