Er komt een gedenkboek over ‘140 jaar Gereformeerde Kerk Tinte’.
Op zondag 26 mei 2024 wordt de laatste kerkdienst gehouden in de gereformeerde kerk aan de Strypsedijk in het Zuid-Hollandse Tinte (bij Brielle). De kerk staat inmiddels al te koop.
Ter gelegenheid van de buitengebruikstelling van de kerk aan de Strypsedijk wordt een gedenkboek uitgebracht met ‘herinneringen aan honderdveertig jaar Gereformeerde Kerk te Tinte’. Dan wordt misschien ook meer over de geschiedenis van de kerk bekend, omdat tot nu toe er helaas weinig over gepubliceerd werd. We geven hieronder enkele flitsen uit geschriften die we konden vinden.
De “Vereniging tot Verspreiding van de Waarheid”.
Lang voordat in Tinte het gereformeerd kerkelijk leven een aanvang nam bestond er de ‘Vereniging tot Verspreiding van de Waarheid in de Tinte‘. Het was een evangelisatievereniging die ten doel had het Evangelie te verkondigen in het dorp. De Vereniging werd in 1883 opgericht en bleef bestaan tot 1891, dus tot kort na de instituering van de Gereformeerde Kerk.
“De Gereformeerde Kerk te Tinte”.
Want in 1890 werd de Gereformeerde Kerk in Tinte op Voorne-Putten op 4 oktober geïnstitueerd als “Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende) te Oostvoorne”, dus ontstaan vanuit de Doleantie, de tweede orthodoxe uittocht uit de Hervormde Kerk. De Doleantie werd landelijk geleid door vooral dr. A. Kuyper (1837-1920).
De kerknaam was aanvankelijk bij de instituering dus ‘Nederduitsche Gereformeerde Kerk te Oostvoorne’. In 1892 sloot de Dolerende kerk van Oostvoorne zich aan bij De Gereformeerde Kerken in Nederland en heette sindsdien dus ‘De Gereformeerde Kerk te Oostvoorne’. In 1905 telde de kerk ongeveer honderd leden.
In datzelfde jaar, 1905, nam de classis Brielle op verzoek van de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk het besluit de naam van de kerk te veranderen. De kerkenraad vroeg de classis namelijk in te stemmen met zijn voorstel de kerk in het vervolg te ‘De Gereformeerde Kerk te Tinte’ te noemen. De reden daarvoor was het feit dat ’schier alle gemeenteleden’ in dat dorp woonden. In het vervolg behoorde Oostvoorne (en overigens ook een deel van Rockanje) tot de kerk van Tinte.
In het dorp Tinte bestond sinds 1895 een School met den Bijbel, en er waren in het begin ook al een kerkelijke Jongelingsvereniging ‘Obadja’, een Jongedochtersvereniging ‘Dorcas’ en een Zangvereniging ‘Hallelujah’, alle drie onder toezicht van de gereformeerde kerkenraad.
Een eigen kerkgebouw (1908).
Tot 1908 werden de kerkdiensten gehouden in de School met den Bijbel. Een eigen kerk kwam er pas in 1908, toen de eerste steen op 20 juni ‘door den kerkeraad’ gelegd werd, zoals boven de hoofdingang van de kerk staat aangegeven. In 1911 telde de kerk van Tinte ongeveer 200 leden, van wie 75 belijdende.
In combinatie met Brielle.
Tinte was en bleef een kleine kerk. De eerste predikant deed op 8 oktober 1916 intrede, zij het in combinatie met de kerk van Brielle, die op 15 mei 1850 ontstaan was (beide kerken konden door hun te geringe ledental niet afzonderlijk een eigen predikant beroepen). Het was kandidaat M. Gravendijk (1893-1958) uit Rotterdam, die van 1916 tot 1919 aan beide kerken verbonden was.
Hij werd opgevolgd door kandidaat P. Deddens (1891-1958), eveneens uit Rotterdam, die van 1920 tot 1923 predikant in Tinte en Brielle was. Van 1924 tot 1928 stond kandidaat C. Mak (1899-1983) uit Schiedam in Tinte (en Brielle), terwijl kandidaat W.A. Zwaan (1902-1967) uit Den Helder van 1928 tot zijn overlijden in 1967 aan de kerk van Tinte en Brielle verbonden was. Als hulppredikant stond kandidaat Jac. Poutsma uit het Friese Noordwolde hem in 1942 en 1943 terzijde.
De kerk van Tinte telde in 1933 ongeveer 225 leden (van wie 102 belijdend) en bij het vertrek van ds. Zwaan in 1967 ongeveer 290 leden van wie de helft belijdend lid was.
In combinatie met Oostvoorne.
Na het vertrek van ds. Zwaan werden de predikanten in combinatie met de Gereformeerde Kerk te Oostvoorne beroepen, die in maart 1946 ontstaan was. Achtereenvolgens waren dat kandidaat A.N. Dekkers (1927-1990) uit Zandvoort van 1969 tot 1973, en ds. J.M. Snoek (1920-2012), tot dan werkzaam bij de Wereldraad van Kerken, die van 1975 tot 1980 aan de kerk van Tinte en Oostvoorne verbonden was. Kandidaat W.D. Davids (*1939) uit Rijswijk was van 1985 tot 1988 predikant te Tinte in gedeeltelijke dienst. Van 1991 tot 2005, toen de Protestantse Gemeente Tinte ontstond, was ds. C.J. van der Heiden (*1946) uit Brielle predikant in Tinte.
Het verenigingsleven.
Het gereformeerd verenigingsleven in Tinte heeft – voor zover wij dat kunnen nagaan – jarenlang gefloreerd.Er heeft een scala aan verenigingen bestaan. We noemen er enkele in volgorde van ouderdom: Tussen 1895 en 1964 bestond de al eerder genoemde Jongelingsvereniging ‘Obadja’ (bestemd voor 16-plussers). Ook in 1895 was sprake van de Jongedochtersvereniging ‘Dorcas‘ voor meisjes vanaf ongeveer 16 jaar. Deze werd in 1929 gevolgd door de Meisjesvereniging ‘Maria van Bethanië’, (bestemd voor 16-plussers) die tot 1964 bestond. De Mannenvereniging ‘Schrift en Belijdenis’ was werkzaam van 1938 tot 1967, terwijl de Meisjesclub ‘Rhodé‘ (bestemd voor meisjes tot ongeveer 16 jaar) actief was van 1941 tot 1970. Er was ook een Knapenvereniging (voor jongens tot ongeveer 16 jaar), die de naam ‘Ora et Labora’ droeg.
De Vrouwenvereniging ‘In ’s Konings Dienst’ werd in 1954 opgericht en hield het vol tot 2019. In 1964 ontstond de Gereformeerde Jeugdvereniging (voor jongens en meisjes) ‘Het Zoeklicht’, werkzaam tot 2000. De volgende Jeugdvereniging, ‘De Magneet’, ontstond in 1968 en werd in 1993 opgeheven. De Jeugdcentrale, die de activiteiten binnen het gereformeerde jeugdwerk coördineerde en activiteiten organiseerde, werd in 1971 opgericht en was actief tot 2001. Tenslotte ontstond in 1984 de Kinderclub ‘De Flierefluiters‘, die het veertien jaar volhield en in 1998 opgeheven werd.
Er was dus met al die kerkelijke activiteiten in 1971 reden te over om het blad ‘Het Vraagteken‘ op te richten, als Contactorgaan van de Gereformeerde Kerk Tinte. Het blad heeft het tot het eind van de loop der Gereformeerde Kerk in het dorp volgehouden.
“Protestantse Gemeente Tinte” (2005).
Op 20 september 2005 ontstond in Tinte de Protestantse Gemeente (zonder overigens met een hervormde gemeente gefuseerd te zijn; alleen de kerknaam veranderde). De Gereformeerde Kerk telde toen nog ongeveer 160 leden. In 2015 was het ledental intussen gedaald tot 116.
De kerk gaat sluiten (2024).
Ongetwijfeld tot grote spijt van de nog resterende gemeenteleden wordt de Gereformeerde Kerk (Protestantse Gemeente) van Tinte op zondag 26 mei 2024 door het houden van de laatste dienst buiten gebruik gesteld en verkocht .
Een gedenkboek.
Een troost mag misschien zijn dat de kerkenraad besloten heeft een gedenkboek uit te geven vol met oude foto’s, interviews met oud-voorgangers, (oud-)Tintenaren en verhalen en anekdotes. “Een schitterend bewaarexemplaar voor iedereen die iets met de kerk van Tinte te maken heeft gehad”. Men kan het boek reserveren via www.kerktinte.nl.
Het spreekt vanzelf dat we t.z.t. uitvoerig terugkomen zowel op de laatste dienst als op het gedenkboek.
(Met dank aan de heer Jaap Luinstra voor de tip betreffende de sluiting van de kerk van Tinte!).
Translation into English:
The church of Tinte closes its doors…
A commemorative book about ‘140 years of Gereformeerde Kerk Tinte’ is coming.
On Sunday, May 26, 2024, the final church service will be held in the gereformeerde kerk on Strypsedijk in Tinte, South Holland (near Brielle). The church is already up for sale.
To mark the decommissioning of the church on Strypsedijk, a commemorative book will be released featuring ‘memories of one hundred and forty years of Gereformeerde Kerk in Tinte’. This may shed more light on the history of the church, as there has unfortunately been little published about it until now. Below, we share some highlights from documents we could find.
“The Association for the Spread of Truth”.
Long before the start of ‘gereformeerd’ church life in Tinte, there existed the ‘Association for the Spread of Truth in Tinte’. It was an evangelical association aimed at proclaiming the Gospel in the village. The Association was founded in 1883 and remained active until 1891, shortly after the establishment of the Gereformeerde Kerk.
“The Gereformeerde Kerk in Tinte”.
Because in 1890, the Gereformeerde Kerk in Tinte on Voorne-Putten was instituted on October 4 as the “Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende) in Oostvoorne”, thus originating from the Doleantie, the second orthodox departure from the ‘Nederlandse Hervormde Kerk’. The Doleantie was nationally led primarily by Dr. A. Kuyper (1837-1920).
The church name initially was ‘Nederduitsche Gereformeerde Kerk in Oostvoorne’ at the time of its institution. In 1892, the Doleantie church of Oostvoorne joined the ‘Gereformeerde Kerken in Nederland’ and henceforth was called ‘The Gereformeerde Kerk in Oostvoorne’. By 1905, the church had approximately one hundred members.
In the same year, 1905, at the request of the church council of the ‘Gereformeerde Kerk’, the Classis Brielle decided to change the name of the church. The church council requested the classis to agree to its proposal to henceforth name the church ‘The Gereformeerde Kerk in Tinte’. The reason for this was the fact that ‘almost all members of the congregation’ lived in that village. From then on, Oostvoorne (and also a part of Rockanje) belonged to the church of Tinte.
In the village of Tinte, there existed a ‘School with the Bible’ since 1895, and in the beginning, there were already a church Youth Association ‘Obadja’, a Girls’ Association ‘Dorcas’, and a church Choir ‘Hallelujah’, all three under the supervision of the ‘gereformeerde’ church council.
Its own church building (1908).
Until 1908, church services were held in the ‘School with the Bible’. It wasn’t until 1908 that an own church was built, with the foundation stone laid on June 20 ‘by the church council’, as indicated above the main entrance of the church. By 1911, the church in Tinte had about 200 members, of whom 75 were communicants.
In combination with Brielle.
Tinte remained a small church. The first minister took office on October 8, 1916, albeit in combination with the church of Brielle, which was established on May 15, 1850 (both churches couldn’t individually appoint their own minister due to their small membership). It was candidate M. Gravendijk (1893-1958) from Rotterdam, who was associated with the church from 1916 to 1919.
He was succeeded by candidate P. Deddens (1891-1958), also from Rotterdam, who was a minister in Tinte from 1920 to 1923. From 1924 to 1928, candidate C. Mak (1899-1983) from Schiedam served in Tinte (and Brielle), while candidate W.A. Zwaan (1902-1967) from Den Helder was associated with the churches of Tinte and Brielle from 1928 until his death in 1967. As assistant minister, candidate Jac. Poutsma from the Frisian town of Noordwolde supported him in 1942 and 1943.
In 1933, the church of Tinte had about 225 members (of whom 102 were communicants), and by the departure of Rev. Zwaan in 1967, there were approximately 290 members, half of whom were communicants.
In combination with Oostvoorne.
After Rev. Zwaan’s departure, ministers were appointed in combination with the Gereformeerde Kerk in Oostvoorne, which was established in March 1946. Successively, candidate A.N. Dekkers (1927-1990) from Zandvoort served from 1969 to 1973, and Rev. J.M. Snoek (1920-2012), previously working with the World Council of Churches, was associated with the churches of Tinte and Oostvoorne from 1975 to 1980. Candidate W.D. Davids (*1939) from Rijswijk served in Tinte in partial service from 1985 to 1988. From 1991 to 2005, when the ‘Protestant Congregation Tinte’ was formed, Rev. C.J. van der Heiden (*1946) from Brielle was the minister in Tinte.
Congregation activities.
The ‘gereformeerde’ congregation life in Tinte flourished for many years, as far as we can ascertain. There was a range of associations. Here are some in chronological order: Between 1895 and 1964, there was the previously mentioned Youth Association ‘Obadja’ (for those aged 16 and over). Also in 1895, there was the Girls’ Association ‘Dorcas’ for girls of about 16 years old. This was followed in 1929 by the Girls’ Association ‘Maria van Bethanië’ (for those aged 16 and over), which lasted until 1964. The Men’s Association ‘Scripture and Confession’ was active from 1938 to 1967, while the Girls’ Club ‘Rhodé’ (for girls up to about 16 years old) was active from 1941 to 1970. There was also a Boys’ Association (for boys up to about 16 years old) called ‘Ora et Labora’.
The Women’s Association ‘In the King’s Service’ was founded in 1954 and lasted until 2019. In 1964, the Reformed Youth Association (for boys and girls) ‘The Searchlight’ was established, active until 2000. The next Youth Association, ‘The Magnet’, was established in 1968 and dissolved in 1993. The Youth Central, which coordinated activities within the ‘gereformeerd’ youth work and organized events, was founded in 1971 and active until 2001. Finally, in 1984, the Children’s Club ‘The Flute Players’ was established, lasting fourteen years and disbanded in 1998.
With all these church activities in 1971, there was reason enough to establish the magazine ‘The Question Mark’ as the ‘Contact Organ of the Gereformeerde Kerk Tinte’. The magazine continued until the end of the ‘Gereformeerde Kerk’ in the village.
“Protestant Congregation Tinte” (2005).
On September 20, 2005, the ‘Protestant Congregation’ was formed in Tinte (without merging with a ‘Hervormde’ congregation; only the church name changed). At that time, the ‘Gereformeerde Kerk’ still had about 160 members. By 2015, the membership had decreased to 116.
The church is closing (2024).
Undoubtedly to the great regret of the remaining members of the congregation, the ‘Gereformeerde Kerk’ (Protestant Congregation) of Tinte will be decommissioned on Sunday, May 26, 2024, by holding the final service.
A commemorative book.
It may be of some comfort that the church council has decided to publish a commemorative book filled with old photos, interviews with former pastors, (former) residents of Tinte, and stories and anecdotes. “A splendid keepsake for everyone who has had something to do with the church of Tinte”. The book can be reserved via www.kerktinte.nl.
It goes without saying that we will extensively cover both the final service and the commemorative book in due course.
(With thanks to Mr. Jaap Luinstra for the tip regarding the closure of the church of Tinte!).