Classis Illinois schiet emigranten te hulp (1847)

Ds. H.P. Scholte (1805-1868), een van de eerste Afgescheiden predikanten in ons land, emigreerde in 1847 naar Amerika, naar de staat Iowa, waar hij samen met zijn ongeveer achthonderd meereizende geestverwanten het stadje Pella stichtte.

Ds. H.P. Scholte (1805-1868).

In zijn brochure Eene stem uit Pella (die in 1848 verscheen bij de firma Hoogkamer te Amsterdam) geeft ds. Scholte een uitvoerig overzicht van de omstandigheden in het gebied waar hij en zijn volgelingen neerstreken. Er waren namelijk vast en zeker meer Nederlandse Afgescheidenen die van plan waren naar Amerika te vertrekken, zodat zij aan de hand van zijn brochure daarover een verantwoorde beslissing konden nemen.

Nog voordat de Exodus van ds. Scholte voltooid was en zij nog niet eens in Amerika waren aangekomen, bleek de Classis Illinois van de toen nog Nederlandstalige Dutch Reformed Church op de hoogte van hun komst. In zijn brochure maakt ds. Scholte daarvan melding. De Classis Illinois besloot namelijk op 7 april 1847 alles te zullen doen om de komende landverhuizers te helpen en bij te staan. De Christian Intelligencer rapporteerde daarover als volgt (in enigszins aangepaste vorm):

‘Een Stem uit Pella’ (1848).

β€œDe Classis Illinois vergaderde te Pekin, in het Graafschap Tazewell, Illinois, op 7 april [1847]; onder de verschillende punten die aan de orde kwamen, was het volgende van publiek belang, dat door de Christian Intelligencer ter kennis kan worden gebracht.

Omdat onlangs uit berichten in de Christian Intelligencer bleek, dat een verhuizing op ruime schaal uit Holland naar de Westelijke Staten gedurende dit en eerstvolgende jaren mag worden tegemoet gezien; en dat de voornoemde verhuizers naar dit land overkomen, om aan de bemoeiingen van het Bestuur van hun eigen land met de uitoefening hunner godsdienst, te ontsnappen – en om de druk door onduldbare lasten teweeg gebracht, en om de moeilijkheden, waaraan mensen met weinig geld zijn blootgesteld, ten gevolge van een overmatige bevolking – zich een verblijf te verschaffen voor zichzelf en hun kinderen, waar zij vrijheid in hun godsdienst mogen genieten en hun kroost opvoeden in overeenstemming met hunne inzichten van de christelijke godsdienst –

Ds. H.P. Scholte (1805-1868) vertrok in 1847 met zo’n achthonderd ‘volgelingen’ naar Iowa, waar ze de stad Pella stichtten.

Deswege:

Is besloten: – dat wij een volk welkom heten, welks liefde voor burgerlijke en godsdienstige vrijheid, welks nijverheid en ondernemingsgeest, welks gehechtheid aan de instellingen van het Protestants Christendom spreekwoordelijk zijn;

Is besloten: – dat, als een deel van hen reden mocht hebben om zich in Illinois te vestigen, wij hun onze vriendschap bieden, en op verschillende manieren alle voor hen nuttige bijstand zullen verlenen, om hun gerieflijke vestiging in geschikte oorden te bevorderen.

Ds. Isaac Newton Wyckoff, steun en toeverlaat van vele emigranten uit Nederland.

Is besloten: – dat de volgende personen in hun respectieve woonplaatsen worden benoemd in een Commissie, ten einde de bovengenoemde besluiten ten uitvoer te brengen; te weten: de Eerw. A.D. Wilson, J.G. Voorhees en J.S. Wyckoff (te Fairview); de Eerw. N.D. Williamson en C.M. Grimwood (te Pekin); de Eerw. G.G. Sill en H.G. Bostwick (Brunswick); de Eerw. J.N. Schultz en E.M. Huff (te Van der Veer); Jas (te Washington) en G.H. Higgins (te Haslun).

Ondertekend door George G. Sill (scriba)”.