Heruitgave van de geschiedenis van de gereformeerde evangelisatiearbeid in Drenthe.
In 2013 – twaalf jaar geleden – werd het tweede deel gepubliceerd in de Gereformeerde Evangelisatie Reeks, handelend over honderd jaar gereformeerde evangelisatiearbeid in de provincie Drenthe, destijds samengesteld door de redacteur van GereformeerdeKerken.info.

De papieren uitgave van het boek is inmiddels al lang uitverkocht. Dat is de reden dat de redactie besloot het werk opnieuw uit te geven, maar nu in digitale vorm, zodat het voor nog bredere raadpleging beschikbaar komt.
Het boek.
De titel van het boek, ‘Vaak was het ploegen op rotsen…’, geeft al weer dat het evangelisatiewerk vaak niet van een leien dakje ging. Dat wordt ook door lezing van dit boek extra duidelijk.
‘Vaak was het ploegen op rotsen…’ telt 344 pagina’s en is verdeeld in twee gedeelten. Allereerst wordt de geschiedenis verhaald van het tot stand komen van Drentse Deputaatschap voor Evangelisatie, dat in 1893 werd ingesteld door de Particuliere Synode Drenthe.

Een belangrijk onderdeel van het werk begon in 1898, toen voor het eerst systematisch gebruik gemaakt werd van colporteurs, die aanvankelijk de provincie doorreisden om te zien waar evangelisatiearbeid het meest nodig was, maar al gauw min of meer op een of meer vaste plaatsen hun werk verrichtten. Lezing van hun vele bewaard gebleven brieven aan de Deputaten geven een onthullend beeld van de wijze van werken en de moeilijkheden die zich daarbij voordeden. Het ’tijdperk van de colporteurs’ hield in 1916 op met het overlijden van colporteur W. Poorta.

Er volgde toen een andere werkwijze waarbij onder meer gebruik gemaakt werd van de Auto- en Tentzending, hoewel vooral de zondagsschool, de lectuurverspreiding en het houden van ‘gemeentelijke samenkomsten’ de hoofdrol bleven spelen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de blik meer en meer gerichte op de evangelisatiearbeid in relatie tot het sociaal maatschappelijk werk. In De Gereformeerde Kerken in Nederland kwam het maatschappelijk werk steeds meer in de belangstelling te staan, en werd ook in Drenthe ernst gemaakt met gereformeerd maatschappelijk werk, waaraan door ‘de verwilderde zeden’ grote behoefte bestond. Zo werd ds. D. Visch (1908-1981) aangesteld als evangelisatiepredikant in de Classis Coevorden, met veel nadruk op het gereformeerd maatschappelijk werk in die regio.

Rond 1975 vond bezinning plaats op een nieuwe manier van werken, omdat men constateerde dat ‘niet alles meer op rolletjes liep’. Besloten werd in elke classis een toerustingswerker aan te stellen die onder meer tot taak had de gemeenteleden bewust te maken van hun evangeliserende rol.
De laatste hoofdstukken beschrijven het teloorgaan van het traditionele evangelisatiewerk, en de komst van de ‘Commissie Missionair-Diakonale Activiteiten‘ (MDA). Uiteindelijk kwam het Deputaatschap in 1992 voor het laatst bijeen en werd – in verband met het Samen-op-Wegproces met de Hervormde Kerk – de Particuliere Synode Drenthe in 1993 opgeheven.

Deel 2 van het boek beschrijft de geschiedenis van de Evangelisatiearbeid in alle Drentse gereformeerde kerken. Daarbij wordt eens te meer duidelijk waarop bij de Deputaten de meeste nadruk viel: het werk in Ruinen, in Vries en in Vledder-Nijensleek, wat overigens onverlet laat dat ook in veel andere kerken (heel) veel werk verzet werd. In dit gedeelte van het boek wordt ook duidelijk in hoeverre het werk (financleel) ondersteund werd door de Particuliere Synode.
Het boek wordt besloten met de vermelding van de bronnen, de (plaatselijke) literatuur en het register (ook de uitvoerige inhoudsopgave kan in het boek de weg wijzen. Wat de bronnen betreft kan nog meegedeeld worden dat het complete Archief van de Particuliere Synode Drenthe werd onderzocht, waarin ook de rapporten van de classes en veel rapporten plaatselijke kerken opgenomen zijn. Verder werd gebruik gemaakt van regionale en plaatselijke gedenkboeken van Gereformeerde Kerken.
Auteursrechten.
- Het spreekt vanzelf dat de auteursrechten onverkort van kracht blijven, ook nu het boek in PDF-formaat wordt gepubliceerd:
‘Vaak was het ploegen op rotsen…’ >
Translation into English:
‘Often it was like plowing on rocks…’
Reissue of the history of ‘gereformeerd’ evangelistic work in Drenthe
In 2013—twelve years ago—the second volume was published in the ‘Gereformeerde’ Evangelization Series, dealing with one hundred years of ‘gereformeerd’ evangelistic work in the province of Drenthe. It was compiled at the time by the editor of GereformeerdeKerken.info.
The printed edition of the book has long since sold out. That is why the editorial team decided to reissue the work, this time in digital format, making it more widely accessible.
The Book.
The title of the book, “Often it was like plowing on rocks…”, already indicates that evangelistic work did not always go smoothly. This becomes even clearer upon reading the book.
“Often it was like plowing on rocks…” is 344 pages long and is divided into two parts. First, it recounts the history of the formation of the Drenthe Deputation for Evangelization, which was established in 1893 by the Particular Synod of Drenthe.
An important component of the work began in 1898, when colporteurs were systematically employed for the first time. These initially traveled through the province to identify where evangelistic work was most needed, but they soon began working more or less permanently in one or more fixed locations. Reading their many preserved letters to the Deputies gives a revealing picture of their working methods and the difficulties they encountered. The “era of the colporteurs” ended in 1916 with the death of colporteur W. Poorta.
A different method then followed, involving, among other things, the use of the Auto- en Tentzending (Car and Tent Mission). However, Sunday school, literature distribution, and the organization of “congregational gatherings” continued to play the main role.
After World War II, more and more attention was paid to evangelistic work in relation to social and societal work. In The ‘Gereformeerde’ Churches in the Netherlands, social work increasingly gained attention, and serious efforts were also made in Drenthe in the area of ‘gereformeerd’ social work, for which there was great need due to “declining morals.” For example, Rev. D. Visch (1908–1981) was appointed as an evangelization pastor in the Classis of Coevorden, with a strong emphasis on ‘gereformeerd’ social work in that region.
Around 1975, there was a re-evaluation of how the work was being done, as it was observed that “not everything was running smoothly anymore.” It was decided to appoint an equipping worker in each classis, whose tasks included making church members aware of their evangelistic role.
The final chapters describe the decline of traditional evangelistic work and the emergence of the Commission for Missionary-Diaconal Activities (MDA). Ultimately, the Deputation met for the last time in 1992, and—due to the Together-on-the-Way process with the ‘Hervormde’ Church—the Particular Synod of Drenthe was dissolved in 1993.
Part 2 of the book describes the history of evangelistic work in all ‘gereformeerde’ churches in Drenthe. It becomes clear once again where the Deputies placed the most emphasis: the work in Ruinen, Vries, and Vledder-Nijensleek. That said, a great deal of work was also carried out in many other churches.
This part of the book also shows the extent to which the work was (financially) supported by the Particular Synod.
The book concludes with a listing of sources, (local) literature, and an index (the detailed table of contents can also help guide the reader). Regarding sources, it should be noted that the complete evangelization archive of the Particular Synod of Drenthe was examined. This included reports from the classes and many reports from local churches. Additionally, regional and local commemorative books from ‘Gereformeerde’ Churches were used.
Copyright
It goes without saying that copyright remains fully in effect, even now that the book is being published in PDF format (only in Dutch language):