Uit de pers (44) – 1962 Nieuws uit de Kerken

In de nummers van 22 en 29 september en van 6, 20 en 27 oktober 1962 van het Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland kwamen we onder meer de volgende berichten tegen over plaatselijke Gereformeerde Kerken.

De redactie van GereformeerdeKerken.info plaatste de illustraties en [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende opmerkingen en gegevens.

Beurtelings beproeven.

De voormalige gereformeerde (van oorsprong Dolerende) kerk te Hommerts.

Ook in de kerk van Jutrijp-Hommerts wordt een begin gemaakt met de beproeving van de nieuwe interkerkelijke psalmberijming. Hiertoe worden in het voorportaal van de kerk voor elke kerkganger steeds afdrukken gereed gelegd van de verzen die in de dienst zullen worden gezongen. Het ligt in de bedoeling om op de zondagen waarop de eigen predikant voorgaat beurtelings in de morgen- en middagdiensten een psalm te beproeven. De kerkgangers kunnen de afdrukken na de dienst mee naar huis nemen om deze nieuwe berijming te vergelijken met bijvoorbeeld de onberijmde tekst in de Nieuwe Vertaling [die in 1951 door het Nederlands Bijbelgenootschap werd gepubliceerd] en ook om haar te kunnen toetsen op taal en stijl.

(22 september 1962)

Herv.-Geref. samenspreking.

In Jutrijp-Hommerts heeft weer een gemeenschappelijke vergadering plaatsgehad van de hervormde en gereformeerde kerkeraden. De gereformeerde predikant, ds. J. Winter [1933-2013] sprak een inleidend woord over ‘de Kerk’. De bespreking bewoog zich over een breed terrein; met name kwam de verschillende visie ten aanzien van de beleving van het evangelie op het terrein van onderwijs, pers, politiek en maatschappelijke organisatie ter sprake. Besloten werd de zaak van de gemeenschappelijke ambtelijk geleide kerkdiensten eerst in afzonderlijke gemeentevergaderingen aan de orde te stellen. Begin november zal dan een gemeenschappelijke gemeenteavond over dit onderwerp worden gehouden.

(22 september 1962)

Restauratie van de Hoofdstraatkerk.

De Hoofdstraatkerk te Hoogeveen na de restauratie.

De oudste en grootste gereformeerde kerk van Hoogeveen, de Hoofdstraatkerk, zal een ingrijpende restauratie ondergaan. Hiertoe heeft de kerkeraad besloten. In het voorjaar van 1963 zal met de werkzaamheden worden begonnen. Het aantal zitplaatsen van 1.100 blijft gelijk. Met de restauratie zal een bedrag van fl. 75.000 zijn gemoeid. Tevens werd besloten een nieuwe pastorie te bouwen aan de Middenweg in Hoogeveen-Zuid, ten behoeve van de nieuwe predikant, ds. C. van Zuijlen [1932-2008]. Ds. Van Zuijlen zal eerst tijdelijk worden gehuisvest in een woning aan de Bosboomstraat in Hoogeveen-West.

(22 september 1962)

Zendingsarbeiders vertrokken.

Een kaartje van Soemba met de belangrijkste plaatsen aangegeven.

Op dinsdag 11 september [1962] is per vliegtuig naar Soemba (link) vertrokken de familie B. Alsmeier. De heer Alsmeier, die bouwkundige is en op Soemba behulpzaam zal zijn bij het bouwen van kerken en scholen, is onlangs door de ‘Altreformierte Kirche’ van Bentheim (link) voor de zendingsdienst uitgezonden. De ‘Altreformierte Kirche’ in Duitsland verricht het zendingswerk op Soemba samen met de [Gereformeerde] Kerken in de provincies Groningen, Drenthe en Overijssel.

(22 september 1962)

Legaat van fl. 1.000.

Bij de ingekomen stukken in de kerkeraad van Winschoten was een brief van de notaris waaruit bleek dat een overleden zuster der gemeente aan de kerk een bedrag van fl. 1.000 had gelegateerd, vrij van successie.

(22 september 1962)

Tweede predikant voor Oss?

Het evangelisatiegebouw dat in 1927 aan de Palmstraat te Oss in gebruik genomen werd.

De kerkeraad van Oss is voornemens binnenkort over te gaan tot het beroepen van een tweede predikant. De mogelijkheid hiertoe werd geopend door de financiële medewerking van de [kerkelijke] gemeente. Er is nu een beroepingscommissie gevormd waarin naast de praeses en de scriba van de kerkeraad een ouderling van Uden  en twee gemeenteleden zitting hebben. Onder de kerk van Oss, die 425 zielen telt, ressorteren niet minder dan 28 dorpen en gehuchten. Sedert 23 juni 1947 dient ds. H.J. Hoek [1899-1971] deze gemeente als predikant.

De vroegere gereformeerde kerk aan de Burgemeester Van den Elzenlaan te Oss.

(29 september 1962)

Vijf predikanten in Ede?

Het is nog maar ruim twee jaar geleden dat de kerkeraad van Ede besloot over te gaan tot het beroepen van een vierde predikant. Het ledental was toen gestegen tot ongeveer 3.700. Inmiddels is dit aantal nu al weer gegroeid tot ruim 4.300. Daarom heeft de kerkeraad thans besloten de voorbereidende werkzaamheden te verrichten voor het beroepen van een vijfde predikant.

(29 september 1962)

Tweede predikant voor Badhoevedorp.

In de kerkeraad van Badhoevedorp  is nu een belangrijke stap gezet om het genomen besluit tot het beroepen van een tweede predikant binnenkort tot uitvoering te brengen.

De gereformeerde (tegenwoordig protestantse) Pelgrimskerk te Badhoevedorp (foto: Reliwiki, Anton van Daal).

Er is nu een beroepingscommissie in het leven geroepen die inmiddels haar werkzaamheden heeft aangevangen. Behalve de predikant, ds. P. Warmenhoven [1903-1964], die als voorzitter in deze commissie zitting heeft, maken er deel van uit: drie ouderlingen, drie diakenen plus nog zes gemeenteleden – niet-ambtsdragers. Onder deze laatstgenoemde zes zijn ook drie dames, namelijk één ongehuwde en twee gehuwde leden der gemeente. De commissie werd daarna in drie subcommissies gesplitst, elk bestaande uit één ouderling, één diaken en twee gemeenteleden, waaronder telkens één vrouwelijk lid.

(29 september 1962)

Gronings Kerkblad verdwijnt.

Het Gronings[ch] Kerkblad, een mededelingenblad ten behoeve van de vier kerken in de stad Groningen, heeft opgehouden te bestaan. Tot nu toe was dit een zelfstandige kerkbode, die [in de stad] verscheen naast de grote, uit zes edities bestaande [en uit de Doleantie afkomstige] Groninger Kerkbode, welke de gehele provincie bestrijkt. Hoewel de vier [zelfstandige Gereformeerde] Kerken van ‘de stad’ natuurlijk groot genoeg zijn om er tezamen een eigen kerkbode op na te houden, was de situatie tot nu toe in zoverre merkwaardig, dat de Groninger Kerkbode (ondanks het zelfstandig bestaan van het Gronings[ch] Kerkblad) voor een niet onbelangrijk deel werd volgeschreven door predikanten uit de stad. Ook de eindredacteur ds. W. Reeskamp [1910-1984] is een ‘stadse’ predikant.

De kop van het Groningsch Kerkblad.

Het Gronings[ch] Kerkblad was de laatste jaren in feite daardoor ook niet meer dan een mededelingenblad met allerlei nieuws uit en voor de wijken. Aan deze toestand is nu een eind gekomen. Van de Groninger Kerkbode zal voortaan een aparte editie verschijnen voor de vier kerken in de stad.

(6 oktober 1962)

Evangelisatie is kerkeraadswerk.

De kerkeraad van Diemen heeft besloten om het evangelisatiewerk direct tot kerkeraadswerk te maken. Dit in verband met het feit dat de verbreiding van het evangelie naar buiten tot de eerste opdracht behoort die Christus aan Zijn gemeente heeft nagelaten.

De vroegere gereformeerde (nu protestantse) kerk ‘De Ontmoeting’ te Diemen (foto: Historische Kring Diemen, Wiard Krook).

Daarom oordeelde de kerkeraad dat men dit werk niet zonder meer kan overlaten aan een commissie. Naar het oordeel van deze raad leert de praktijk het overal, dat zonder de daadwerkelijke steun van elke ambtsdrager, de evangelisatiecommissies in den lande niet floreren. Daarom gaan de ouderlingen en diakenen in Diemen nu actief meewerken in hun wijk. Zij zullen in hun wijk gaan beginnen een paar medewerkers aan te werven. Met elkaar vormen zij zo een kleine werkgemeenschap en elke werkgemeenschap tracht in elke wijk weer andere helpers en helpsters aan te trekken, waardoor er per wijk een evangelisatiewerkteam kan ontstaan.

(6 oktober 1962)

Classis over ‘De Achttien’.

De drie bekende geschriften van ´De Achttien’ (foto: GereformeerdeKerken.info’).

In de laatstgehouden vergadering van de classis Enkhuizen  is een instructie aan de orde gekomen van de kerk van Medemblik waarin werd verzocht ernstige ongerustheid uit te spreken over de vorm die de actie van ‘De Achttien’ aanneemt [‘De Achttien’ waren gereformeerde en hervormde predikanten die in de jaren ’60 als hun oordeel te kennen gaven dat de Gereformeerde Kerken en de Nederlandse Hervormde Kerk zo snel mogelijk zouden fuseren]. Over dit voorstel werd uitvoerig van gedachten gewisseld, waaruit bleek dat ook in de classis ernstige verontrusting heerst over verschillende aspecten van het huidige streven naar meer kerkelijke eenheid. Maar uiteindelijk sprak de vergadering als haar oordeel uit zich niet geroepen te achten nu een publieke uitspraak te doen.

(6 oktober 1962)

Geen groot succes.

De gereformeerde – nu protestantse – Marktpleinkerk te Hoofddorp (foto: Reliwiki, M.J. de Rijk).

In de kerk van Hoofddorp bestaat het voornemen binnenkort over te gaan tot het beroepen van een tweede predikant. Hiertoe is een actie gevoerd om een verhoging van de vaste vrijwillige bijdragen te bereiken, maar in de laatstgehouden kerkeraadsvergadering moest de Commissie van Beheer mededelen dat deze actie tot nu toe geen groot succes is geweest. Daarom werd besloten dat het moderamen van de kerkeraad zich over diverse financiële kwesties met het moderamen van de Commissie van Beheer nader zal verstaan.

(20 oktober 1962)

Kansel en doopvont uitgeleend.

De vroegere gereformeerde kerk te Marknesse (foto: Reliwiki, G. Bennink).

De kerk van Marknesse heeft besloten de kansel en het doopvont uit het verenigingsgebouw in leen te geven aan de jonge gemeente van Dronten  in de nieuwe polder Oost-Flevoland. Tevens werd besloten het avondmaalservies, dat Marknesse vroeger van de kerk van Vollenhove (link) heeft gekregen, aan de kerk van Dronten ten geschenke te geven. Ten aanzien van het laatstgenoemde werd bepaald, dat het weer doorgegeven moet worden aan een andere polderkerk, zodra Dronten een definitief kerkgebouw krijgt. Omdat de kerkdiensten in Dronten voorlopig nog in een schoolgebouw worden gehouden, kan de aangeboden kansel helaas niet worden gebruikt, omdat deze te groot is voor de beschikbare ruimte.

(20 oktober 1962)

Luiden bij rouwdiensten.

Naar aanleiding van een opmerking bij de rondvraag heeft de kerkeraad van Badhoevedorp (link) zich beziggehouden met het luiden van de kerkklok bij rouwdiensten. Tot nu toe was het gewoonte dat dit luiden geschiedde één kwartier voor de aanvang van de dienst. Maar omdat de rouwdiensten op ongeregelde tijden worden gehouden, en het aanvangsuur meestal niet algemeen bekend is, zou het aanbeveling verdienen de kerkleden één uur van te voren te waarschuwen, zodat men zich nog tijdig naar de rouwdienst zou kunnen begeven. Teneinde verwarring te voorkomen besloot de kerkeraad uiteindelijk in het vervolg zowel één uur als één kwartier voor de aanvang van de rouwdienst, de klok te doen luiden.

(20 oktober 1962)

Derde kerk voor Aalten.

De derde kerk van Aalten werd de Zuiderkerk.

In de Ludgerstraat aan de zijde van de spoorlijn in Aalten zal binnenkort een derde gereformeerde kerk verrijzen. Het ontwerp hiervoor is van het architectenbureau Hebly en Van der Zee. Dit bureau heeft een rechthoekig bedehuis ontworpen met een losstaande toren. Voorts is een aantal nevenruimten geprojecteerd, zoals een kamer voor de kerkeraad, een kamer voor de predikant en een consistoriekamer. Ook komen er natuurlijk de nodige toiletten, een rijwielstalling en een keuken. Geheel achter de kerk worden een spreek- en een wachtkamer geprojecteerd voor de sociale werkster, waarvoor een aparte ingang wordt gemaakt van de straat af. Verder is een twee verdiepingen tellende kosterswoning ontworpen. De toren zal bestaan uit een stalen bouwwerk waarin twee luidklokken worden opgehangen en waarop een kruissymbool zal worden geplaatst.

Reeds jarenlang zijn in Aalten in de Oosterkerk ’s zondags dubbele diensten gehouden. Wanneer het nieuwe bedehuis gereed is zal de noodzaak hiertoe komen te vervallen.

(20 oktober 1962)

Kerkbouw in Nijmegen begonnen.

De Maranathakerk te Nijmegen wordt nog steeds als protestantse kerk gebruikt.

In Nijmegen is een aanvang gemaakt met de bouw van een tweede kerk. Hiertoe was tevoren het bouwterrein, groot 3965 ca. aangekocht tegen een prijs van fl. 84.550. Het nieuwe bedehuis is ontworpen door Architectenbureau C. van der Bom en A. Ingwersen te Amsterdam. Het zal 450 zitplaatsen omvatten. Omtrent de naam van de tweede kerk is nog geen beslissing genomen. Suggesties hieromtrent worden vanuit de gemeente tegemoet gezien (de naam werd ‘Maranathakerk‘].

(20 oktober 1962)

Restauratie in Utrecht.

De kerkeraad van Utrecht-Noord is van plan om de Noorderkerk aan de Royaards van den Hamkade ingrijpend te restaureren. Het is de bedoeling het aantal zitplaatsen in deze 40 jaar oude kerk drastisch te verminderen: van 865 tot 625. Dit is een gevolg van de ontvolking van de wijk rondom deze kerk. De inkrimping van het aantal zitplaatsen maakt het mogelijk de ruimte aanzienlijk te verkleinen.  Zo zal de zijbeuk met de hoofdingang tegenover de kansel aan de kerkruimte onttrokken worden. Met een muur zal deze ruimte van de rest van de kerk worden gescheiden, zodat er een ruime ontvangsthal ontstaat. Boven de nieuwe hal ontstaat dan een gaanderij waarop waarschijnlijk het orgel zal worden opgesteld. Dit instrument staat nu nog boven de preekstoel.

De Noorderkerk te Utrecht is al jaren lang een moskee.

Een belangrijk onderdeel van de restauratie is voorts de vernieuwing van het meubilair, dat ernstig door houtworm is aangetast. Ook zullen de bouwsels rondom de kansel worden verwijderd zodat een vlak liturgisch centrum ontstaat. Het kerkinterieur, waaraan de afgelopen 40 jaar nog nooit een schilderskwast is gewaagd, zal voorts door nieuwe kleuren worden opgefrist. Tevens krijgt het exterieur alsmede de kosterswoning en bijgebouwen een goede onderhoudsbeurt.

Met de uitvoering van deze plannen zal worden begonnen zodra de gemeentelijke en rijksgoedkeuringen zijn ontvangen. Vermoedelijk zal dat nog dit najaar zijn. De kosten van een en ander worden geschat op fl. 125.000. Op enkele duizenden guldens na heeft de [kerkelijke] gemeente dit bedrag de afgelopen vijf jaar door acties en collecten reeds bij elkaar gebracht.

(20 oktober 1962)

Hervormden willen niet.

Enige tijd geleden heeft de kerkeraad van Waarder aan de hervormde kerkeraad ter plaatse verzocht een samenspreking te gaan houden. In de jongste kerkeraadsvergadering kwam nu een antwoordbrief binnen waarin op hartelijke, doch in afwijzende zin werd geantwoord.

(27 oktober 1962)

Geen kanselruil.

De in 1961 in gebruik genomen Maranathakerk aan de Prof. Mekelstraat in Vlaardingen. In 1985 buiten gebruik gesteld.

Bij de ingekomen stukken in de kerkeraad van Vlaardingen  was een brief van de oecumenische groep aldaar met het verzoek stappen te ondernemen, teneinde te komen tot kanselruil met de hervormde gemeente op de vierde Adventszondag. De kerkeraad besloot evenwel aan dit verzoek niet te voldoen, omdat het contact dat met de hervormde broeders bestaat in de vorm van samensprekingen, nog niet tot een dergelijk resultaat heeft geleid, dat de door de generale synode geopende mogelijkheid van incidentele kanselruil in zicht komt. Hoezeer het bestaande contact ook mag worden aangemerkt als vruchtbaar, aan een zaak als kanselruil of een gemeenschappelijke kerkdienst is men naar het oordeel van de kerkeraad nog niet toe.

(27 oktober 1962)

Drie maanden gratis.

In de kerkeraad van Oudewater is het besluit gevallen om aan alle nieuw-inkomende leden gedurende drie maanden een gratis abonnement te geven op de kerkbode, in de hoop, dat deze leden zich daarna blijvend zullen abonneren.

(27 oktober 1962)

Altijd ritmisch.

De gereformeerde kerk te Stellendam, die nog steeds als zodanig dienst doet.

In de kerk van Stellendam is het geruime tijd de gewoonte geweest dat een bepaald aantal psalmen en gezangen af en toe ritmisch [op lange en korte noten] werd gezongen. Onlangs heeft de kerkeraad evenwel besloten dat deze psalmen en gezangen voortaan altijd ritmisch zullen worden gezongen. Zodat nu niet meer bij elk van de psalmen uit deze lijst behoeft te worden aangekondigd of het zingen al dan niet ritmisch zal geschieden. De lijst omvat 74 van de 150 psalmen en 14 van de 59 gezangen.

(27 oktober 1962)

Doopregeling in Gouda.

De kerkeraad van Gouda heeft indertijd besloten dat de bediening van de doop bij voorkeur in de middagdienst zal plaatsvinden. Omdat deze bepaling in de praktijk niet erg bevredigend bleek te werken, is thans een nieuwe regeling voor het dopen opgesteld en wel als volgt:

De Turfmarktkerk, die in 1931 in gebruik genomen werd, is inmiddels gesloopt (foto: Reliwiki, J. Sonneveld).
  1. de bediening van de doop zal bij voorkeur plaatsvinden in de namiddagdienst;
  2. aan hen die uitgesproken voorkeur hebben voor de voormiddagdienst zal daartoe gelegenheid worden gegeven om de andere zondag;
  3. in geval (2) hebben zij, die liever in de namiddagdienst laten dopen, zich te schikken naar degenen, die genoemde voorkeur hebben voor de morgendienst;
  4. in geval van beroepsarbeid van de man, medische redenen of principiële voorkeur voor de ‘vroegdoop’ [gemeenteleden die hun kinderen zo snel mogelijk willen laten dopen, ook al is de moeder nog niet in staat de doop bij te wonen – een standpunt dat door veel Dolerenden gehuldigd werd], moet altijd dopen in de morgendienst mogelijk zijn, ook al zou er dan ’s morgens en ’s middags gedoopt moeten worden;
  5. het genoemde ‘om de andere zondag’ (2) zal in verband met de avondmaalszondag telkens één zondag verspringen.

(27 oktober 1962)

Nieuwe psalmberijming ‘niet geschikt’.

Een deel van de gereformeerde kerk te Almkerk, die nog steeds als zodanig wordt gebruikt (foto: Reliwiki, JN).

Zoals wij eerder meedeelden heeft de kerkeraad van Almkerk in zes groepen de nieuwe interkerkelijke psalmberijming bestudeerd. De verschillende groepen hebben thans op een kerkeraadsvergadering verslag van hun bevindingen uitgebracht. Unaniem waren de broeders van oordeel dat de nieuwe psalmberijming om meer dan één reden niet geschikt moet worden geacht voor gebruik in de eredienst. Naar de mening van de kerkeraad liet de overeenstemming met de onberijmde psalmen in verschillende verzen te wensen over. Bovendien werd de taal op veel plaatsen onbegrijpelijk, ouderwets en platvloers geacht, terwijl er naar het oordeel van de kerkeraad ook aan de zingbaarheid hier en daar nogal het een en ander mankeerde.

De berijming van 1949, de zogenaamde ‘berijming-Hasper’, die eveneens in de vergelijking was betrokken, werd in alle opzichten veel beter gevonden. Dit oordeel zal aan de classis en aan de Deputaten voor de Psalmberijming ter kennis gebracht worden. Tevens wordt besloten op grond van het vorenstaande de nieuwe interkerkelijke berijming niet in de eredienst te gaan beproeven.

(27 oktober 1962)

Bron:

Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland.