Digitale heruitgave van de ‘Geschiedenis van De Gereformeerde Kerk te Meppel 1835-2005, met Inventaris van het Archief’.

Elf jaar geleden, in 2014, werd een uitgebreid historisch overzicht gepubliceerd over De Gereformeerde Kerk te Meppel, vanaf de Afscheiding van 1834, via de Doleantie tot de opheffing van de Gereformeerde Kerk door het samengaan met de hervormde gemeente in 2005. Achterin het boek werd tevens opgenomen de uitgebreide inventarislijst met betrekking tot het Archief van De Gereformeerde Kerk te Meppel. De link naar het boek bevindt zich onderaan dit artikel.

Het 380 pagina’s tellende boek verscheen onder de titel: ‘… Die verenigde wat gescheiden was …’ , Geschiedenis van De Gereformeerde Kerk te Meppel, 1835-3005, met Inventaris van het Archief en werd geschreven door de redacteur van deze website GereformeerdeKerken.info. Toen de kerkenraad van gereformeerd Meppel hem verzocht het archief van de kerk te inventariseren ging men ook akkoord met het publiceren van een uitgebreid historisch overzicht van de kerk. Beide gedeelten verschenen in 2014 in één band.

De papieren versie van het boek is al jaren uitverkocht, maar het historisch overzicht verdient volgens de redactie van GereformeerdeKerken.info een tweede uitgave met een groter bereik.

Het boek.

1. Het boek begint in het eerste hoofdstuk met de voorgeschiedenis van de kerk, die mede haar oorsprong vindt in de in de stad gehouden conventikels, die al in 1827 begonnen. Deze ‘huisgodsdienstoefeningen’ liepen uit op de instituering van de kerk door ds. H. de Cock (1801-1842) van Ulrum, die in 1834 door de hervormde kerkelijke besturen was afgezet vanwege zijn verzet tegen de vrijzinnigheid in de kerk. Door hem begon in ons land De Afscheiding van 1834. De instituering in Meppel vond plaats op 12 juni 1835.

2. De Christelijke Afgescheidene Gemeente te Meppel ontplooide zich rap. En al in 1841 kon de kerkenraad de eerste predikant beroepen: Jan Roelfs Ananias (1808-1864), die er ongeveer twee jaar bleef. Daarna volgde een lange rij predikanten, die in de loop van het verhaal aan de orde komen. De Afgescheiden Gemeente werd vanaf 1869 ‘Christelijke Gereformeerde Gemeente’ genoemd, door een landelijke kerkenfusie. Ook de verdere geschiedenis vanaf 1869 wordt uitvoerig beschreven. Dit tweede hoofdstuk loopt van pagina 13 tot en met 55.

3. In Meppel vond ook de Doleantie plaats, met in de  voorgeschiedenis ook de plaatselijke Vereniging ‘Vrienden der Waarheid’, waarvan het bestuur voor het eerst op 2 mei 1882 bijeenkwam. Een en ander had invloed op de instituering van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende) op 21 mei 1887. De gang van zaken van de Meppeler Doleantie wordt in dit derde hoofdstuk uitvoerig beschreven op de pagina’s 56 tot en met 65.

4. Net als de Christelijke Gereformeerde Gemeente vanaf juni 1892 tot 1897 ‘Gereformeerde Kerk te Meppel A’ genoemd werd, plaatste de Dolerende Kerk vanaf 1892 een ‘B’ achter haar kerknaam, tot de eenwording in 1897. Die onderscheidingen werden veroorzaakt door de landelijke fusie van de beide kerken. In het vierde hoofdstuk wordt het kerkelijk leven van de Dolerenden beschreven, en wel op de pagina’s 66 tot 82.

5. Op 8 februari 1897 smolten beide Meppeler kerken dus ineen tot ‘De Gereformeerde Kerk te Meppel’. De onderhandelingen om samen te gaan hadden nog best wat voeten in de aarde, maar uiteindelijk kon de ineensmelting toch plaatsvinden, in navolging van de landelijke eenwording tot De Gereformeerde Kerken in Nederland, op 17 juni 1892. Besloten werd samen een nieuwe kerk te bouwen, en wel aan de Groenmarktstraat. Hoe die ineensmelting tot De Gereformeerde Kerk te Meppel  tot stand kwam wordt beschreven in het vijfde hoofdstuk van blz. 82 tot 90.

6. Hoofdstuk zes beschrijft vervolgens zeer uitvoerig het gezamenlijk kerkelijk leven van De Gereformeerde Kerk te Meppel en wel vanaf 1897 tot 1945. Ook dit verhaal heeft uiteraard vele dwarsverbanden naar het landelijke gereformeerde kerkelijk leven. Veel ontwikkelingen in de kerk komen aan de orde in de pagina’s 90 tot 228.

7. En dan wordt het in het zevende hoofdstuk tijd over te gaan tot de beschrijving van de Vrijmaking, die in Meppel op 16 november 1945 plaatsvond door de ondertekening van de Acte van Vrijmaking. De Vrijmaking had een betrekkelijk geringe invloed op het ledental van de kerk. Telde de Gereformeerde Kerk van Meppel in 1945 nog 1.950 leden, in 1948 was dit gezakt naar 1.887 leden, maar het jaar daarop groeide de kerk weer. In 1988 waren ongeveer 2.500 leden ingeschreven. Het ledental daalde tot het samengaan met de hervormde kerk naar 2.024 in 2005. De gang van zaken bij de Vrijmaking in Meppel wordt beschreven op de pagina’s 228 tot 242.

8. De periode daarna (van 1945 tot 1968) kenmerkt zich als betrekkelijk rustig, al waren er natuurlijk ook ontwikkelingen waarbij de verhoudingen soms wat meer op scherp kwamen te staan. Veel aandacht wordt in dit achtste hoofdstuk onder meer besteed aan het verenigingswerk en aan de stichting van een jeugdgebouw. De pagina’s 242 tot 324 leggen daarvan getuigenis af.

9. Tussen 1969 en 2005 was sprake van veel veranderingen. Het tweede kerkgebouw, dat in in februari 1960 werd geopend in de wijk Haveltermaden met de naam ‘Nieuwe Kerk’, moest wegens het teruglopend ledental in 1994 buiten gebruik gesteld worden. Het proces van het samengaan van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente verliep zeer moeilijk. Een en ander wordt in dit negende hoofdstuk beschreven op de pagina’s 324 tot 347.

Enkele bijlagen – waaronder de ledentallen en de uitvoerige Inventaris van het Archief van de Gereformeerde Kerk te Meppel besluiten de tekst van het boek. Naast de uitvoerige inhoudsopgave voorin het boek zorgt ook het uitgebreide register achter in het boek ervoor dat bepaalde gebeurtenissen makkelijk zijn terug te vinden.

Auteursrechten.

Het spreekt vanzelf dat de auteursrechten onverkort van kracht blijven, ook nu het boek in PDF-formaat opnieuw wordt gepubliceerd:

• G.J. Kok, ‘… Die verenigde wat gescheiden was …’ Geschiedenis van de Gereformeerde Kerk te Meppel (1835-2005) met Inventaris van het Archief. Groningen, Groningen, 2014, 380 pagina’s, geïllustreerd.

Geschiedenis van De Gereformeerde Kerk te Meppel >

Translation into English:

‘… He Who United What Was Divided …’

 Digital Reissue of The History of the ‘Gereformeerde’ Church in Meppel, 1835–2005, with an Inventory of the Archive,

Eleven years ago, in 2014, an extensive historical overview was published about The ‘Gereformeerde’ Church in Meppel, from the Secession of 1834, through the Doleantie, up to the dissolution of the ‘Gerefromeerde’ Church due to the merger with the ‘Hervormde’ Congregation in 2005. At the end of the book, a detailed inventory list of the Archive of the ‘Gereformeerde’ Church in Meppel was also included. The link to the book can be found at the bottom of the Dutch version of this article (only in the Dutch language).

The 380-page book was published under the title: ‘… He Who United What Was Divided …’, History of the ‘Gereformeerde’ Church in Meppel, 1835–2005, with an Inventory of the Archive, and was written by the editor of this website GereformeerdeKerken.info. When the consistory of the ‘Gereformeerde’ Church in Meppel asked him to catalogue the church’s archive, they also agreed to the publication of an extensive historical overview of the church. Both parts were published in 2014 in a single volume.

The printed version of the book has been sold out for years, but according to the editorial team of GereformeerdeKerken.info, the historical overview deserves a second edition with wider reach.

The Book.

1. The first chapter begins with the prehistory of the church, whose origins are partly found in the conventicles held in the city, which started as early as 1827. These “house worship services” eventually led to the institution of the church by Rev. H. de Cock (1801–1842) of Ulrum, who had been deposed in 1834 by the ‘Hervormde’ Church authorities because of his opposition to liberalism in the church. He was the initiator of the Secession of 1834 in the Netherlands. The institution in Meppel took place on June 12, 1835.
2. The Christian Seceded Congregation in Meppel developed rapidly. Already in 1841, the consistory was able to call its first minister: Jan Roelfs Ananias (1808–1864), who served for about two years. He was followed by a long line of ministers, discussed throughout the narrative. In 1869, due to a national church merger, the Seceded Congregation came to be called the Christian Reformed Congregation. The further history from 1869 onwards is also extensively described. This second chapter covers pages 13 to 55.
3. The Doleantie also took place in Meppel, with its prehistory involving the local association Friends of the Truth, whose board met for the first time on May 2, 1882. These events influenced the institution of the Netherlands ‘Gereformeerde’ Church (Dolerenden) on May 21, 1887. The course of events surrounding the Meppel Doleantie is thoroughly described in chapter three, on pages 56 to 65.
4. Just as the Christian Reformed Congregation was referred to from June 1892 to 1897 as ‘Gereformeerde’ Church in Meppel A’, the Dolerenden church added a “B” to its name from 1892 until the local unification in 1897. These distinctions resulted from the national merger of the two churches. Chapter four describes the church life of the Dolerenden, on pages 66 to 82.
5. On February 8, 1897, the two Meppel congregations merged to form The ‘Gereformeerde’ Church in Meppel. The negotiations for this union were not without difficulty, but eventually the merger succeeded, following the national unification into The ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands, which had occurred on June 17, 1892. It was decided to build a new church together, located on Groenmarktstraat. The process of this unification into The ‘Gereformeerde’ Church in Meppel is described in chapter five, pages 82 to 90.
6. Chapter six then gives a very detailed account of the shared church life of The ‘Gereformeerde’ Church in Meppel from 1897 to 1945. This narrative includes many cross-references to developments in the broader national ‘Gereformeerde’ church context. Numerous events in church life are discussed across pages 90 to 228.
7. In chapter seven, attention turns to the Church ‘Liberation’ (Vrijmaking), which took place in Meppel on November 16, 1945, through the signing of the Act of Liberation. The Church-‘Liberation’ had a relatively minor impact on church membership. While the ‘Gereformeerde’ Church of Meppel had 1,950 members in 1945, by 1948 the number had dropped to 1,887, but the following year saw growth again. In 1988, the church had around 2,500 members. Membership declined to 2,024 by 2005, the year of the merger with the ‘Hervormde’ Church. The events of the Church-‘Liberation’ in Meppel are covered on pages 228 to 242.
8. The period following (from 1945 to 1968) was relatively calm, although there were naturally developments that sometimes caused tensions. Chapter eight devotes much attention to association work and the founding of a youth building. This is documented across pages 242 to 324.
9. Between 1969 and 2005, there were many changes. The second church building, opened in February 1960 in the Haveltermaden district and named the “New Church”, had to be taken out of use in 1994 due to declining membership. The process of merging the ‘Gereformeerde’ Church with the ‘Hervormde’ Congregation proved very difficult. This is described in chapter nine, on pages 324 to 347.

Several appendices—including membership statistics and the detailed Inventory of the Archive of the ‘Gereformeerde’ Church in Meppel—conclude the text of the book. Alongside the detailed table of contents at the beginning, the extensive index at the end ensures that specific events can easily be found.

G.J. Kok, ‘… He Who United What Was Divided …’ History of the ‘Gereformeerde’ Church in Meppel (1835–2005) with Inventory of the Archive. Groningen, 2014, 380 pages, illustrated.