Hoe het verder ging met de plannen voor herontwikkeling van de in 2015 buiten gebruik gestelde gereformeerde ‘Greidhoeke katedraal’ in het Friese Lollum.
Al weer een hele tijd geleden – in december 2019 – berichtten we over een voornemen een wedstrijd te organiseren om plannen te maken voor een zinvolle herontwikkeling van de zgn. Greidhoeke katedraal in Lollum, gelegen in de Friese Greidhoek, tussen Leeuwarden, Bolsward, Franeker en Sneek. De Evangelische Omroep nam destijds het initiatief voor de plannen en begeleidde de ‘wedstrijd’.
Er werd ook een stichting opgericht die als doel had herontwikkelingsplannen voor de voormalige gereformeerde kerk te Lollum te begeleiden. Er kwamen televisie-uitzendingen waarin drie groepen ontwerpers plannen maakten voor een zinvolle herontwikkeling van de kerk. Een kaasfabriek misschien? Of een ‘plaats van herdenken’? De winnaar werd de groep ‘Thús’ (Thuis), die plannen gemaakt had om de kerk te herontwikkelen als ‘woonlocatie voor senioren en starters’. De plannen werden uitgelegd in een brochure, getiteld: ‘6 smûke wenten mei Binnenhôf en toer’ (‘Zes gezellige woningen met binnentuin en toren’). Daarna werd het stil in de publiciteit.
De ontwikkelingen in de afgelopen jaren.
Medio 2020 begon de ‘Stifting [Stichting] Greidhoeke katedraal’ op eigen kracht met het verder ontwikkelen van het plan Thús, dat bij de EO-wedstrijd hoge ogen gooide. Mensen doneerden aanzienlijke bedragen en de handen werden op allerlei manieren uit de mouwen gestoken. ‘Het gonsde en zong rondom de vroegere gereformeerde kerk. Zou het dan toch mogelijk zijn op eigen kracht een nieuwe en passende bestemming te geven aan dit unieke gebouw?’
Halverwege 2021 werd de balans opgemaakt door de ‘Stifting Greidhoeke katedraal’. Geconcludeerd werd dat er ‘ontzettend veel binnen kwam aan steun, inzet en geld. Maar met iedere stap die we zetten, bleek ook hoe groot het tekort was, hoeveel er nog moest gebeuren, hoe lang het traject nog zou gaan duren als de bestemming moest worden gewijzigd, de vergunningen moesten worden aangevraagd, etc. etc.’.
De Stifting Greidhoeke katedraal kwam uiteindelijk tot de conclusie, dat het – met de beschikbare vrijwilligers, het geld dat binnenkwam en de opgaven van een officieel traject bij de gemeente – voor het driekoppige Stichtingsbestuur teveel zou worden. ‘We waren met te weinig, we hadden en kregen niet genoeg geld, het project was te groot. Met iedere stap die we vooruit zetten, leek het doel dat we wilden bereiken verder weg te raken’.
Reliplan.
In die situatie zocht het Stichtingsbestuur contact met Reliplan in Amsterdam, een makelaar en ontwikkelaar die zich specialiseert in kerkgebouwen. Reliplan had serieuze belangstelling voor de Greidhoeke katedraal en is ook een paar keer op bezoek geweest om de situatie in ogenschouw te nemen. Het leek het Stichtingsbestuur beter de realisatie van de plannen over te dragen aan Reliplan.
Toen het bestuur dit aan vrijwilligers en donateurs meedeelde kwam dat bij sommigen hard aan, maar het bestuur zag geen andere mogelijkheid. Desondanks waren de inzet van vrijwilligers en de geldelijke donaties niet voor niets geweest, omdat daardoor de kerk weer enigszins toonbaar gemaakt was om de mensen enthousiast te krijgen voor herbestemming van de kerk. Zonder die inzet en donaties was dat niet gelukt.
Verkocht aan particulieren.
Maar helaas, Reliplan haakte af. Het bestuur ging daarna in gesprek met verschillende andere partijen. Een van die partijen was een tweetal broers, van wie één al enige tijd in Lollum woonde. Hun plannen met de Greidhoeke katedraal kwamen goed overeen met wat de Stifting Greidhoeke katedraal van plan was, en zij waren bereid een prijs te betalen, die het de Stichting mogelijk maakte aan de verplichtingen richting burgerlijke gemeente en provincie te voldoen. De twee broers hebben toen de kerk van de Stichting overgenomen.
Een deel van het resterende saldo werd door het Stichtingsbestuur overgemaakt aan de plaatselijke ‘Stichting Dorpshuis’. De rest van het saldo, iets meer dan € 5.000, werd – zoals beschreven in de statuten van de stichting – overgemaakt naar de Protestantse Gemeente te Lollum-Waaksens. De Stifting Greidhoeke katedraal hoopte dat het de nieuwe eigenaren gaat lukken de plannen met de Greidhoeke katedraal te realiseren.
We hopen daarop later terug te komen.