“Lastig en verdrietig; nu opnieuw beginnen…”

De laatste dienst in de voormalig gereformeerde ‘Oosterkerk’ te Sneek – met ontroerend afscheidslied.

Werd op zondag 5 maart 2023 in de Zuiderkerk te Sneek de laatste dienst gehouden, op zondagochtend 12 maart 2023 was het de beurt aan de Sneker Oosterkerk aan de Leeuwarderkade waar de deuren voor het laatst gesloten werden. In een goed bezette kerk werd daar de laatste dienst gehouden…

De voormalig gereformeerde ‘Oosterkerk’ aan de Leeuwarderkade te Sneek (foto: Reliwiki, Andre van Dijk).

De voorganger in de dienst was ds. Marije Mazereeuw; Bob van der Linde bespeelde het orgel. Verder werd medewerking verleend door het projectkoor Ocke, dat – net als vorige week in de Zuiderkerk – enkele liederen ten gehore bracht.

“Bijna zeventig jaar hebben we hier mogen samenkomen. Hier liggen vele herinneringen. Die herinneringen nemen we mee, en die herinneringen kunnen we na de dienst onder het genot van een kop koffie samen ophalen. Weliswaar nemen we afscheid van de Oosterkerk, maar niet van elkaar”, zo leidde ds. Mazereeuw de dienst in.

Een overzicht van de kerkzaal voor de aanvang van de laatste dienst.

Na het intochtslied, Zomaar een dak (lied 276), herinnerde de predikant er ook aan dat we “vandaag de laatste dienst in de Oosterkerk meemaken; en ook al wisten we dat de gebouwen verkocht waren, desondanks is het niet niks: voor de laatste keer een eredienst in dit gebouw. Maar… hier brandt de kaars, het symbool van God Die zegt ‘Ik ben er, je bent niet alleen’. Onze hulp is in de naam van God, Die de hemel en de aarde gemaakt heeft en Die trouw blijft tot in eeuwigheid, Die nooit loslaat het werk dat Zijn hand begon”.

De reeds eerder ‘verhuisde’ glas-in-loodramen van de ‘Oosterkerk’.

Met de kinderen van de kindernevendienst werd even gebrainstormd over ‘verhuizen’: je moet van alles inpakken. De predikant wees de kinderen op de mooie, niet meer aanwezige glas-in-loodramen, die al eerder verhuisd waren. Aan de kinderen werd gevraagd: “Maar waar kunnen we echt niet zonder, wat moeten we beslist meenemen? Een van de kinderen gaf het antwoord: de mensen!

Net als vorige week, tijdens de afscheidsdienst in de Zuiderkerk,  zong het projectkoor Ocke (‘Bijna de halve kerk!’, merkte iemand verbaasd op) samen met de gemeente het ontroerende afscheidslied, nu uiteraard aangepast aan het afscheid van de Oosterkerk: “Het heden wordt verleden. Vandaag sluit deze kerk. Ik kwam er heel mijn leven in eerbied voor Gods werk. De Oosterkerk gaat dicht. Die tijd is echt voorbij. Maar de Martini opent haar deur voor jou en mij“. Het werd gezongen op de wijs van ‘O, Hoofd vol bloed en wonden’.

Het projectkoor ‘Ocke’.

De predikant haakte daarbij aan door op te merken dat in deze kerk veel mooie, vrolijke dingen zijn gebeurd, en in het afgelopen jaar was de Oosterkerk ook vaak de plaats van de ‘kliederkerk’. Maar ook waren er verdrietige gebeurtenissen, zoals het afscheid van geliefden. “En dan nú het afscheid van de kerk. Er waren tranen, er was onbegrip, en er was een intens verlangen dat het anders was: een kerk is immers niet alleen van hout, staal en steen. Maar het gaat uiteindelijk om de mensen”.

De gemeenteleden werden uitgenodigd na de dienst bij het op het podium geplaatste kruis op te schrijven welke zaken ze uit de Oosterkerk wilden meenemen of juist wilden achterlaten. Daarop wordt in een latere dienst teruggekomen.

Het thema van deze dienst in de Veertigdagentijd is het lied van Ramses Shaffy: “Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder”, dat ook beluisterd werd. Was het in de Zuiderkerk een week eerder het derde woord, ‘huil’, déze keer was het het vierde, ‘bid’. De predikant herinnerde aan de tekst op de gevel van de kerk: “Hoorder van het gebed, tot U komt al wat leeft.”

De tekst in de gevel van de ‘Oosterkerk’ (foto: Reliwiki, JvN).

Op 1 september 1955 werd de eerste steen gelegd en de kerk werd op 12 mei 1956 in gebruik genomen. Gevraagd was foto’s in te sturen van belangrijke momenten uit het kerkelijk leven in de Oosterkerk. De eerste geprojecteerde oude foto was die van een bruidspaar dat lang geleden in het huwelijk getreden was. Het echtpaar bleek in de kerk te zijn; ze werden naar voren gevraagd en vertelden dat ze nu 65 jaar getrouwd waren (applaus!), dat ze in deze kerk waren opgegroeid en dat ze “met enige spijt afscheid nemen van de Oosterkerk. Maar net als wat vorige week in de Zuiderkerk gezegd werd: we hopen dat u allemaal meegaat naar de Martinikerk”.

Vervolgens bleek dat ruimschoots gevolg gegeven was aan de eerder gedane oproep om foto’s in te sturen. Voorafgaande aan de verkondiging werd ruimschoots de tijd genomen een groot aantal foto’s uit het verleden van de Oosterkerkgemeente te bekijken. Dat veel van de geprojecteerde foto’s herkend werden bleek duidelijk uit de reactie van de gemeenteleden.

Vanaf de preekstoel werden de voor de gelegenheid zwaaiende gemeenteleden vervolgens door de predikant op de foto gezet, als herinnering aan de laatste dienst, net zoals dat vorige week in de Zuiderkerk gedaan was.

Verkondiging.

Ds. Mazereeuw tijdens de verkondiging.

“Wat is er veel gebeurd als je al die foto’s bekijkt. Zoveel activiteiten. Dat waren eigenlijk vaak foto’s van schakelmomenten: een huwelijk, het doen van belijdenis, enz. Ook het Bijbelverhaal van vandaag is zo’n schakelmoment”. Joden en Samaritanen hadden niet veel met elkaar op. Veel joden meden Samaria; Jezus trok er echter dwars doorheen. “Hervormd, gereformeerd, katholiek, evangelisch, dat maakt Jezus echt niet uit”. De Samaritaanse vrouw ontdekt beetje bij beetje wie Jezus is. Ze merkt dat hij ‘een profeet’ is, want Hij kende haar levensomstandigheden. “Vijf mannen had ze gehad. Haar huidige man, die haar man niet was, was de zesde. Jezus was de zevende. Zeven wil zeggen: het is compleet, de cirkel is rond. Dat geldt ook voor het verhaal van de Samaritaanse vrouw. Jezus veroordeelt haar niet, maar nodigt haar uit opnieuw te beginnen. “Ik ben”, zegt God. Dat zijn de woorden waarmee God zich aan Mozes bekend maakte. Daarin liggen verleden, heden en toekomst besloten”.

“Bij de voorbereiding van de afscheidsdiensten kwam de vraag naar voren: wat is het allerbelangrijkste voor ons? Een spreekwoord is: ‘Waar je schat is daar zal ook je hart zijn’. Wat is onze schat, waar ligt ons hart? (…). Belangrijk is te weten wat je doel is. Het gaat niet om die mooie glas-in-loodramen, ook niet om het avondmaalszilver, en evenmin om de dingen die ons zo vertrouwd geworden zijn. Natuurlijk, we nemen ze mee! Maar het belangrijkst zijn de mensen, de levende stenen. En het allerbelangrijkste is de Hoeksteen, de bron van levend water: God, Die zegt: ‘Ik laat jullie nooit alleen’”.

Tijdens de dienst.

“Deze derde zondag van de Veertigdagentijd heet Zondag Oculi, wat ‘ogen’ betekent, afkomstig uit psalm 25: ‘Ik houd mijn ogen gericht op de Heer’. Ik denk dat we dat moeten doen. Reken maar dat Gods ogen met liefde op ons gericht zijn: ‘Ga maar, dan ga Ik met je mee’. Lieve mensen, veel geluk! Amen”.

Voordat het projectkoor het lied Hoop en zin ten gehore bracht werd oud-organist Folkert Binnema bedankt voor zijn trouwe dienst. Aan het eind van de dienst volgden ook dankwoorden aan het adres van koster Jan van der Veen, die vele jaren dienst deed in de Oosterkerk.

Gebeden.

“Soms zijn er momenten waarop we moeten zoeken naar woorden. Nu staan we op de drempel van de Oosterkerk, waar veel mensen zich jarenlang thuis gevoeld hebben. We danken U voor Uw  trouw en liefde. Ook al sluiten we de deur, Uw trouw en liefde verlaten ons niet. U gaat met ons mee, dwars door alles heen. Geef ons vertrouwen in de toekomst, geloof, hoop en liefde. Geef dat we onze ogen gericht houden op U. Loslaten is niet makkelijk: je moet iets uit handen geven. En dat is lastig en verdrietig door al die kostbare herinneringen, maar het betekent ook opnieuw beginnen. Ga met ons mee en help ons om over de drempel heen te stappen. Geef dat we beseffen dat wij de levende stenen zijn”.

De liturgische voorwerpen worden de kerkzaal uitgedragen.

Aan het eind van de dienst werden de bijbel, het doopvont, het avondmaalszilver en een aantal steentjes uit de gedachtenishoek (met namen van overleden gemeenteleden) de kerkzaal uitgedragen.

De liturgie van de laatste dienst in de Oosterkerk >

Beeldverslag van de laatste dienst in de Oosterkerk (12 maart 2023) >

Het orgel van de Oosterkerk te Sneek >

© 2023. GereformeerdeKerken.info