Laatste dienst op 10 september 2023.

De Gereformeerde Kerk in het Noord-Hollandse Krabbendam gaat (vermoedelijk in september 2023) dicht.

Dat heeft de kerkenraad van deze kerk besloten. De gemeenteleden kerken in de bekende ‘Schuurkerk’ aan het Kerkpad 15 in Krabbendam. De kerkenraad van de Gereformeerde Kerk te Krabbendam zegt alles te hebben gedaan om de opheffing van de kerk tegen te gaan, maar het mocht niet baten. Vergrijzing en randkerkelijkheid gingen ook aan dit dorp niet voorbij. Het aantal beschikbare ambtsdragers is te gering om de taken voldoende te kunnen uitvoeren. Ook deelde de kerkenraad aan de redactie van GereformeerdeKerken.info mee dat de laatste dienst in de kerk van Krabbendam gehouden zal worden op 10 september 2023. We komen uiteraard later op dit bericht terug.

Het ontstaan van De Gereformeerde Kerk te Krabbendam.

De Gereformeerde Kerk te Krabbendam is ontstaan in september 1841 als plaatselijke gemeente van het kleine landelijke kerkgenootschap ‘De Gereformeerde Kerk onder ’t Kruis’. Dat kleine kerkgenootschap was een paar jaar eerder – rond 1838 – ontstaan door afsplitsing van de hoofdstroom van de Afscheiding van 1834, de Christelijke Afgescheidene Kerk, door onenigheid over onder meer de vraag of Afgescheiden Gemeenten aan de overheid eigenlijk wel om officiële erkenning mochten vragen. De ‘Kruisgemeenten’ vonden van niet (‘de overheid heeft daar niets mee te maken’), en bovendien mocht men bij officiële overheidserkenning de naam ‘gereformeerd’ niet meer gebruiken. Verder wilden de ‘Kruisgemeenten’ geen andere kerkorde dan de aloude gereformeerde Dordtse Kerkorde, en niet bijvoorbeeld de Utrechtse Kerkorde, die was opgesteld door de Afgescheiden predikant ds. H.P. Scholte (1805-1868) uit Utrecht. Met die kerkorde kon een Afgescheiden Gemeente namelijk gemakkelijk door de overheid erkend worden; vandaar dat nogal wat Afgescheiden gemeenten van de Utrechtse Kerkorde gebruikt maakten.

Een eigen kerkgebouw (1846).

In 1846 werd een huis annex schuur aan het Kerkpad te Krabbendam aangekocht, dat na te zijn verbouwd ‘en te zijn voorzien van gotische ramen’ dienst deed als plaats van samenkomst.

Rond 1852 onttrok de gemeente te Krabbendam zich aan de Gereformeerde Kerk onder ’t Kruis en sloot zich alsnog aan bij de Christelijke Afgescheidene Kerk. In juni 1869 verenigden beide landelijke kerkgenootschappen zich en gingen samen verder als Christelijke Gereformeerde Kerk; in Krabbendam dus als ‘Christelijke Gereformeerde Gemeente te Krabbendam’.

Aanvankelijk werden de diensten in Krabbendam voornamelijk bezocht door landarbeiders en kleine boeren uit de wijde omgeving. Vanuit de gemeente te Krabbendam werd op 19 maart 1867 de Christelijke Afgescheidene Gemeente te Dirkshorn geïnstitueerd en in 1870 – uiteraard als Christelijke Gereformeerde Gemeente – die te Schagerbrug, die echter in 1919 werd opgeheven.

De eerste predikanten.

Deze kerken beriepen enkele malen gezamenlijk een predikant: ds. M.H.K. Mol (1850-1929) van 1875 tot 1885 en ds. J.W. Wechelaer (1855-1911) van 1887 tot 1893. Tijdens het predikantschap van laatstgenoemde sloot de Christelijke Gereformeerde Gemeente te Krabbendam zich in 1892 aan bij De Gereformeerde Kerken in Nederland (ontstaan door de samenvoeging van de kerken uit de Afscheiding en de Doleantie) en heette sindsdien dus De Gereformeerde Kerk te Krabbendam.

Het kerkgebouw aan het Kerkpad is enkele malen aangepast en uitgebreid en bovendien werd naast de kerk een kosterswoning en later ook een accommodatie gebouwd voor doordeweekse activiteiten, onder de naam: ’t Trefpunt. Het geheel staat te boek als de zgn. Schuurkerk en staat op de lijst van Rijksmonumenten.

De kerkgangers van de Schuurkerk komen nog steeds niet alleen uit Krabbendam, maar uit de wijde omgeving. Tot de kerk van Krabbendam behoren de dorpen Schoorldam (gedeeltelijk), Eenigenburg, Burgerbrug, Sint Maartensvlotbrug en Petten. Ook wonen gemeente- en gastleden in Tuitjenhorn, Koedijk, Kolhorn, ‘t-Rijpje en Kalverdijk.

Recreatie.

Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de streek ingrijpend door de doorgevoerde ruilverkavelingen. Daardoor ontstond in de directe omgeving ook ruimte voor de vestiging van verscheidene parken met vakantiehuizen. Daardoor was steeds sprake van een bescheiden import van ‘mensen van buiten’, die vaak éérst vele jaren als vakantieganger of gastlid kennis maakten met de Krabbendammer Gereformeerde Kerk, om zich daar vervolgens definitief te vestigen. Mede door deze invloed heeft de kerk te Krabbendam, als een vanouds traditionele Gereformeerde Kerk, zich ontwikkeld tot een gemeente, die vooral ook oog heeft voor (vakantie-) gasten.

Door al deze veranderingen wordt de omgeving van Krabbendam weliswaar nog steeds als platteland beschouwd, maar toch is ze duidelijk verstedelijkt. Door de gestage toename van leden kon in 2005 opnieuw gestart worden met een jeugdclub van kinderen van 10 tot 13 jaar. Maar…. dat is lang geleden…

Want intussen zette de krimp van de gemeente in (vergrijzing en buitenkerkelijkheid lieten ook deze kerk niet onberoerd) en liep het ledental steeds verder terug. In 2015 waren er nog ongeveer honderd leden. Maar ook dat aantal ging in de jaren daarna omlaag.