Uitnodiging voor Congres over Kerken in de Tweede Wereldoorlog

Uitnodiging

Graag nodigen het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme van de Vrije Universiteit en het dagblad Trouw u uit voor een symposium over het eerder dit jaar verschenen boek God in de oorlog. De rol van de kerk in Europa, 1939-1945 van Jan Bank. Het symposium vindt plaats op dinsdag 24 november 2015 vanaf 10 uur in de PThU-zaal op de eerste verdieping van het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit.

Lees verder Uitnodiging voor Congres over Kerken in de Tweede Wereldoorlog

Gereformeerde kerkscheuring in Suawoude (1893)

Inleiding.

Zoals al eerder opgemerkt vond in 1892 de vereniging plaats van twee Nederlandse kerkgemeenschappen, namelijk aan de ene kant de Christelijke Gereformeerde Kerk (afkomstig uit de Afscheiding van 1834) en anderzijds de Nederduitsche Gereformeerde Kerken (afkomstig uit de Doleantie van 1886). Samen gingen ze in 1892 verder als De Gereformeerde Kerken in Nederland. Bekende feiten. Minder bekend is de gang van zaken in díe dorpen en steden waar ‘bezwaarden’ zich van de ‘Vereniging van 1892’ afkeerden, direct al, of – zoals in het hier te behandelen geval – pas later. We doelen in dit geval op de Christelijke Gereformeerde Gemeente in Suawoude (Frl.), die aanvankelijk met de ‘Vereniging’ was meegegaan, maar zich pas ruim een jaar later, op 20 juli 1893, uit het nieuw gevormde kerkverband terugtrok onder leiding van haar predikant, ds. J.W. Draijer (1851-1894).

Zie: Leven en werk van ds. J.W. Draijer in vogelvlucht (1851-1894).

Ds. J.W. Draijer (1851-1894). Ds. Draijer was niet tot 1892, maar tot 1893 aan de Gereformeerde Kerk van Suawoude verbonden. Daarna werd hij met zijn gemeente Christelijk Gereformeerd (20 juli 1893).
Ds. J.W. Draijer (1851-1894). Ds. Draijer was niet tot 1892, maar tot 1893 aan de Gereformeerde Kerk van Suawoude verbonden. Daarna werd hij met zijn gemeente Christelijk Gereformeerd (20 juli 1893).

Lees verder Gereformeerde kerkscheuring in Suawoude (1893)

Gereformeerde kerk Appelscha (Frl.) buiten gebruik gesteld

Op zondag 27 september 2015 vond de laatste kerkdienst plaats in de gereformeerde kerk aan de Van Emstweg te Appelscha (Frl.). De kerk is in de verkoop gezet. In het vervolg zullen de kerkdiensten van de protestantse gemeente gehouden worden in de voormalige hervormde (nu PKN-) kerk De Schutse in het dorp.

De gereformeerde kerk aan de Van Emstweg (1956-2015).
De gereformeerde kerk aan de Van Emstweg (1956-2015).

De gereformeerde kerk werd rond 11 juli 2016 afgebroken. Daarvan werd de volgende opname gemaakt:

De afbraak van de v/m. Gereformeerde kerk te Appelscha was op 11 juli 2016 in volle gang (foto: De Nieuwe Ooststellingwerver; Klaas de Groot).
De afbraak van de v/m. gereformeerde kerk te Appelscha (Frl.) was op 11 juli 2016 in volle gang (foto: De Nieuwe Ooststellingwerver; Klaas de Groot).

De sloop van de gereformeerde kerk te Appelscha.

Lees verder Gereformeerde kerk Appelscha (Frl.) buiten gebruik gesteld

De Leeuwarder kerksluitingskwestie (2008-2015)

Inleiding.

Op 15 september 2015 werd in Leeuwarden de Protestantse Gemeente van Bijzondere Aard ’Rondom de Pelikaankerk’ gevormd, naast en onafhankelijk van de ′gewone′ Protestantse Gemeente te Leeuwarden. Dat is voor ons aanleiding een blik te werpen op de gebeurtenissen die zich ontrolden naar aanleiding van het sluitingsbesluit van 2010 betreffende vier gereformeerde kerken  (de Koepelkerk, de Pelikaankerk, de Fenix en de Adelaarkerk), waarvan de instituering van de bovengenoemde Protestantse Gemeente van Bijzondere Aard ‘Rondom de Pelikaankerk’ een uitvloeisel is.

Lees verder De Leeuwarder kerksluitingskwestie (2008-2015)

‘De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht’

door ds. J.J.A. Ploos van Amstel, predikant te Reitsum.

Inleiding

Vier dagen voordat zijn eigen hervormde gemeente in het Friese Reitsum in 1886 onder zijn leiding in Doleantie zou gaan, zich afscheidde van de Nederlandsche Hervormde Kerk, sloot ds. J.J.A. Ploos van Amstel de kopie voor zijn vlugschrift af: De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht. 

Ds. J.J.A. Ploos van Amstel, die met zijn gemeente in Doleantie ging.
Ds. J.J.A. Ploos van Amstel, die in februari 1886 met zijn gemeente in Doleantie ging.

Lees verder ‘De Amsterdamsche kwestie eenvoudig toegelicht’

Bouwen en Breken (2)

De eerste gereformeerde kerken in Amersfoort.

De twee eerste gereformeerde kerkgebouwen in Amersfoort zijn niet meer in gebruik. De oudste, de Grachtkerk, werd in 1843 gebouwd aan de Langegracht, in het westen van het oude stadscentrum, en in 1984 buiten gebruik gesteld; het was oorspronkelijk dus de kerk van de Christelijke (Afgescheidene) Gereformeerde Gemeente.

Het tweede kerkgebouw was de Zuidsingelkerk, waarvan op 15 mei 1914 de eerste steen gelegd werd. De kerk stond in het zuiden van het oude stadscentrum, direct aan de Zuidsingel, net buiten de stadsgracht. Deze kerk werd gesticht als Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende) en werd in 1945 buiten gebruik gesteld.

De tekeningen in dit artikel zijn gemaakt door de kunstenaar Jan Wilmink, die een uit 1939 daterend boekje over beide kerkgebouwen illustreerde.

Lees verder Bouwen en Breken (2)

De Afgescheiden gemeenten onder Willem I en Willem II

De Christelijke Afgescheidene Gemeente van Utrecht toegestaan door ‘Utrechtse Kerkorde‘.

Ds. H.P. Scholte (1805-1868) – zie voor bijzonderheden over hem het keuzemenu Afscheiding en Doleantie –  was – vlak voor zijn emigratie naar Amerika – van 1837 tot 1847 predikant van de Christelijke Afgescheidene Gemeente te Utrecht. Scholte was de eerste predikant die bereid was afstand te doen van de naam ‘gereformeerd’ (een van de voorwaarden om erkend te worden als kerkelijke gemeente) en kreeg mede daarom in 1839 overheidserkenning voor zijn ‘Christelijke Afgescheidene Gemeente’. Dit kwam hem op veel kritiek te staan van de andere Afgescheidenen. In tegenstelling tot een groot deel van de Afgescheidenen streefde Scholte namelijk niet zozeer naar herstel van de oude Gereformeerde Kerk met de aloude Dordtse Kerk Orde (DKO), in 1619 vastgesteld door de Synode van Dordrecht,  maar naar een van de staat onafhankelijke zuivere kerk. Desondanks besloot uiteindelijk het grootste deel van de Afgescheidenen om ook de ‘vrijheid’ aan te vragen. Zo ontstond  de Christelijke Afgescheidene (Gereformeerde) Kerk, die vanaf 1836 ook in landelijke synodes bijeen kwam. Degenen die tegen het aanvragen van de ‘vrijheid’ waren vormden de zogenaamde Kruisgemeenten en bleven op zichzelf staan met hun eigen kerkelijke vergaderingen.

Lees verder De Afgescheiden gemeenten onder Willem I en Willem II