Van 11 tot en met 14 januari 1887 werd in Amsterdam het Gereformeerd Kerkelijk Congres gehouden, georganiseerd door de kerkenraad van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende), die op 16 december 1886 geïnstitueerd was als gevolg van het kerkelijk conflict in de hervormde kerk, dat we de Doleantie zijn gaan noemen. Enkele van de documenten geven we hieronder weer.

1. In het kerkelijk weekblad De Heraut van de Dolerende Kerk te Amsterdam, waarvan dr. A. Kuyper (1837-1920)  – de leider van de Doleantie – hoofdredacteur was, verscheen op 9  januari 1887 de aankondiging van het te houden Congres, compleet met het programma. Het was de bedoeling dat zoveel mogelijk hervormde kerkenraden en andere genodigden zich daar zouden beraden over de vraag hoe de Doleantie (na de Afscheiding van 1834 de tweede orthodoxe uittocht uit de hervormde kerk) ook elders zou kunnen worden bevorderd.

2. Vervolgens werden door de kerkenraad van Amsterdam aan de kerkenraden van de hervormde gemeenten en aan genodigden uitnodigingen verstuurd, waarin opgeroepen werd het Congres te bezoeken.  De Heraut van 9 januari 1887 publiceerde deze oproep eveneens.

3. De bezoekers van het Congres kregen ook de ‘Gang der Werkzaamheden‘ uitgereikt, waarin duidelijk werd aangegeven wanneer en waar de verschillende onderdelen van het Congres gehouden werden en waarover ze handelden. Zo kregen de  bezoekers uit de verschillende provincies de lokalen aangewezen waar zij verwacht werden om de instructies te krijgen hoe de Doleantie ook in hun regio georganiseerd kon worden.

4. Bij binnenkomst dienden de bezoekers van het Congres een verklaring te ondertekenen, waarin zij verklaarden ‘de afwerping van het juk der synodale hiërarche (zoals de grote macht van de hervormde synode genoemd werd) voor plichtmatig’ te houden, ‘voor een ieder die het Koningschap van Jezus in zijn Kerk wil eeren’.

5. De bezoekers die deze verklaring afgelegd hadden ontvingen een ‘Toegangskaart’, die toegang gaf tot het Congres; hieronder die van de Groninger L. de Vries Hzn. (die vanwege zijn invloed in de Dolerende Kerk van Groningen ‘Paus van Groningen’ genoemd werd.

 

6. Als duidelijke richtlijn voor de gang van zaken ter bevordering van de Dolentie elders in het land publiceerde het Congres bovendien een aantal Modelboekjes met concept-formulieren, waarin ‘alle brieven en formulieren die te schrijven zouden zijn’ opgenomen waren.

7. Natuurlijk werd achteraf ook verslag gedaan van de loop van het Congres. Dat gebeurde in De Heraut van 23 januari 1887.  Bekend is dat het Congres bezocht werd door ongeveer 1.500 hervormde kerkenraden en andere genodigden.  Als zodanig speelde dit Congres een zeer belangrijke rol in de organisatie en de voortgang van de Doleantie in het hele land. Er bestaat helaas geen presentielijst van het Congres.

8. Zo’n vierenzestig hervormde predikanten kozen in hun plaatselijke hervormde gemeente voor de Doleantie en gaven leiding aan de Doleantie in hun woonplaats. Ook speelde een groot aantal van hen een belangrijke rol in het tot stad komen van de Doleantie in andere dorpen en steden.

Translation into English:

(There is no translation of the documents shown in the Dutch version).

Documents about the ‘Gereformeerde’ Church Congress (1887).

From January 11 to 14, 1887, the ‘Gereformeerde’ Church Congress was held in Amsterdam, organized by the church council of the ‘Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende)’, which had been instituted on December 16, 1886, as a result of the church conflict within the ‘Hervormde’ Church, known as the Doleantie. Some of the documents are reproduced below.

1. In the church weekly De Heraut of the Doleantie Church in Amsterdam, of which Dr. A. Kuyper (1837-1920) — the leader of the Doleantie — was the editor-in-chief, the announcement of the upcoming Congress, complete with the program, was published on January 9, 1887. The aim was for as many ‘Gereformeerde’ church councils and other invitees as possible to meet and deliberate on how the Doleantie (the second orthodox exodus from the ‘Hervormde’ Church, after the Afscheiding of 1834) could also be promoted elsewhere.
2. Subsequently, the church council of Amsterdam sent invitations to the church councils of the ‘Hervormde’ congregations and other invitees, calling on them to attend the Congress. De Heraut of January 9, 1887, also published this invitation.
3. Visitors to the Congress were given a document titled Gang der Werkzaamheden (“Course of Proceedings”), which clearly indicated when and where the various parts of the Congress would take place and what they would be about. Visitors from different provinces were assigned rooms where they were expected to receive instructions on how the Doleantie could be organized in their regions.
4. Upon entering, visitors of the Congress had to sign a declaration in which they stated that they considered “the rejection of the yoke of synodal hierarchy” (as the great power of the ‘Hervormde’ synod was called) to be obligatory “for anyone who wishes to honor the Kingship of Jesus in His Church.”
5. Visitors who signed this declaration received an “Admission Card,” which granted access to the Congress. Below is the card of the Groningen resident L. de Vries Hzn. (who, due to his influence in the Doleantie Church of Groningen, was called the “Pope of Groningen”).
6. As a clear guideline for promoting the Doleantie elsewhere in the country, the Congress also published a number of ‘Model Booklets’ with draft forms, which included “all the letters and forms that needed to be written.”
7. Of course, a report was made afterward on the course of the Congress. This was done in De Heraut of January 23, 1887. It is known that the Congress was attended by about 1,500 ‘Hervormde’ church councils and other invitees. As such, this Congress played a very important role in the organization and progress of the Doleantie across the country. Unfortunately, there is no attendance list of the Congress.
8. About sixty-four ‘Hervormde’ ministers chose the Doleantie in their local ‘Hervormde’ congregations and led the Doleantie in their hometowns. A large number of them also played an important role in establishing the Doleantie in other towns and cities.

---