‘Droom en Daad’.
Zo heet het boekje dat de burgemeester van Rotterdam schreef over wat in de oorlog in het diepste geheim in de gereformeerde Breepleinkerk in die havenstad gebeurde.
Lees verder Geref. Breepleinkerk als Rotterdams ‘Achterhuis’
‘De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht’
door ds. J.J.A. Ploos van Amstel, predikant te Reitsum.
Inleiding
Vier dagen voordat zijn eigen hervormde gemeente in het Friese Reitsum in 1886 onder zijn leiding in Doleantie zou gaan, zich afscheidde van de Nederlandsche Hervormde Kerk, sloot ds. J.J.A. Ploos van Amstel de kopie voor zijn vlugschrift af: De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht.
Bouwen en Breken (2)
De eerste gereformeerde kerken in Amersfoort.
De twee eerste gereformeerde kerkgebouwen in Amersfoort zijn niet meer in gebruik. De oudste, de Grachtkerk, werd in 1843 gebouwd aan de Langegracht, in het westen van het oude stadscentrum, en in 1984 buiten gebruik gesteld; het was oorspronkelijk dus de kerk van de Christelijke (Afgescheidene) Gereformeerde Gemeente.
Het tweede kerkgebouw was de Zuidsingelkerk, waarvan op 15 mei 1914 de eerste steen gelegd werd. De kerk stond in het zuiden van het oude stadscentrum, direct aan de Zuidsingel, net buiten de stadsgracht. Deze kerk werd gesticht als Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende) en werd in 1945 buiten gebruik gesteld.
De tekeningen in dit artikel zijn gemaakt door de kunstenaar Jan Wilmink, die een uit 1939 daterend boekje over beide kerkgebouwen illustreerde.
Inventarislijst: Geref. Sociaal Centrum Drenthe (PGSJ)
Inventarislijst Gereformeerd Sociaal Centrum Drenthe (PGSJ)
Het Archief van het Gereformeerd Sociaal Centrum (c.q. het PGSJ) werd door de redactie van GereformeerdeKerken.info geïnventariseerd en is te raadplegen in het Drents Archief te Assen.
De Afgescheiden gemeenten onder Willem I en Willem II
De Christelijke Afgescheidene Gemeente van Utrecht toegestaan door ‘Utrechtse Kerkorde‘.
Ds. H.P. Scholte (1805-1868) – zie voor bijzonderheden over hem het keuzemenu Afscheiding en Doleantie – was – vlak voor zijn emigratie naar Amerika – van 1837 tot 1847 predikant van de Christelijke Afgescheidene Gemeente te Utrecht. Scholte was de eerste predikant die bereid was afstand te doen van de naam ‘gereformeerd’ (een van de voorwaarden om erkend te worden als kerkelijke gemeente) en kreeg mede daarom in 1839 overheidserkenning voor zijn ‘Christelijke Afgescheidene Gemeente’. Dit kwam hem op veel kritiek te staan van de andere Afgescheidenen. In tegenstelling tot een groot deel van de Afgescheidenen streefde Scholte namelijk niet zozeer naar herstel van de oude Gereformeerde Kerk met de aloude Dordtse Kerk Orde (DKO), in 1619 vastgesteld door de Synode van Dordrecht, maar naar een van de staat onafhankelijke zuivere kerk. Desondanks besloot uiteindelijk het grootste deel van de Afgescheidenen om ook de ‘vrijheid’ aan te vragen. Zo ontstond de Christelijke Afgescheidene (Gereformeerde) Kerk, die vanaf 1836 ook in landelijke synodes bijeen kwam. Degenen die tegen het aanvragen van de ‘vrijheid’ waren vormden de zogenaamde Kruisgemeenten en bleven op zichzelf staan met hun eigen kerkelijke vergaderingen.
Lees verder De Afgescheiden gemeenten onder Willem I en Willem II
Bijna 20 jaar provinciale gereformeerde colporteurs in Drenthe (1898-1916)
Inleiding.
In 1895 besloot de provinciale synode van Drenthe de zaak van de evangelisatie ‘krachtiger aan te pakken’. Men gaf de deputaten opdracht een brief te schrijven aan de verschillende classes met het verzoek op te geven in welke plaats in hun ressort nog geen Gereformeerde Kerk tot openbaring was gekomen en onder opzicht van welke Kerk dat dorp of gehucht gesteld was. Verder werd de deputaten opgedragen daarna aan de plaatselijke Kerken te vragen wat daar gedaan werd en wat er ’bij bekomen steun financieel en moreel door eenige georganiseerde arbeid méér zou kunnen gedaan worden’. Verder mochten de deputaten de Kerken verzoeken jaarlijks voor de evangelisatie te collecteren, voor zover dat nog niet gedaan werd.
Lees verder Bijna 20 jaar provinciale gereformeerde colporteurs in Drenthe (1898-1916)
Gereformeerde Kerk Onderdendam naar SOGK
De Kerkenraad van de Gereformeerde kerk Onderdendam droeg op jl. vrijdag 18 september haar kerk en pastorie over aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Na de overdracht heeft de stichting 82 kerken, twee synagogen, 53 kerkhoven/begraafplaatsen en acht (vrijstaande) torens in bezit.
‘Wederkomstkerk’ Den Bosch buiten gebruik.
Op zondag 30 augustus 2015 werd de laatste dienst gehouden in de Gereformeerde (PKN-) Wederkomstkerk in ‘s-Hertogenbosch, gelegen aan de Rijnstraat.
De Wederkomstkerk werd in 1966 gebouwd naar een plan van architect D. Zuiderhoek. Het kerkgebouw werd opgezet in drie gedeelten: de toren, de kerkzaal en de twee zijvleugels. De ingang van de kerk bevindt zich in de toren. De toren geeft plaats aan drie bronzen klokken die in 1965 gegoten werden door Petit en Fritsen te Aarle Rixtel. De kerkzaal heeft een langgerekte zeshoekige plattegrond met vier lange en twee korte zijden onder een plat dak. Aan weerszijden van de ruimte loopt een rand van ramen. De muren zijn opgetrokken in schoon metselwerk.
‘Met name het liturgisch centrum, met kansel, doopvont, een groot orgel, en aan weerszijden glas-in-betonramen naar een ontwerp van Hanneke Zuiderhoek, is in architectonisch opzicht uiterst origineel, monumentaal’, zo wordt op Reliwiki meegedeeld.
In de langgerekte zijvleugels, die loodrecht op de kerkzaal zijn gebouwd, zijn meerdere nevenruimten en een woning ondergebracht. ‘Om een eenheid in het geheel aan te brengen, wordt de tussenruimte achter de vleugels door houten pergola’s omzoomd. Op deze manier ontstaan er een soort binnentuinen tussen de kerkzaal en de vleugels’.
De Wederkomstkerk werd overigens al enige tijd niet meer gebruikt voor de zondagse kerkdiensten van de Bossche Protestantse Gemeente. Daarvoor werd alleen gebruik gemaakt van de Grote Kerk in het centrum van de stad. Wel werd de Wederkomstkerk nog gebruikt voor speciale diensten, zoals bij trouwerijen en begrafenissen. De nevenruimten werden aan derden verhuurd.
Op zondag 6 september werd ‘een feestelijke viering’ gehouden in de Grote Kerk die in de afgelopen maanden verbouwd werd en nu opnieuw in gebruik genomen wordt door de PG Den Bosch.
De Pelgrimskerk (1886-1966).
De gereformeerde Wederkomstkerk verving de gereformeerde Pelgrimskerk aan de Jan Heinsstraat in ‘s-Hertogenbosch, die in 1886 werd gebouwd. Architect Wierda uit Amsterdam ontwierp het nieuwe kerkgebouw dat voor ƒ 16.640,- door meester metselaar Van der Bruggen uit ‘s-Hertogenbosch werd gerealiseerd. Op de eerste kerstdag 1886 om 10.00 uur ’s morgens werd de kerk in gebruik genomen. Er kwam toen ook een orgel in dat voor ƒ 2300,- in Leeuwarden werd gekocht. Vijftig jaar lang werd er gekerkt en in 1935 onderging het gebouw een grondige restauratie. Door Bosschenaren werd het gebouw ‘de kerk met de groene ruitjes’ genoemd naar de kenmerkende voorgevel. In 1966 betrokken de gereformeerden een nieuw kerkgebouw aan de Rijnstraat. Het gebouw in de Jan Heinsstraat kwam leeg te staan en werd in gebruik genomen als een magazijn voor een groothandel. De kerk werd in 2014 gesloopt.
De Vrijmakingsbrochures gedigitaliseerd
Congres over kerken in de Tweede Wereldoorlog…
Op dinsdag 24 november.
Op de voorpagina van het Nederlands Dagblad van 31 augustus 2015 werd door dr. G. Harinck, directeur van het Historisch Documentatie Centrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) een congres over kerken in de Tweede Wereldoorlog aangekondigd (het symposium, zo vernamen wij onlangs, zal plaatsvinden op dinsdagmiddag 24 november; de sprekers zullen zijn Karel Berkhoff, Sierk Plantinga, Jurjen Zeilstra, Gert-Jan Kleinjan, Gert van Klinken en George Harinck).
Het programma van het symposium
Dr. Harinck reageerde op ‘Het Bommetje van Trouw’, dat onder meer ook in het Nederlands Dagblad aandacht kreeg.