Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de zgn. ‘Vakantieweek Uithuizermeeden’ werd in dit Groningse dorp op zaterdag 24 augustus 2024 een prachtig gedenkboek gepubliceerd.
Tijdens de zomervakanties worden in Uithuizermeeden namelijk sinds 1974 meerdaagse ‘Vakantieweken’ georganiseerd door een grote groep gedreven jonge vrijwilligers uit verschillende kerken; hun namen worden achterin het boek geboekstaafd.
In Uithuizermeeden was twee jaar eerder, in 1972, een nieuw gereformeerd kerkgebouw verrezen, ‘Het Anker’ genaamd, dat voor de gereformeerden de oude gereformeerde kerk aan de Kerkstraat verving; sinds de ‘Vrijmaking was de oude kerk namelijk door zowel gereformeerden als vrijgemaakten voor hun (afzonderlijke) erediensten gebruikt. De gereformeerde kerkenraad besloot echter eind jaren ’60 tot een drastische stap: nieuwbouw van een modern kerkgebouw aan de Oudedijksterweg.
Het nieuwe kerkgebouw kreeg de naam ‘Het Anker’, met de bijbehorende faciliteiten zoals ‘Het Honk‘. In de jaren daarna zou dat kerkgebouw ‘het kloppend hart’ vormen voor de organisatie van de jaarlijkse Vakantieweek.
De Vakantieweek werd in 1974 vanuit de Gereformeerde Kerk ‘Het Anker‘ opgericht, aanvankelijk gedurende drie dagen, maar al gauw gedurende een hele week, en wel in de laatste week van de schoolvakanties. De toen 17-jarige Teun Juk had in 1974 op een camping in Zuidlaren meegedraaid met een kamp van het ‘Landelijk Centrum voor Gereformeerd Jeugdwerk‘ (LCGJ), en hij nam toen het initiatief zoiets ook in Uithuizermeeden te organiseren: ‘Er zijn in het dorp immers kinderen die nooit op vakantie gaan’.
‘Iedereen werkte mee…’
‘Iedereen werkte meteen mee’, ook in de jaren daarna: de kerkenraad (voor het gebruik van Het Anker), de burgerlijke gemeente en de burgemeester himself voor de opening van het feest, drukkerij Sikkema in Warffum voor het drukken van de programma’s en de regionale Ommelander Courant (die de organisatoren ‘altijd goedgezind ‘ was); ten bewijze daarvan zijn in het boek talloze (goed leesbare!) krantenartikelen opgenomen die een duidelijk overzicht geven van wat er jaarlijks in de Vakantieweek te doen was.
Natuurlijk waren het echter vooral de vele vrijwilligers die zich inzetten voor de organisatie en de begeleiding van de talloze activiteiten, die in de jaren daarna trouwens ook aan de tijd werden aangepast. Als doelstelling van de Vakantieweek was in de statuten opgenomen, dat de vakantiespelactiviteiten georganiseerd werden “in de ruimste zin voor alle mensen, ongeacht leeftijd, geslacht, enzovoorts, van alle gezindten te Uithuizermeeden, een en ander vanuit het Bevrijdend Evangelie van Jezus Christus”.
Al in het tweede jaar werd de Vakantieweek uitgebreid tot vijf dagen en werd ze bovendien niet meer alleen georganiseerd vanuit de Gereformeerde Kerk, maar werd het (‘voor iedereen in het dorp’) georganiseerd door jongeren uit verschillende kerken, die volgens de statuten van 1982 ‘niet jonger dan 16 en niet ouder dan 30 jaar’ mochten zijn. Ook vanuit de ‘vrijgemaakte kerk’ deden jongeren mee, al was hun kerkenraad daar niet blij mee. In 1982 nam Teun Juk afscheid als voorzitter en werd hij opgevolgd door zijn jongere broer Karel. ‘Vanaf 1983 traden ‘niet-Juk voorzitters’ aan’.
De activiteiten.
Na het inleidend kort historisch overzicht van Teun Juk beschrijven vele ‘Vakantiewekers’ (onder wie oud-bestuursleden) in overzichten van één of meerdere jaren hun belevenissen en herinneringen aan de vijftig jaren van weleer. De activiteiten die in de loop van de jaren in de Vakantieweek gehouden werden zijn teveel om hier op te noemen: het boek staat er vol mee.
Het bestuur had ondertussen oog voor een goede communicatie met allerlei plaatselijke bedrijven en scholen, die toestemming gaven aankondigingen op te hangen, en natuurlijk met de plaatselijke en regionale pers. Gelukkig dat in het boek – zoals gezegd – veel krantenberichten opgenomen zijn waarin uitvoerig kond gedaan wordt van de verschillende activiteiten. Ook lezen we over de talloze organisatorische voorbereidingen die aan zo’n Vakantieweek voorafgaan. En over de kosten, die grotendeels opgebracht werden door sponsors, zijnde bedrijven uit het dorp (zo stelde een plaatselijk autobedrijf bijvoorbeeld een ‘omroepauto’ ter beschikking).
We lazen onder veel meer ook over de jaarlijkse inleidende kerkdienst, over Bijbelvertellingen, over de Meijsterrace (‘Meij’ is Gronings voor ‘Uithuizermeeden’) tussen de verschillende dorpsbuurten met een loopestafette, een jeugdhindernisbaan, een ‘denkersronde’ en een ‘speciale groepsrace’. We lazen over cabaretavonden (met ‘bijbehorende schitterende liedjes’), fietstochten, volksdansen, poppenkast, theatervoorstellingen, optochten, kanoën, ‘parallelkerkdiensten’ in de hervormde en in de gereformeerde kerk (aanvankelijk waren gezamenlijke diensten nog niet mogelijk), ‘kamperen met de kinderen in de Eemshaven’, en in 2004 begon de Vakantieweek zelfs met een ‘ontvoering waarbij de deelnemende kinderen de gijzelaar middels spelletjes moesten proberen te bevrijden’. We staken hier het noemen van activiteiten: volledig worden we toch niet. De Vakantieweekactiviteiten gingen ondertussen zoals al opgemerkt wel met de tijd mee: ‘Een bootcamp, daar hadden we in 1974 nog nooit van gehoord’, schrijft Teun Juk vijftig jaar later.
Het boek.
Het boek is prachtig vormgegeven met een stevige omslag (vervaardigd door Yoke Straat), gebonden om de maar liefst 172 pagina’s, stuk voor stuk zwaar geïllustreerd met foto’s, tekeningen, zeer informatieve krantenberichten, en mooie verhalen en herinneringen. Verspreid in het boek zijn zelfs enkele QR-codes opgenomen: door deze te scannen kan men ‘50 jaar Vakantieweek‘ ook in bewegende beelden en geluid meebeleven! Over ‘aanpassen aan de tijd’ gesproken…!
Het boek kwam tot stand dankzij financiële steun van de burgerlijke gemeente Het Hogeland en enkele instellingen. Het is een nuttig en vooral mooi lees- en naslagboek geworden over vijftig jaar Vakantieweek, die in Uithuizermeeden en omgeving nog steeds een begrip is en dat hopelijk nog lang zal blijven.
Het ‘eerste exemplaar’…
Het ‘eerste exemplaar’ van het boek werd op zaterdagmiddag 24 augustus 2024 in Het Anker te Uithuizermeeden aangeboden aan Teun Juk en Anthon den Hartogh, resp. de eerste en de huidige voorzitter van de Vakantieweek.
- Eva Bulstra, Margriet Elderman, Eriek Mertens, André Spijk, Jasper Spijk en Yoke Straat (red.), 50 jaar Vakantieweek Uithuizermeeden, een uitgave van de Jubileumboekcommissie Vakantieweek Uithuizermeeden, 24 augustus 2024, 172 pagina’s, ingebonden en voorzien van talloze illustraties in kleur en zwart-wit.
Translation into English:
“Fifty Years of Vacation Week” in Uithuizermeeden.
To celebrate the fiftieth anniversary of the so-called “Vacation Week Uithuizermeeden”, a beautiful commemorative book was published in this village in the province of Groningen on Saturday, August 24, 2024.
Since 1974, multi-day “Vacation Weeks” have been organized in Uithuizermeeden during the summer holidays by a large group of dedicated young volunteers from various churches. Their names are recorded at the back of the book.
Two years earlier, in 1972, a new ‘gereformeerde’ church building called “Het Anker” (‘The Anchor’) had been erected in Uithuizermeeden for the ‘gereformeerde’ congregation, replacing the old ‘gereformeerde’ church on Kerkstraat. Since the “Liberation” (a church struggle, called de ‘Vrijmaking’) in 1944 the old church had been used by both the ‘gereformeerde’ and the ‘liberated gereformeerde’ communities for their separate worship services. However, at the end of the 1960s, the ‘gereformeerde’ church council made a drastic decision: to construct a new, modern church building on Oudedijksterweg. This church building, “Het Anker,” with its accompanying facilities like “Het Honk,” would become the “beating heart” for organizing the annual Vacation Week in the years that followed.
The Vacation Week started in 1974 from the ‘gereformeerde’ Church “Het Anker,” initially lasting three days but soon extended to a full week, specifically during the last week of the school holidays. At that time, 17-year-old Teun Juk had participated in a camp organized by the “National Center for ‘gereformeerd’ Youth Work” (LCGJ) at a campsite in Zuidlaren, which inspired him to organize something similar in Uithuizermeeden: “After all, there are children in the village who never go on vacation.”
“Everyone cooperated…”
“Everyone cooperated immediately,” even in the years that followed: the church council (for the use of ‘Het Anker’), the local municipality, the mayor himself for the opening of the event, Sikkema Printing in Warffum for printing the programs, and the regional newspaper ‘Ommelander Courant’ (which was “always supportive” of the organizers). As evidence, the book contains numerous (very readable!) newspaper articles that provide a clear overview of what took place during the Vacation Week each year.
Of course, it was primarily the many volunteers who dedicated themselves to organizing and supervising the countless activities, which over the years were also adapted to the times. The stated goal of the Vacation Week, as recorded in its statutes, was that the vacation play activities were organized “in the broadest sense for all people, regardless of age, gender, etc., from all denominations in Uithuizermeeden, based on the Liberating Gospel of Jesus Christ.”
In the second year, the Vacation Week was expanded to five days and was no longer organized solely by the ‘gereformeerde’ Church. Instead, it was organized (“for everyone in the village”) by young people from various churches, who, according to the 1982 statutes, had to be “no younger than 16 and no older than 30 years.” Even young people from the ‘liberated gereformeerde’ Church participated, although their church council was not pleased with this. In 1982, Teun Juk stepped down as chairman and was succeeded by his younger brother Karel. “From 1983 onward, ‘non-Juk’ chairpersons took over.”
The Activities.
After a brief historical overview by Teun Juk, many “Vacation Weekers” (including “former chairpersons”) describe in yearly summaries their experiences and memories from the past fifty years. The activities held during the Vacation Week over the years are too numerous to mention here: the book is full of them.
The board, in the meantime, paid attention to good communication with various local businesses and schools, which allowed announcements to be posted, and, of course, with the local and regional press. Fortunately, as mentioned, the book includes many newspaper reports that provide detailed accounts of the different activities. We also read about the countless organizational preparations that precede such a Vacation Week, and about the costs, which were largely covered by sponsors, including local businesses (for example, a local car dealership provided a “broadcast car”).
Among many other things, we also read about the annual opening church service, Bible stories, the Meijsterrace (“Meij” is Groningen dialect for “Uithuizermeeden”) between different village neighborhoods, involving a relay race, a youth obstacle course, a “thinkers’ round,” and a “special group race.” We read about cabaret evenings (with “associated brilliant songs”), bike tours, folk dancing, puppet shows, theater performances, parades, canoeing, “parallel church services” in the ‘gereformeerde’ and the ‘hervormde’ Church (joint services were not initially possible), ‘camping with the children in the Eemshaven’, and e.g. in 2004, the Vacation Week even started with an “abduction, where participating children had to try to free the hostage through games.” We refrain from listing more activities: we still wouldn’t be comprehensive. Meanwhile, the Vacation Week activities, as already noted, kept up with the times: “We had never heard of a boot camp in 1974,” writes Teun Juk fifty years later.
The Book.
The book is beautifully designed with a sturdy cover (crafted by Yoke Straat) to protect the 172 pages, each heavily illustrated with photos, drawings, highly informative newspaper articles, and wonderful stories and memories. Scattered throughout the book are even a few QR codes: by scanning these, one can also experience “50 Years of Vacation Week” in moving images and sound! Speaking of “keeping up with the times”…
The book was made possible thanks to financial support from the municipality of Het Hogeland and several institutions. It has become a useful and, above all, beautifully written and reference book about ‘Fifty years of Vacation Week’, which remains an institution in Uithuizermeeden and its surroundings and will hopefully continue to be for a long time.
The “First Copy”…
The “first copy” of the book was presented on the afternoon of Saturday, August 24, 2024, at ‘Het Anker’ in Uithuizermeeden to Teun Juk and Anthon den Hartogh, respectively the first and the current chairperson of the Vacation Week.
- Eva Bulstra, Margriet Elderman, Eriek Mertens, André Spijk, Jasper Spijk, and Yoke Straat (editors), 50 years of Vacation Week Uithuizermeeden, published by the Jubilee Book Committee Vacation Week Uithuizermeeden, August 2024, 172 pages, featuring numerous illustrations in color and black and white.