Kerk te Honselersdijk honderd jaar

Herdenking met reünie, tentoonstelling en gedenkboek.

Op 15 en 23 april 2023 wordt herdacht dat de Protestantse Gemeente te Honselersdijk honderd jaar bestaat, gerekend vanaf de institueringsdatum van De Gereformeerde Kerk te Honselersdijk, op 10 januari 1923.

Kaart: Google.

Op zaterdag 15 april wordt in het kerkgebouw (de voormalige gereformeerde Rehobothkerk, nu Regenboogkerk) een reünie van (oud-) gemeenteleden gehouden en bovendien wordt een tentoonstelling georganiseerd over ‘Honderd jaar kerk in Honselersdijk’. Op zondag 23 april wordt het honderdjarig bestaan herdacht tijdens een kerkdienst in de Regenboogkerk. Ook wordt een gedenkboekje gepubliceerd. We komen daarop later terug.

De Gereformeerde Kerk te Honselersdijk (1923).

Voordat De Gereformeerde Kerk te Honselersdijk ontstond kerkten de in Honselersdijk woonachtige gereformeerden in de Gereformeerde Kerk te Naaldwijk. Maar het aantal Honselse gereformeerden werd al snel zo groot dat men begon te denken aan de instituering van een Gereformeerde Kerk in het eigen dorp. De kerkenraad van Naaldwijk stelde die plannen niet op prijs; het zou immers een behoorlijk aantal leden en daarmee ook kerkelijke inkomsten schelen.

Hoe dan ook, de plannen werden concreter. Men zocht in Honselersdijk zelfs al naar een geschikt stuk grond voor de bouw van een kerk, terwijl een van de gemeenteleden het huis ‘Landzigt’ beschikbaar stelde als pastorie. Uiteindelijk gaf ook de kerkenraad van Naaldwijk toe, mede dank zij de inspanning van de predikant, ds. K.K. Troost (1868-1954), die van 1896 tot 1933 aan De Gereformeerde Kerk te Naaldwijk verbonden was.

Ds. K.K. Troost (1868-1954).

Toen de toestemming voor de kerkinstituering van de classis ‘s-Gravenhage was afgekomen werd onder leiding van ds. Troost op 14 december 1922 een bijeenkomst gehouden met de in Honselersdijk woonachtige gemeenteleden. Bijna vierhonderd leden bezochten de vergadering en gaven zich op als lid van de toekomstige kerk. Ook gaf de predikant die avond leiding aan de verkiezing van vier ouderlingen (F.J. Looye, J. van Alten, W. de Bruyn en J. van den Engel) en drie diakenen (P.M. Hoogenboom, L. Stigter en F. Wesstein). Hun namen werden overeenkomstig de kerkorde enkele keren afgekondigd in de kerk van Naaldwijk en op 10 januari 1923 werden ze door ds. Troost in het ambt bevestigd, waarmee De Gereformeerde Kerk te Honselersdijk geïnstitueerd was.

Een kerkgebouw verkrijgen was het volgende doel. Aanvankelijk woonde de jonge gemeente in bij de Gereformeerde Kerk te Naaldwijk. De plannen van architect H. Onvlee te Baarn voor een kerk met 350 zitplaatsen waren intussen al gemaakt en aan de tegenwoordige Endeldijk werd een nieuwe kerk gebouwd, die de naam Rehoboth zou krijgen. Op 10 oktober 1923 kon het bedehuis in gebruik genomen worden.

Zo zag de gereformeerde kerk er tot 1952 uit. Daar half voor de pastorie.

De Tweede Wereldoorlog.

Ds. P. van Hoven (1885-1946) uit Meliskerke was de eerste predikant van de Gereformeerde Kerk te Honselersdijk. Hij deed op 15 maart 1925 intrede. Hij was ook gedurende de Tweede Wereldoorlog (tot aan zijn emeritaat in 1945) aan deze kerk verbonden.

Ds. P. van Hoven (1885-1946).

In de bezettingstijd werden in Honselersdijk, meestal in de gereformeerde kerk, bidstonden ‘voor de nood der tijden’ gehouden. “De kerken gingen vooraan, ook in de behartiging van de stoffelijke belangen van hun leden. De kinderkeuken in de gymnastiekzaal van de openbare lagere school deed, geholpen door de ‘ondergrondse’ die nog wel eens voedsel kon ‘versieren’, uitermate nuttig werk”.

De kerk verbouwd (1951 en 2015).

De kerk zoals deze er tot de verbouwing van 2015 uitzag.

De Rehobothkerk aan de Endeldijk werd in 1951 stevig uitgebreid. Zo werden twee zijbeuken aan de kerk gebouwd, zodat een kruiskerk ontstond. Ook de ingangspartij werd geheel vernieuwd en telde sindsdien twee hoofdingangen. De toren werd verwijderd. Architect A. Warnaar uit Maasland nam de klus op zich. Het vernieuwde kerkgebouw kon op 18 januari 1952 weer in gebruik genomen worden. Ook het orgel was gerestaureerd.

In 2015 werd het kerkgebouw opnieuw stevig aangepakt.  De ingangspartij werd nogmaals onder handen genomen – sindsdien is er nog één hoofdingang – en ook het interieur van de kerkzaal werd geheel vernieuwd.

Het tegenwoordige uiterlijk van de protestantse kerk.

De Hervormde Gemeente.

De hervormde gemeente ontstond officieel op 12 november 1943, maar al in de twintiger jaren van de vorige eeuw werden in Honselersdijk diensten georganiseerd vanwege de (hervormde) Vereeniging tot inwendige zending of verbreiding der Waarheid, gevestigd te Naaldwijk, die in 1926 aan de Dijkweg in Honselersdijk een eigen gebouw stichtte. Daar was de heer Manintveld als voorganger actief. Op 1 juli 1944 werd in Honselersdijk uiteindelijk – voortkomend uit de bovengenoemde evangelisatievereniging – een zelfstandige hervormde gemeente geïnstitueerd. In 1968 werd het nieuwe kerkgebouw De Voorhof in gebruik genomen.

De Protestantse Gemeente.

Rond halverwege de zestiger jaren van de vorige eeuw groeide de samenwerking tussen beide kerken aanvankelijk zeer mondjesmaat. Na allerlei voorbereidende activiteiten – gezamenlijke kerkenraadsvergaderingen en -gespreksgroepen, kanselruil, gecombineerd jeugdwerk en een gezamenlijk kerkblad Kerkkompas – ontstond op 21 februari 2011 de Protestantse Gemeente te Honselersdijk door de fusie van beide ongeveer even grote kerkelijke gemeenten (de Gereformeerde Kerk telde in die tijd 609 leden, de Hervormde Gemeente 565).

Het interieur van de kerk in 2017 (foto: ‘Monumentaal Westland’).

Na het ontstaan van de Protestantse Gemeente te Honselersdijk werden beide kerkgebouwen, de Rehobothkerk en de Voorhof, nog enkele jaren allebei gebruikt. In 2016 werd – zoals al opgemerkt – de voormalig gereformeerde Rehobothkerk gerenoveerd, waarbij ook het interieur ingrijpend vernieuwd werd. Het in 1967-1968 door de fa. P.C. Bik gebouwde orgel werd afgebroken en vervangen door een orgel uit de Sankt Piuskirche in Neukirchen in het Duitse Saarland. Het orgel werd met medewerking van veel vrijwilligers overgeplaatst.

Op 16 december 2016 werd het vernieuwde voormalig gereformeerde kerkgebouw in Honselersdijk tegelijk met het nieuwe orgel in gebruik genomen. De Rehobothkerk kreeg toen een andere naam: Regenboogkerk. Het voormalig hervormde kerkgebouw, De Voorhof, werd hierna buiten gebruik gesteld.

Bron onder meer:

Gemeenten en predikanten van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Leusden, 1992

J.G. de Ridder, Bij het zilveren jubileum der Gereformeerde Kerk van Honselersdijk, 10 jan. 1923-1948. Den Haag, 1948

— , De Kerkhistorie van het Westland. Zaltbommel, 1966

© 2023. GereformeerdeKerken.info