Twee symposia over Dr. George Puchinger | Website gewijd aan de landelijke en regionale geschiedenis van de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) 1834-2004.

Archief dr. George Puchinger wordt openbaar.

Per januari 2025 wordt een belangrijk archief uit de Collectie van het HDC | Protestants Erfgoed openbaar: de papieren nalatenschap van oud-directeur van het Historisch Documentatie Centrum (HDC) van de Vrije Universiteit (VU), dr. George Puchinger (1921-1999).

Ter gelegenheid hiervan organiseert het HDC in navolging van bijvoorbeeld het Nationaal Archief een zgn. ‘Openbaarheidsdag’, waarbij iedere onderzoeker welkom is de collectie te raadplegen. Om 14 uur zal conservator Myrthe Bleeker het archief presenteren, waarna Wim Berkelaar een causerie zal verzorgen over “Het verschijnsel Puchinger“. Bovendien wordt een symposium georganiseerd over zijn leven en werk.

George Puchinger.

Door zijn pleegouders werd George Puchinger gereformeerd opgevoed. In de Tweede Wereldoorlog raakte Puchinger betrokken bij de hulp aan Joden, wat hem in 1944 in de gevangenis deed belanden. In de gevangenis te Leeuwarden vernam hij in augustus 1944 van de afzetting van de door hem bewonderde theoloog dr. K. Schilder (1890-1952), als predikant en hoogleraar aan de Theologische Hogeschool te Kampen, door de generale synode van De Gereformeerde Kerken in Nederland.

Een van de boeken die Puchinger schreef over dr. K. Schilder.

Daarop volgde de landelijke ‘Vrijmaking’, waarbij velen, in navolging van dr. Schilder, De Gereformeerde Kerken in Nederland verlieten en verder gingen als (wat in de wandeling genoemd werd) de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt). Vanwege zijn sympathie voor dr. Schilder en het onrecht hem (naar de mening van Puchinger) aangedaan, verliet Puchinger de Gereformeerde Kerken ook, en voegde zich bij de ‘vrijgemaakte’ Gereformeerde Kerken. Maar in 1968 keerde hij naar De Gereformeerde Kerken in Nederland terug.

In Den Haag ontdekte Puchinger al snel het archief van de door dr. A. Kuyper (1837-1920) opgerichte (later in het CDA opgegane) ‘gereformeerde’ Anti Revolutionaire Partij (ARP), dat bewaard werd in het hoofdkwartier van die partij, het Kuyperhuis genoemd. Via dit archief kwam Puchinger in contact met de ARP-politiek en met onder meer ARP-coryfeeën als mr. D.P.D. Fabius (1851-1931), dr. W.F. de Gaay Fortman (1911-1997) en dr. Jelle Zijlstra (1918-2001). Puchinger speelde vervolgens jarenlang achter de schermen een rol binnen de ARP. Van de hand van Puchinger verscheen een zeer groot aantal publicaties.

Het vroegere logo van de ARP.

Met betrekking tot dr. Puchinger worden twee symposia gehouden.

1. Openbaarheidsdag.

De al genoemde ‘Openbaarheidsdag’ zal plaatsvinden op dinsdag 7 januari 2025 vanaf 14:00 uur in de Library Lounge in het Hoofdgebouw van de Vrije Universiteit (Universiteitsbibliotheek, 1e verdieping).

Het programma ziet er als volgt uit:

13:30 uur inloop met koffie of thee

14:00 uur openingswoord door Hilde van Wijngaarden, directeur Universiteitsbibliotheek Vrije Universiteit

14:10 uur presentatie Het verschijnsel George Puchinger door Wim Berkelaar

14:30 uur presentatie De collectie George Puchinger door Myrthe Bleeker

15:00 uur gelegenheid bezoek aan HDC-tentoonstelling “Op halve kracht vooruit; sociale wetgeving in Nederland 1874-1924”, uitvoeren archiefonderzoek in studiezaal, borrel

Aanmelding.

De aanmelden kan tot uiterlijk donderdag 2 januari 2025 via het e-mail-adres: erfgoed.ub@vu.nl. De organisatoren verzoeken aan te geven of men aanwezig zal zijn bij de borrel die achteraf gehouden wordt. En indien men direct onderzoek in het archief wil doen wordt men verzocht in de mail aan te geven welke inventarisnummers van het archief men graag wil inzien.

2. Symposium over leven en werk van George Puchinger.

Ook over ‘Puchinger en Colijn’ wordt op het symposium gesproken.

Behalve de bovengenoemde bijeenkomst ter gelegenheid van ‘Openbaarheidsdag’ wordt op donderdagmiddag 23 januari 2025 nog een symposium gehouden over leven en werk van George Puchinger.

In 1969 promoveerde hij aan de Vrije Universiteit op het driedelige proefschrift ‘Colijn en het einde van de coalitie’. Twee jaar later, in 1971, werd hij aangesteld als hoofd van het toen opgerichte Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme, verbonden aan de VU. Daar trok hij jonge onderzoekers van de geschiedenis van het protestantisme aan.

In 1986 ging hij met pensioen maar hij schreef door aan een oeuvre dat als oecumenisch kan worden omschreven: Puchinger had naast het protestantisme ook belangstelling voor het Anglicanisme en het rooms-katholicisme en deed van die belangstelling verslag in vele opstellen, boeken en interviews. Op dit symposium wordt op zijn leven en werk teruggekeken en wordt de betekenis van zijn nalatenschap overwogen.

Puchinger was een groot liefhebber van literatuur. Daarover schreef hij veel.

Het programma luidt als volgt:

12.45 uur Ontvangst

13.15 uur Opening door HDC-directeur Fred van Lieburg

13.20 uur Jan de Bruijn, Ontmoetingen met George Puchinger

13.50 uur Bart Jan Spruyt, George Puchinger als interdisciplinair denker

14.20 uur Anne Schipper, Puchinger: lettervreter, letterminnaar en letterkundige smaak

14.50 uur Pauze

15.15 uur Herman Langeveld, Puchinger en Colijn

15.45 uur George Harinck, ’Verandert er nu werkelijk iets door dat persoonlijke contact?’ De interviewer George Puchinger

16.15 uur Wim Berkelaar, Onder historici. George Puchinger en zijn tijdgenoten

16.45 uur Receptie

Deelname aan het symposium is gratis. Wel wordt men verzocht zich aan te melden via hdc@vu.nl

Translation into English:

Two Symposia on Dr. George Puchinger.

Archive of Dr. George Puchinger Made Public.

As of January 2025, an important archive from the collection of the HDC | Protestant Heritage will become publicly accessible: the papers of the former director of the Historical Documentation Center (HDC) at Vrije Universiteit (VU), Dr. George Puchinger (1921–1999).

To mark this occasion, the HDC, following the example of institutions like the National Archive, is organizing an “Access Day,” during which any researcher is welcome to consult the collection. At 2:00 PM, curator Myrthe Bleeker will present the archive, followed by a lecture by Wim Berkelaar titled The Phenomenon Puchinger. In addition, a symposium will be held about Puchinger’s life and work.

George Puchinger.

George Puchinger was raised in a ‘gereformeerde’ environment by his foster parents. During World War II, he became involved in aiding Jews, which led to his imprisonment in 1944. While incarcerated in Leeuwarden, he learned in August 1944 about the dismissal of theologian Dr. K. Schilder (1890–1952)—whom Puchinger admired—as a pastor and professor at the Theological School in Kampen by the general synod of the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands.

This event led to the national Vrijmaking (Liberation), where many, following Dr. Schilder, left the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands to continue as the ‘Gereformeerde’ Churches (Liberated). Due to his sympathy for Dr. Schilder and the perceived injustice against him, Puchinger also left the ‘Gereformeerde’ Churches and joined the Liberated ‘Gereformeerde’ Churches. However, in 1968, he returned to the ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands.

In The Hague, Puchinger discovered the archive of the ‘gereformeerde’ Anti-Revolutionary Party (ARP), founded by Dr. A. Kuyper (1837–1920), which was preserved at the Kuyperhuis, the headquarters of the party. Through this archive, Puchinger came into contact with ARP politics and with notable ARP figures such as Dr. D.P.D. Fabius (1851–1931), Dr. W.F. de Gaay Fortman (1911–1997), and Dr. Jelle Zijlstra (1918–2001). Puchinger subsequently played a behind-the-scenes role in the ARP for years. He authored a vast number of publications.

Two Symposia on Dr. Puchinger:

1. Access Day.

The aforementioned “Access Day” will take place on Tuesday, January 7, 2025, starting at 2:00 PM in the Library Lounge at the Main Building of Vrije Universiteit (University Library, 1st floor).

Program:

1:30 PM: Arrival with coffee or tea
2:00 PM: Opening speech by Hilde van Wijngaarden, Director of the University Library, Vrije Universiteit
2:10 PM: Presentation The Phenomenon George Puchinger by Wim Berkelaar
2:30 PM: Presentation The Collection of George Puchinger by Myrthe Bleeker
3:00 PM: Opportunity to visit the HDC exhibition “Half-Speed Ahead: Social Legislation in the Netherlands 1874–1924”, conduct archival research in the study room, and attend a reception

Registration:

You can register until Thursday, January 2, 2025, via the email address: erfgoed.ub@vu.nl. Organizers kindly ask attendees to indicate if they will attend the reception afterward. If you wish to conduct research in the archive, please specify in your email which inventory numbers you would like to consult.

2. Symposium on the Life and Work of George Puchinger.

In addition to the “Access Day,” a symposium about the life and work of George Puchinger will be held on the afternoon of Thursday, January 23, 2025.

In 1969, Puchinger earned his doctorate at Vrije Universiteit with his dissertation Colijn and the End of the Coalition. Two years later, in 1971, he was appointed head of the newly established Historical Documentation Center for Dutch Protestantism, affiliated with VU. There, he attracted young researchers interested in the history of Protestantism.

In 1986, Puchinger retired but continued writing, producing a body of work that can be described as ecumenical. Beyond Protestantism, he also showed interest in Anglicanism and Roman Catholicism, documenting this interest in numerous essays, books, and interviews. This symposium will reflect on his life and work and consider the significance of his legacy.