Uit de Pers (35) – 1962 Nieuws uit de Kerken

Inleiding.

In de nummers van 6, 13 en 20 januari 1962 van het ‘Centraal Weekblad ten dienste van Gereformeerde Kerken in Nederland’ troffen we onder meer de volgende berichten over plaatselijke Gereformeerde Kerken aan.

De redactie van GereformeerdeKerken.info heeft de illustraties toegevoegd evenals, ter verduidelijking, hier en daar [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende gegevens.

Vierde voor Den Helder.

Ds. G. de Zeeuw (1928-2002).

De kerk van Den Helder zal overgaan tot het beroepen van een vierde predikant. Er is reeds een beroepingscommissie in het leven geroepen. De gemeente telt thans meer dan 4.000 leden en daarom achtte de kerkenraad de tijd gekomen over te gaan tot uitbreiding van het predikantenkorps. Hier komt nog bij dat Den Helder ook garnizoensplaats is en ds. Th.H. Swen [1907-1991] is belast met de geestelijke verzorging van de militairen in Den Helder.

(6 januari 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.infoDs. G. de Zeeuw (1928-2002) werd in 1963 predikant te Den Helder. Hij stond daar van 1963 tot 1967.]

Evangelisatiepredikant in Enschede.

Ds. P.J. Lambooy (1896-1983).

De kerk van Enschede heeft besloten een evangelisatiepredikant te beroepen. Deze zal in de plaats komen van de emeritus-predikant van Hoogeveen, ds. P.J. Lambooy [1896-1983], die vijf jaar lang de evangelisatiearbeid in Enschede op zich heeft genomen. Ds. Lambooy gaat binnenkort werken in het sanatorium Beatrixoord te Appelscha.

(6 januari 1962)

Huwelijksbevestiging in het Fries.

Ds. J. van Tuinen (1921-2009) – foto via de heer G. Kuiper te Appingedam.

Op verzoek van het desbetreffende bruidspaar heeft de kerkeraad in Meppel besloten de kerkelijke bevestiging van hun huwelijk in de Friese taal te doen plaatsvinden. De kerkeraad was bij het nemen van dit besluit van oordeel, dat de kerkorde het niet verbiedt en hij overwoog tevens dat de generale synode het gebruik van liturgieformulieren in het Fries heeft goedgekeurd. Daarom komt nog bij dat een van de Meppeler predikanten, ds. J. van Tuinen [1921-2009], uitnemend in staat is dergelijke diensten in het Fries te leiden.

(6 januari 1962)

Snelle groei in Voorschoten.

De 1.600 leden tellende kerk van Voorschoten vertoont een tendens tot snelle groei in de naaste toekomst. Daardoor ziet de kerkeraad zich geplaatst voor de noodzaak twee nieuwe kerken te bouwen. De nieuwe wijken, die zullen verrijzen in het noordoosten en noordwesten van de gemeente, zullen in de toekomst resp. 7.000 en 11.700 inwoners gaan tellen. Gebaseerd op het landelijk gemiddelde van 7% gereformeerden zullen er voor deze mensen alleen al resp. 250 en 400 zitplaatsen nodig zijn. Daarbij komen dan nog 9.800 ingekomenen in de andere nieuwe wijken. Dat betekent dat er alles met elkaar drie nieuwe kerken nodig zullen zijn.

De gereformeerde kerk ‘Het Kruispunt’ bleef in Voorschoten de enige gereformeerde kerk. Het gebouw doet nog steeds dienst als protestante kerk.

De kerkeraad heeft hieromtrent overleg gepleegd met de kerk van Leiden. Leiden zal een nieuwe kerk bouwen aan de noordkant van Voorschoten, zodat dan voor Voorschoten zelf nog de bouw van twee nieuwe kerken resteert. Een daarvan zal komen achter de Papelaan in Boschgeest, de andere benoorden de zilverfabriek. De kerk in Boschgeest, die het eerst ter hand zal worden genomen, zal 400 zitplaatsen bevatten, de andere 350. Hoewel het nog moeilijk is een financiële prognose op te stellen acht de kerkeraad dat met deze twee kerkgebouwen toch zeker een achthonderdduizend gulden zullen zijn gemoeid.

(6 januari 1962)

Over en weer elkaar helpen.

Op verzoek van de kerkeraad in Breda is de bouwcommissie van deze kerk betrokken bij de plannen van de hervormde gemeente van Breda-Centrum tot het bouwen van een kerk in de oostelijke stadsuitbreiding Brabantpark. Deze kerk is nu nagenoeg voltooid, terwijl in het noordoosten en het zuidoosten andere uitbreidingsplannen worden gerealiseerd. Men tracht nu te komen tot gezamenlijk gebruik van het geprojecteerde hervormde kerkgebouw, waarvoor de architect E.F. Groosman uit Rotterdam de plannen ontwerpt.

de ‘Zandbergkerk’ te Breda, in 1983 overgegaan naar een ander kerkgenootschap (onder een andere naam).

Naderhand zullen dan de gereformeerde plannen zodanig worden opgesteld, dat ook de hervormden van de gereformeerde accommodatie gebruik kunnen maken. Hoewel een definitief besluit nog niet genomen is, worden de besprekingen ‘voor beide groeperingen zeer bevredigend’ genoemd.

(6 januari 1962)

Bloemcamplaankerk gerestaureerd.

De Bloemcamplaankerk in Wassenaar-Zuid heeft een ingrijpende restauratie ondergaan. De noodzaak hiertoe deed zich voor toen het orgel vernieuwd moest worden. Was het voorheen geplaatst voor in de kerk, nu moest het achterin worden geplaatst. Omdat de bestaande galerij het nieuwe orgel niet kon dragen, werd een nieuw portaal van gewapend beton opgetrokken, waarop het instrument een plaats kreeg.

De voormalige ‘Bloemcamplaankerk’, inmiddels gesloopt.

Voor in de kerk is het oude liturgisch centrum weggebroken. Ervoor in de plaats kwam een nagenoeg vierkante, diepe nis, waarin nu preekstoel, avondmaalstafel en doopvont worden geplaatst. De preekstoel staat ter linkerzijde, maar wel zo centraal, dat de liturg vanuit iedere hoek van de kerk te zien is. Al het liturgische meubilair is uitgevoerd in donker edelhout en heeft eenvoudige strakke lijnen. Ter verbetering van de akoestiek is voorts het plafond recht getrokken. Ook de lelijke houten lambrisering is weggebroken. De restauratie is tot stand gekomen onder architectuur van de heer G.W. van Essen uit Voorburg. Het nieuwe orgel werd gebouwd door Gebr. Van Vulpen.

(6 januari 1962)

Een auto voor dominee!

Een actiecomité in Uithoorn heeft een bedrag bijeengebracht waarvoor ds. J. van Dalen een auto zal kunnen aanschaffen. Hierdoor zal deze predikant zijn werk op een meer efficiënte wijze kunnen verrichten, waardoor het mogelijk is geworden dat de gemeente het tijdstip, waarop een tweede predikant zal moeten worden beroepen, nog even uitstelt. In een bedankje in de kerkbode schreef ds. Van Dalen: ’Mijn dank ook aan de jeugd die zelfstandig nog haar portie heeft bijgedragen. Alleen, jullie hebben er waarschijnlijk niet bij nagedacht, dat ik je nu beter achter de vodden kan zitten, als je eens niet op de catechisatie komt, of zo!’

(6 januari 1962)

Triomfatorkerk in Den Haag-Oost.

De ‘Christus Triomfatorkerk’ te Den Haag wordt nog steeds als kerkgebouw van de Protestantse Gemeente gebruikt..

De nieuwe kerk die aan de Laan van N.O. Indië in ‘s-Gravenhage haar voltooiing nadert, zal de naam Triomfatorkerk dragen. Op de kerk zal komen te staan: Christus Triomfator. De kerkeraad van ’s-Gravenhage-Oost heeft deze naam, met algemene stemmen gekozen uit een 40-tal die door gemeenteleden waren ingezonden. De Triomfatorkerk dient te vervanging van de Oosterkerk aan de Oranjebuitensingel.

(13 januari 1962)

Gezamenlijke herdenking.

Op 21 januari zal het 50 jaar geleden zijn dat de Gereformeerde Kerken van Koog aan de Zaan en Zaandijk werden geïnstitueerd als de toenmalige Kerk van Koog-Zaandijk, welke met ingang van 1 juli 1947 jl. werd gesplitst.

Het gedenkschrift dat in 1937 gepubliceerd werd.

De kerken zijn overeengekomen dit feit gezamenlijk te herdenken op de datum zelf, elk voor zich, in de die dag te houden dienst des Woords, waarin oud-predikanten hopen voor te gaan. Daarnaast zal de volgende dag, maandag 22 januari, ‘s avonds om 8 uur in de Parklaankerk, voor beide kerken een samenkomst worden gehouden, waar eveneens oud-predikanten aanwezig hopen te zijn.

Het gedenkschrift uit 1987.

Naast het houden van enkele korte toespraken zal ruimschoots gelegenheid worden geboden voor het voeren van onderlinge gesprekken. Vooral door oud-leden der beide gemeenten, die uiteraard welkom zijn, zal deze gelegenheid ongetwijfeld op prijs gesteld worden.

Het streven bestaat door bezichtiging van oude foto’s of documenten uit het kerkelijk leven van verleden  en heden, herinneringen op  te roepen en blijk te geven van het tegenwoordige bestaan. Verder is het de bedoeling een gedenkschrift over de jaren van het gezamenlijk leven der kerken te doen verschijnen.

(20 januari 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De publicatie van een gedenkboek in de jaren ’60 is er niet van gekomen. Het bleef bij de boekjes uit 1937 en 1987.]

Jubileum in Hijlaard.

De afgelopen woensdag was het 75 jaar geleden, dat de Gereformeerde Kerk van Hijlaard werd geïnstitueerd en de bekende predikant, wijlen ds. J.C. Sikkel [1855-1920], met de kerkeraad, de kerkvoogdij en een groot aantal lidmaten met de Nederlandse Hervormde kerk brak. De gemeente, die thans ongeveer 300 zielen telt, heeft in ds. P. Wamelink [1934-2009], die haar sedert 12 april 1959 dient, haar twaalfde predikant. Jorwerd, Huins, Lyons, Weidum en Beers ressorteren mede onder deze kerk.

Ds. J.C. Sikkel (1855-1920), die op 17 januari 1887 met zijn gemeente te Hijlaard in Doleantie ging.

Ds. Sikkel ging later naar ’s-Gravenhage en Amsterdam en is een prediker en auteur van zeer uitzonderlijk formaat geweest, die in het gereformeerd kerkelijk leven van zijn tijd diepe sporen heeft getrokken.

(20 januari 1962)

Kennen ze dat daar nog niet?

De gerefomeerde kerk in Ouddorp (foto: mevr. Stok-Britting te Krommenie).

Uit het kerkeraadsverslag van Ouddorp vernemen wij: “Een niet onbelangrijk deel van de avond wordt besteed aan de bespreking van financiële aangelegenheden. Hieruit zij gememoreerd dat de kerkeraad unaniem van mening is dat voorgoed het stelsel van zitplaatsengeld moet worden losgelaten – hoewel wel vaste plaatsen zullen blijven toegekend – en dat er een beroep op de gemeente moet worden gedaan om te komen tot vaste vrijwillige bijdragen. Per rondschrijven zal de gemeente nader worden geïnformeerd, terwijl daarna deze kwestie met de gemeente zal worden doorgesproken”.

Laten wij nu altijd hebben gedacht dat elke Gereformeerde Kerk – zonder uitzondering – het stelsel van vaste vrijwillige bijdragen kende! Zo ziet men, een mens is nooit te oud om te leren.

(20 januari 1962)

Ds. P.G. van Berge in arrest gesteld.

Ds. P.G. van Berge, zendingspredikant van de kerk van Zwolle, en als docent werkzaam aan de Theologische Hogeschool te Makassar in Indonesië, is in arrest gesteld. Deze maatregel houdt verband met de bomaanslag die de vorige week op president Soekarno is gepleegd. Mét ds. Van Berge werden nog twee andere Nederlanders gearresteerd.

Naar het dagblad ‘Trouw‘ wist te melden, kon men op het Zendingscentrum in Baarn niet meer zeggen dan dat men ten hoogste verbaasd was. Men kent ds. Van Berge als iemand, die een grote liefde voor het Indonesische volk heeft; als docent heeft hij alles voor zijn studenten over.

Ds. P.G. van Berge op latere leeftijd.

In de familie- en kennissenkring van ds. Van Berge wordt deze verbazing gedeeld. Men weet van zijn liefde voor Indonesië. Trouwens, in het algemeen kan van de politieke inzichten van de zendingsarbeiders gezegd worden dat dezen zeker niet anti-Indonesisch zijn. We zijn uiteraard niet op de hoogte van de opvattingen van ieder hunner, dus ook niet van ds. Van Berge, en weten evenmin hoe hij in details denkt over het vraagstuk Nieuw-Guinea. We durven echter veilig stellen dat de grote verbazing over de arrestatie van ds. Van Berge, gelet op zijn persoon en gelet op zijn liefde voor het Indonesische volk, gerechtvaardigd is.

De vier kinderen van ds. Van Berge verblijven in ons land. Eén is verpleegster, één student. Twee zijn nog op school. In Amsterdam heeft ds. Van Berge een broer, drs. A. van Berge, die ook in onzekerheid verkeert.

Zendeling.

Ds. Petrus Gerardus van Berge is 7 maart 1894 geboren. Hij studeerde theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en had van meet af de bedoeling als zendeling naar Indonesië te gaan. Zijn missionaire gezindheid kwam ook hierin naar voren, dat hij in zijn studententijd een zendingskring aan de VU leidde. De oorlog doorkruiste zijn plannen; hij kon niet vertrekken en werd toen op 10 november 1940 predikant van de Gereformeerde Kerk te Nij-Beets. Direct na de oorlog, in oktober 1945, is hij echter naar Indonesië, naar Soemba, gegaan als missionair predikant van de zendende kerk te Zwolle. Ds. Van Berge was eerst ‘gewoon’ terreinzendeling en werd nadien docent aan de lagere theologische school op Soemba.

(20 januari 1962)

Vernieuwing in Vollenhove.

Ds. N. Wijngaarden (1927-2013) op latere leeftijd.

Op stijlvolle wijze zijn in Vollenhove het vernieuwde kerkgebouw en de nieuwe lokaliteiten in gebruik genomen. De plaatselijke predikant, ds. N. Wijngaarden [1927-2013], sprak zijn vreugde uit over de medewerking van de gemeenteleden bij het tot stand komen van het werk. Velen hebben heel wat vrije tijd opgeofferd en zodoende hun liefde voor de kerk gedemonstreerd. In dank aanvaardde ds. Wijngaarden het vernieuwde kerkgebouw. Nadat doopvont en avondmaalsbeker en -schalen waren geplaatst, ging ds. Wijngaarden voor in een openingsdienst. Hij sprak daarbij over Kronieken 29: ‘Want het komt alles van u en wij geven het u uit Uw hand’.

Namens de classis Emmeloord en de naburige gemeenten sprak ds. H.J. Ten Brink [1898-1974] van Sint Jansklooster. Ds. Ten Brink feliciteerde de gemeente met het vernieuwde kerkgebouw, doch ook met de gelofte, die in de loop van de avond van de kansel klonk, namelijk dat vanaf die kansel het woord van God gepredikt zal worden. Hij wees er op dat nu de bouw gereed is, de eigenlijke bouw pas begint. namelijk de bouw van het leven des geloofs. De plaatselijke predikant van de hervormde gemeente, ds. S.H. Schuurman, drukte zich kernachtig uit door te zeggen, dat het tot stand gekomene het bewijs is van grote offervaardigheid van de gemeente en van het daarachter levende geloof. De burgemeester van Vollenhove, mr. J.G. Krol, bracht de gelukwensen over van het Dagelijks Bestuur der Burgerlijke gemeente.

(20 januari 1962)

Noodkerk voor Rijswijk.

Ds. H.J. Spier (1909-1975).

In Rijswijk (Z.H.) is een noodkerk is gebruik genomen aan de Kleiweg in de wijk Steenvoorde. Bij de plechtigheid werd het woord gevoerd door ds. H.J. Spier [1909-1975], een van de pastores-loci als praeses van de kerkeraad, door de heer J. de Koning, voorzitter van de bouwcommissie, door de heer R. Krol, namens de ‘Stichting Steun Kerkbouw‘, door de burgemeester drs. A.Th. Bogaardt, de pastoor F.J. Bank en enkele anderen.

Ds. A.A. Boonstra leidde de eerste dienst in de noodkerk, sprekende over Openbaring 21 vers 22. De noodkerk in Rijswijk is het tweede tijdelijke bedehuis van dien aard dat in ons land tot stand kwam in samenwerking met de ‘Stichting Steun Kerkbouw’. Het eerste werd opgetrokken, zoals wij destijds berichtten in Rotterdam-Lombardijen. Wellicht zullen er elders in het land spoedig meer volgen. (…).

(20 januari 1962)

‘Vrijzinnig gereformeerd’.

Ds. H.E. Wijnja (1926-2018).

Ds. H.E. Wijnja [1926-2018] uit Drachten vertelde in de kerkbode over zijn ervaringen die hij rond kerst als legerpredikant beleefde. “‘Hebt u ook die kerkdienst op de tv gevolgd op eerste kerstdag, dominee?’ ’Nee, luitenant, hoezo?’ ’Nou, dat was geen slap geleuter: die dominee durfde het je, ook op ’t kerstfeest, goed te zeggen, en dat mag ik wel!’ ‘Wat voor dominee was het, weet u dat ook?‘ ‘Ja, hij was, geloof ik, Vrijzinnig gereformeerd!’

U begrijpt, lezer(es), dat ik onze vrijgemaakte broeder ds. Lok van deze smet op zijn (kerkelijke) naam geworpen, gezuiverd heb. Maar daar is het ook bij gebleven; wat ‘vrijgemaakt-zijn’ inhoudt – nee, ik geloof echt, dat deze luitenant daar nog niet rijp voor was, omdat te begrijpen…!’

En even verder: ‘Eerste kerstdag kwam m’n ‘chef’, de divisielegerpredikant, op bezoek. ‘Waar is ds. Wijnja?’ vroeg hij aan de wacht. ‘Die heb ik zojuist de poort zien uitgaan, om in het Protestants Militair Tehuis de mis op te dragen’, antwoordde onze vriend uit het zuiden”.

(20 januari 1962)