Laatste dienst in de Julianakerk te Sassenheim.
Op zondag 14 april 2024, ‘s ochtends om 10 uur, werd in de goed bezette protestantse (voormalig gereformeerde) Julianakerk in Sassenheim de laatste kerkdienst gehouden.
De dienst stond onder leiding van ds. Marius van Duijn. Aan de dienst werkten verder meer de organisten George Germans en Ad de Joode, en medewerking werd verleend door Canticum Vocale, een meerstemmig koor met een breed kerkelijk repertoire. De ouderling van dienst was Jaap Kruik.
Het intochtslied was psalm 93: ‘De Heer is Koning, Hij regeert altijd’. Verder werden in de dienst onder meer gezongen Lied 275 (‘Heer onze Heer, hoe zijt Gij aanwezig’), psalm 84 (‘Welzalig die uit Uw kracht leeft, die naar Uw tempel zich begeeft’) en tijdens het ‘Afscheid van het kerkgebouw’: ‘Een deur gaat dicht vandaag’. Ook werden door het koor liederen ten gehore gebracht. De lezingen waren uit Micha 4 vers 1 tot 5 (over het komende Vrederijk) en uit Johannes 21 vers 15 tot 25 (Jezus spreekt met Petrus), waarna het koor zong ’God gaat mee’.
Voor het verdere verloop van de laatste dienst verwijzen we naar de Orde van Dienst.
Rondom de tafel.
Aan het begin van de dienst werd een woord ‘Rondom de tafel’ gesproken, waarin onder meer gezegd werd: ‘Vandaag, nu we hier voor het laatst bijeen zijn, uiten wij onze dankbaarheid. Op deze plek, waar mensen zijn gezegend, waar wij afscheid hebben genomen van wie ons lief waren, waar wij werkten, schouder aan schouder, jong en oud, goed en fout, in Gods genadige nabijheid’.
De verkondiging.
Thema voor de preek was: ‘Het houdt niet op’. De predikant begon met de vraag van een winkelier: ‘Hoe vertel ik mijn klanten dat ik ermee stop?’ Je kunt een briefje ophangen: ‘Aan alles komt een end, daarom sluiten we de tent’. Of ‘We zijn uitverkocht’.
Maar hoe sluit je een kerk? Een vraag die bij ons in Sassenheim lang besproken werd. Wij zijn trouwens de eersten niet: soms kwam er een nieuwe kerk in plaats van de oude. Maar bij ons waren het verdrietige omstandigheden: de schouders worden smaller, het vermogen wordt te klein, en de beslissing werd genomen: de deur gaat dicht. En dat doe je in stijl. Met een eredienst, met woorden die we vandaag meekrijgen vanuit het Johannesevangelie. Daarin is geen sprake van het afscheid van Jezus door Zijn hemelvaart, zoals in de andere evangeliën. Johannes lijkt te willen zeggen: ‘Jezus blijft erbij! Hij neemt geen afscheid. Het houdt niet op! God houdt niet op. Jezus blijft erbij’. Waar Hij is, daar is op een of andere manier de Kerk.
Na de maaltijd kwam de vraag van de liefde aan de orde: ‘Petrus heb je mij waarlijk lief?’ Die vraag speelt haar eigen spel jegens ons. Wat is de kerk? Wat is de ziel van deze gemeenschap? Zit die in de stenen? In het gebouw dat een eeuw oud werd? Of zit het in de liefde, die altijd vorm en inhoud vindt, de liefde tot God, tot Jezus en de liefde naar elkaar en tot de mensen om ons heen? De Kerk zijn wij met alle aandacht voor elkaar. Hoe doen we dat in de toekomst? Als we Jezus liefhebben dan is er ook dán de zorg voor elkaar. Dat houdt niet op.
‘Toen je jong was deed je zelf je gordel om, ging je waarheen je wilde, maar wanneer je oud wordt, zal een ander je grijpen, je gordel om doen en je brengen waar je niet heen wilt’, zei Jezus tegen Petrus. Maar ook dan zul je van waarde zijn. Het gaat op een andere manier verder.
Een ander zal je gordel om doen; spannende woorden. De kerk is oud geworden, zeker in West-Europa. Er zijn weliswaar nieuwe geloofsgemeenschappen gekomen, pioniersplekken, nieuwe kringen zijn ontstaan, sommige haalden niet eens het eerste lustrum omdat de subsidie ophield of het vuur doofde.
Hier bij ons geldt wat we zien en wat we ontdekken, wat we doen moeten. Dat is in de afgelopen jaren meermalen gebeurd. We hebben elkaar diep in de ogen gekeken toen de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk één gemeente werden met twee gebouwen. In de toekomst is er dat ene centrum, met nieuw en oud bij elkaar. Wat zal er gaan gebeuren? Wie weet het? De een droomt, de ander weet het zo net nog niet.
Het slot van het evangelie houdt ons voor: Het houdt niet op. Jezus gaat door. De kerk wordt gebouwd. Er zijn altijd handen, kinderen die het overpakken, handen die zich uitstrekken naar elkaar. Het gaat door, want God gaat verder in de tijd. Er is er Eén die voorgaat, zelfs in de nacht. De Duitse theoloog Helmut Gollwitzer verzette zich in de jaren ‘30-‘40 tegen Hitler Duitsland, en werd gevangen gezet. Later schreef hij zijn biografie: ‘En voeren waarheen je niet wilt’ (‘Und führen wohin Du nicht willst’).
Hoe kunnen we verder? Er ligt een pad, gemeente. God gaat verder. Hij houdt niet op. Dat geeft ons de ruimte en de moed om misschien wel verder te komen dan we tot nu toe deden en durfden.
Deze kerk gaat dicht. We zijn dankbaar. Een vleugje melancholie mag er zijn, maar hopelijk ook een beetje als die persoon die zijn oude typmachine inruilt voor een tablet. Nieuw is ook best aantrekkelijk, maar het vraagt loslaten wat we hadden. Oude tradities, nieuwe vormen. We gaan terug naar de Dorpskerk, een nieuwe weg naar morgen, overmorgen. Niet naar wat het was en wat we krampachtig moeten vasthouden.
Het is altijd anders geweest. Toen deze kerk er nog niet was stonden hier de bloembollen! Deze kerk is door diezelfde bloembollen ook gegroeid, want er kwamen mensen bij, de banken werden te kort. Er werd verbouwd, men kon er weer in. De ‘kleine luyden’ gaven grote gaven. Inmiddels is dat over. Maar het is niet voorbij. Het gaat door.
Toeristen uit Taiwan en Amerika kijken naar de bloemenvelden en zijn geschokt als ze zien dat die mooie bloemen gekopt worden! Ze zeggen: ‘Laat toch staan, ze zijn zo mooi!’ Weten zij veel? Maar daarmee begint het eigenlijk pas. De kerk, de geschiedenis, wij worden soms gekopt. Dit er af, dat er af, maar juist dán mogen we hopen dat er weer iets gaat gebeuren. Het houdt niet op. God gaat door, eeuwig in Zijn trouw.
Na de verkondiging.
Het koor zong daarna ’Lead me Lord’ en na het zingen van de Geloofsbelijdenis werd in het gebed gedankt ‘dat U er bent zoals U er was en er zult zijn. Eeuwig in Uw trouw. Gaat U met ons mee en voor ons uit, en achter ons aan. Draag ons als we moeite hebben en niet kunnen, en geef ons de moed om elkaar nabij te zijn en te helpen. Zegen ons om in deze tijd gemeente van U te zijn.
Afscheid van het kerkgebouw.
Het laatste gedeelte van de dienst was het afscheid van het kerkgebouw. Nadat gezongen was ‘Een deur gaat dicht vandaag’ werden korte gebeden uitgesproken bij achtereenvolgens de paaskaars, het doopvont, de kanselbijbel, het avondmaalstel, en bij het orgel. De liturgische voorwerpen werden vervolgens de kerk uitgedragen om volgende week in de Dorpskerk een plaats te krijgen.
Na de dienst werd nog een orgelimprovisatie gehouden en werden foto’s uit de geschiedenis van de honderd(twaalf-)jarige Julianakerk van 1912 tot 2024 op de beamer getoond. Op 14 april 1912 werd de eerste officiële kerkdienst gehouden; precies 112 jaar later, op 14 april 2024, de laatste…
© 2024. GereformeerdeKerken.info
Beeldverslag van de laatste dienst in de Julianakerk te Sassenheim >
Enkele jeugdige gemeenteleden maakten een film over de Julianakerk >
Translation into English:
“It doesn’t stop; Jesus continues.”
Last service in the Julianakerk in Sassenheim.
On Sunday, April 14, 2024, at 10 o’clock in the morning, the well-attended Protestant (formerly Gereformeerde) Julianakerk in Sassenheim held its final church service.
The service was led by Rev. Marius van Duijn. Also contributing to the service were organists George Germans and Ad de Joode, and assistance was provided by Canticum Vocale, a multivoice choir with a broad church repertoire. The elder in charge was Jaap Kruik.
The processional hymn was Psalm 93: ‘The Lord is King, He reigns forever.’ Other songs sung during the service included Hymn 275 (‘Lord our Lord, how present You are’), Psalm 84 (‘Blessed is he who lives from Your strength, who goes to Your temple’) and during the ‘Farewell to the church building’: ‘A door closes today’. The choir also performed songs. The readings were from Micah 4:1-5 (about the coming Kingdom of Peace) and from John 21:15-25 (Jesus speaks with Peter), after which the choir sang ‘God goes with us’.
For the further course of the last service, we refer to the Order of Service.
Around the table.
At the beginning of the service, a word ‘Around the table’ was spoken, in which it was said, among other things: ‘Today, as we gather here for the last time, we express our gratitude. In this place, where people have been blessed, where we have bid farewell to those we loved, where we worked, shoulder to shoulder, young and old, good and bad, in God’s merciful presence.’
The proclamation.
The theme for the sermon was: ‘It doesn’t stop.’ The preacher began with the question from a shopkeeper: ‘How do I tell my customers that I’m closing down?’ You can put up a note: ‘Everything comes to an end, so we’re closing shop.’ Or ‘We’re sold out.’
But how do you close a church? A question that has been discussed at length in Sassenheim. We’re not the first ones, by the way: sometimes a new church came in place of the old one. But for us, the circumstances were sad: the shoulders are narrowing, the resources are too small, and the decision was made: the door closes. And you do that in style. With a worship service, with words that we receive today from the Gospel of John. There is no mention of Jesus’ farewell through His ascension, as in the other Gospels. John seems to want to say: ‘Jesus stays with us! He doesn’t say goodbye. It doesn’t stop! God doesn’t stop. Jesus stays with us.’ Where He is, there, in one way or another, is the Church.
After the meal, the question of love came up: ‘Peter, do you truly love me?’ That question plays its own game towards us. What is the church? What is the soul of this congregation? Is it in the stones? In the building that became a century old? Or is it in love, which always finds form and content, the love for God, for Jesus and the love towards each other and towards the people around us? The Church is us, with all attention to each other. How do we do that in the future? If we love Jesus, then there is also care for each other. It doesn’t stop.
“When you were young, you dressed yourself and went where you wanted; but when you are old, you will stretch out your hands, and someone else will dress you and lead you where you do not want to go,” Jesus said to Peter. But even then, you will be of value. It continues in a different way.
Someone else will dress you; exciting words. The church has grown old, especially in Western Europe. New faith communities have indeed emerged, pioneering places, new circles have formed, some didn’t even make it to the first anniversary because the funding ran out or the fire died out.
Here with us, what we see and what we discover, what we must do. This has happened several times in recent years. We looked deeply into each other’s eyes when the ‘Hervormde Congregation’ and the ‘Gereformeerde Kerk’ became one Protestant community with two buildings. In the future, there will be that one center, with new and old together. What will happen? Who knows? One dreams, the other is not so sure.
The end of the Gospel tells us: It doesn’t stop. Jesus continues. The church is being built. There are always hands, children who take over, hands reaching out to each other. It continues because God continues in time. There is One who leads, even in the night. The German theologian Helmut Gollwitzer resisted Hitler’s Germany in the 1930s-40s and was imprisoned. Later he wrote his biography: ‘And lead where you do not want to go’ (‘Und führen wohin Du nicht willst’).
How can we move forward? There is a path! God goes on. He doesn’t stop. That gives us the space and the courage to perhaps go further than we did and dared before.
This church is closing. We are grateful. A touch of melancholy is allowed, but hopefully also something like that person who trades in their old typewriter for a tablet. New is also quite attractive, but it requires letting go of what we had. Old traditions, new forms. We return to the Dorpskerk, a new path to tomorrow, the day after tomorrow. Not to what it was and what we must cling to desperately.
It has always been different. When this church didn’t exist, there were flower bulbs here! This church grew because of those same flower bulbs, because people joined, the pews became too short. Renovations were made, people could enter again. The ‘common people’ gave big gifts. That’s over now. But it’s not over. It continues.
Tourists from Taiwan and America look at the flower fields and are shocked when they see those beautiful flowers being beheaded! They say: ‘Leave them alone, they’re so beautiful!’ What do they know? But that’s just the beginning. The church, history, we are sometimes beheaded. This removed, that removed, but precisely then we may hope that something will happen again. It doesn’t stop. God goes on, eternally faithful.
After the proclamation.
The choir then sang ‘Lead me Lord’ and after the recitation of the Creed, thanks were given in prayer ’that You are as You were and will be. Eternally faithful. Will You go with us and before us, and behind us. Carry us when we struggle and can’t, and give us the courage to be close to each other and to help each other. Bless us to be Your congregation in this time.
Farewell to the church building.
The last part of the service was the ‘farewell to the church building’. After singing ‘A door closes today,’ short prayers were spoken successively at the Easter candle, the baptismal font, the pulpit Bible, the communion set, and at the organ. The liturgical objects were then carried out of the church to be placed in the Dorpskerk next week.
After the service, an organ improvisation was performed and photos from the history of the hundred-year-old Julianakerk from 1912 to 2024 were shown on the projector. On April 14, 1912, the first official church service was held; exactly 112 years later, on April 14, 2024, the last…
© 2024. GereformeerdeKerken.info