De Bethelkerk aan de Kerkweg te Barendrecht bestaat in 2025 honderd jaar, zoals we al eerder berichtten. Vier schrijvers zijn momenteel bezig met het schrijven van een gedenkboek.
Kerkarchivaris Hans Onderwater, kerkhistoricus en ‘domineekenner’ Nico Berkhout, fotograaf Peter Groenveld en archiefonderzoeker Leo van Wijk zijn er mee aan de slag gegaan. Het is de bedoeling dat in het boek onder meer ook wordt verteld over de bijzondere manier waarop de Bethelkerk van Barendrecht ontstaan is: gebouwd op de grond van een boer die lid was van de Hervormde Kerk, en gestimuleerd door de van 1911 tot 1940 aldaar in het ambt staande burgemeester van de gemeente, Jacobus Bax, lid van de ARP, de door dr. A. Kuyper (1837-1920) opgerichte Anti-Revolutionaire Partij, die in de jaren ’70 van de twintigste eeuw opging in het CDA.
Het was trouwens wel nodig dat er een nieuwe kerk kwam. Want de in 1890 gebouwde Singelkerk werd hoe langer hoe bouwvalliger, maar de kerkenraad kon door de hoge kosten niet besluiten tot nieuwbouw. De burgemeester, die uiteraard zelf ook in de Singelkerk kerkte, wees de toenmalige predikant, ds. J. Oosterveen (1883-1961), er op dat de bouwkundige toestand van de Singelkerk niet meer veilig was. Dat haalde de kerkenraad over de streep door toch in te stemmen met nieuwbouw.
De kerk werd in 1925 in gebruik genomen, maar werd aanvankelijk gewoon aangeduid als Gereformeerde Kerk (dorp). Maar toen de kerk in Smitshoek in 1954 Rehobothkerk genoemd werd, kreeg nog hetzelfde jaar ook de kerk in het dorp een naam: Bethelkerk.
Ondertussen willen de auteurs nog wat meer informatie hebben. Natuurlijk zullen ze – naar we aannemen – het kerkarchief raadplegen, maar toch zijn er enkele lacunes: hoe ging het weghalen van de luidklok door de bezetters in de Tweede Wereldoorlog in zijn werk? Men vermoedt dat de klok door de deur de kerk uit getild werd (er was in de toren geen sprake van schade). Maar wie weet waren er ooggetuigen. En waren er misschien ooggetuigen van het verhaal dat Engelse parachutisten in het orgel hebben overnacht toen zij op weg waren naar het bevrijde zuiden van ons land?
Ook wil men meer informatie over het jeugdwerk in de jaren voor 1955 en over bruiloften en begrafenissen in de kerk, waarbij het de schrijvers er vooral om gaat de verschillen in kleding en auto’s door de jaren heen in beeld te brengen. En wie weet er meer over koster Sander van Hengel, de eerste koster na de oorlog?
Het boek, ‘dat voor meer dan de helft uit foto’s zal bestaan’, en als titel meekrijgt: ‘Bethel, 100 jaar Bethelkerk’, komt uit rond mei of juni 2025, wanneer men ook het eeuwfeest viert. Het boek wordt uitgegeven door een uitgeverij die gevestigd is in de vroegere gereformeerde pastorie op de Singel…
We hopen er t.z.t. uitvoerig op terug te komen.
Bijna géén honderdjarig bestaan…
De Bethelkerk stond in 2017 trouwens op de nominatie gesloten te worden! Daartegen werden door gemeenteleden echter bezwaren ingebracht. Het Regionaal College voor de Behandeling van Bezwaren en Geschillen van de Protestantse Kerk vernietigde het kerkenraadsbesluit, omdat dat door de kerkenraad onvoldoende was voorbereid. De kerk zou – zo was althans aanvankelijk de bedoeling van de kerkenraad – tot 2025 open blijven. Maar dat gevaar werd dus afgewend.
Wel werd niet lang daarna bekend dat – in plaats van de Bethelkerk – de gereformeerde Triomfatorkerk te Barendrecht de deuren wél zou sluiten. De laatste dienst vond daar op 25 november 2018 plaats.