Nieuw boek verschenen over ‘Protestantse wijkgemeente ‘Kerk aan de Linge’ te Leerdam.
De Protestantse Gemeente in de glasstad, Leerdam (PGL), telt drie wijkgemeenten: de hervormde wijkgemeente Centrum Oost, de hervormde wijkgemeente Centrum West en de Protestantse Wijkgemeente Kerk aan de Linge. Over die laatste wijkgemeente en haar (voormalig gereformeerde) Bethelkerk verscheen een informatieve en interessante geschiedschrijving.
Albert Santing, de auteur van het boek, was eigenlijk van plan om ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van het kerkgebouw van de Protestantse Wijkgemeente Kerk aan de Linge, in 2019, een boekje samen te stellen. Dat kerkgebouw is de voormalig gereformeerde Bethelkerk aan de Westwal in Leerdam. Door omstandigheden lukte dat niet. Daarom besloot hij in overleg met twee andere leden van de Kerk aan de Linge het verhaal over de Bethelkerk in te bedden in een breder verhaal, wat uiteindelijk leidde tot het nu in een oplage van tweehonderd exemplaren verschenen boek ‘Kerk in de Glasstad. De geschiedenis, het ontstaan en de ontwikkeling van wijkgemeente Kerk aan de Linge van de Protestantse Gemeente Leerdam’.
Het resultaat mag er zijn! Het is een keurig ogend boek, ingebonden in een stevige omslag (voorzien van een soort van kleurige glazen ‘hoorn des overvloeds’), dat in 133 flink geïllustreerde pagina’s het interessante verhaal vertelt van hetgeen de titel belooft. Ook voor onze website is dit boek interessant, omdat het immers ook uitvoerig ingaat op de geschiedenis van De Gereformeerde Kerk te Leerdam en bovendien uitgebreid de bouw van de voormalig gereformeerde Bethelkerk behandelt.
In dat opzicht sluit het boek trouwens mooi aan op het gedenkboek van de Gereformeerde Kerk van Leerdam, Omzien in verwondering, dat in 1989 werd uitgegeven ’ter gelegenheid van het eeuwfeest’ van de Gereformeerde Kerk te Leerdam (gerekend vanaf de Doleantie, die in Leerdam op 17 juli 1889 plaatsvond), al bestond er sinds 26 juli 1835 ook al een Christelijke Afgescheidene Gemeente, die op 7 november 1902 (sinds 1869 als Christelijke Gereformeerde Gemeente) samenging met de Leerdamse Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende), waardoor de plaatselijke Gereformeerde Kerk ontstond.
De inhoud van het boek in vogelvlucht.
Het boek begint – na een samenvatting van de inhoud – met een overzicht van de kerk- en wijkgebouwen van de PGL, t.w. de twee hervormde kerkgebouwen: Grote Kerk en Pauluskerk (met de bijbehorende wijkgebouwen Maranatha en De Kandelaar) en het bedehuis van de Protestantse Wijkgemeente Kerk aan de Linge (met welke wijkgemeente het boek zich bezighoudt): de Bethelkerk.
Hoofdstuk 3 vertelt over de ‘huisvesting van de Gereformeerde Kerk tussen 1834 en 1969′, dus vanaf ‘een woning’ in de Kerkstraat via de kerkgebouwen aan de Hoogstraat, het Dolerende kerkgebouw in de Nieuwstraat tot aan de vergaderruimte aan de Zuidwal. En toen werd het tijd de bouw van een nieuwe kerk (ontworpen door architect D. Egberts). Daarvan vertelt het vierde hoofdstuk wel zeer uitvoerig, vanaf blz. 21 tot en met 35. Uiteraard wordt ook uitgebreid ingegaan op het ontstaan van de hervormde Wijkgemeente Noord, waarmee de Gereformeerde Kerk in 2010 een federatie zou aangaan, dat drie jaar later leidde tot de vorming van de Protestantse Wijkgemeente Kerk aan de Linge.
In de jaren ’60 kwamen achttien predikanten (negen gereformeerde en negen hervormde) met de ‘eis’ dat de beide kerken zich zo spoedig mogelijk zouden verenigen tot één kerkgemeenschap. Ook in Leerdam ontstond dus het Samen-op-Wegproces, dat landelijk gezien per 1 mei 2004 leidde tot de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), waartoe trouwens ook de Evangelisch Lutherse Kerk behoort.
Van federatie naar fusie.
In Leerdam begon het Samen-op-Wegproces rond 1980, al is het aanvankelijk meer ‘samenwerking’ dan een gezamenlijke aanpak. Daarom kwam er rond de eeuwwisseling een stuurgroep die na enkele jaren weer werd opgeheven en werd vervangen door het toenaderingsproces in te bedden in het normale kerkenwerk, waarop de kerkenraad meer invloed had. Maar de interesse van de gemeenteleden verflauwde enigszins. Om het SoW-proces makkelijker te laten verlopen werd besloten dat de hervormde wijkgemeente Noord – ‘met één been in de hervormde gemeente en met één been in de SoW-samenwerking – federatief zou gaan samenwerken met de Gereformeerde Kerk, in 2010 officieel gemaakt door ondertekening van het federatiedocument.
Deze federatieve samenwerking was in feite het beginpunt voor de Protestantse Wijkgemeente Leerdam ‘in wording’. De samenwerking in de federatie verliep naar wens, zodat in 2013 besloten werd niet meer Protestantse Wijkgemeente Leerdam ‘in wording’ te heten, maar ‘Protestantse Wijkgemeente Kerk aan de Linge’.
En daar bleef het niet bij, want op 21 december 2017 werd het fusiedocument getekend door de algemene kerkenraad van de hervormde gemeente te Leerdam en de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk, waarmee zij besloten zich te verenigen tot een Protestantse gemeente, bestaande uit de hervormde wijkgemeenten Centrum Oost en -West en de protestantse wijkgemeente Kerk aan de Linge, hetgeen op 9 oktober 2018 juridisch afgerond werd. Zo ontstond dus de Protestantse Gemeente te Leerdam met drie wijkgemeenten en drie kerkgebouwen, elk met een eigen identiteit.
Het boek handelt uiteraard vooral, zoals opgemerkt, over de Protestantse Wijkgemeente Kerk aan de Linge. Voor die gemeente was het op zaterdag 5 en zondag 6 januari 2019 feest. Ten eerste was de fusie met de hervormde gemeente afgerond, en bovendien was de kerkzaal van de Bethelkerk kort tevoren heringericht én was het op 2 maart dat jaar vijftig jaar geleden dat de Bethelkerk in gebruik genomen werd. Op de pagina’s 123 tot en met 131 wordt daarvan verslag gedaan. En… deze wijkgemeente is momenteel trouwens opnieuw druk met plannen voor een herinrichting van de Bethelkerk.
Kerkelijk leven en werk.
Veel wordt in het boek uiteraard ook verteld over ‘het kerkelijk leven en werk’ in de Wijkgemeente Kerk aan de Linge en dus in de Bethelkerk tussen 2010 en 2019 (tussen federatie en fusie). ‘Vieren’, ‘Leren’, ‘Dienen’, ‘Omzien’ en ‘Jeugdwerk’ zijn de speerpunten waarover uitvoerig wordt verteld.
De gemeente wil een ‘Open Gemeente’ zijn, waarbij men ook van betekenis wil zijn voor Leerdam als geheel. Daarbij zijn ‘Geloven, Ontmoeten, Uitdragen en Delen (samen afgekort tot GOUD) de centrale waarden. Veel daarop gebaseerde activiteiten worden in het boek vermeld, zoals ‘huiskamerdagen’, het ‘eetproject 55+’, ‘vakantiebijbeldagen’, de ‘Glasstadjaarmarkt’, een activiteitencommissie, de ‘Werkgroep duurzaamheid’ (op het dak van de Bethelkerk liggen niet voor niets zonnepanelen in de vorm van een kruis), een winkeltje aan de Noordwal met duurzame handel, de ‘Actie Schoenmaatjes’, waarbij schoolkinderen meedoen aan de actie van Edukans (heel vroeger: de Unie School met de Bijbel en daarna de Unie School en Evangelie), door schoenendozen te vullen met schoolspullen die gebruikt kunnen worden door kinderen in ontwikkelingslanden; en nog veel meer.
Al met al een informatief en interessant geschreven gedenkboek – helaas niet meer te bestellen; het boek verdient een grotere oplage.
- Albert Santing, Kerk in de Glasstad. De geschiedenis, het ontstaan en de ontwikkeling van de wijkgemeente Kerk aan de Linge van de Protestantse Gemeente Leerdam. Uitgave van de Protestantse wijkgemeente Kerk aan de Linge te Leerdam, A4 formaat, kartonnen omslag, talloze vooral kleurenfoto’s, 133 pagina’s (het eerste exemplaar van het boek werd op zondag 17 september 2023 tijdens de Startdienst aan de kerkenraad aangeboden).
© 2023. GereformeerdeKerken.info