Uit de pers (26) – 1960 Nieuws uit de kerken

In de nummers van 19 november en van 3, 10 en 24 december 1960 van het ‘Centraal Weekblad ten dienste van De Gereformeerde Kerken in Nederland’ kwamen we de volgende berichten aangaande plaatselijke Gereformeerde Kerken tegen.

De redactie van GereformeerdeKerken.info heeft ter verduidelijking en ter aanvulling hier en daar enkele gegevens [tussen vierkante haakjes] toegevoegd.

Professoraal college in kerkeraad.

Een der leden van de Commissie van Beheer in de kerk van Nieuwer-Amstel-Noord is prof. dr. F. de Roos [1920-2000], hoogleraar in de economie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Als lid van deze commissie heeft hij onlangs, staande bij een bord vol cijfers, de kerkeraad college gegeven over de te verwachten sterke groei der gemeente. Hij betoogde dat deze groei in 1963 reeds zal zijn gegaan tot een totaal van 3.350 zielen (momenteel zijn er bijna 2.200). In verband hiermee zal waarschijnlijk het volgend jaar reeds moeten worden overgegaan tot het beroepen van een derde predikant.

De Pelgrimskerk aan de Van Boshuizenstraat in Buitenveldert (Amstelveen) werd in 1964 in gebruik genomen en doet nog steeds dienst als protestantse kerk (foto: Reliwiki, JvN)..

Verder zal in Buitenveldert een nieuwe kerk worden gebouwd, en daarna nog een in Elsrijk-Oost.

(19 november 1960)

Kerkeraad geen bestuur…

Bij de ingekomen stukken in de kerkeraad van Middelburg was een brief van een broeder die onder meer voorstelde in de kerkeraadsverslagen duidelijk te publiceren welke kerkeraadsleden bij een stemming over een bepaalde zaak voor en tegen waren. Want dan, zo schreef hij, kunnen de broeders getoetst worden aan hun gedragingen en kan daarmee rekening worden gehouden bij verkiezingen. De kerkeraadsverslaggever noteerde hierbij als kanttekening: ‘Deze suggestie is slechts één symptoom onder meerdere waaruit blijkt dat enkelen niet weten te onderscheiden tussen een bestuur van een organisatie en een kerkeraad’.

(19 november 1960)

Tweede kerk voor Baarn.

De Opstandingskerk te Baarn werd als tweede gereformeerde kerk in 1965 in gebruik genomen en is in 1995 buiten gebruik gesteld, waarna er appartementen in gebouwd werden (foto: Reliwiki, Andre van Dijk).

De kerk van Baarn heeft plannen voor de bouw van een definitieve tweede kerk. De laatste weken kwamen hiervoor toezeggingen binnen, te verdelen over drie jaren, tot een bedrag van fl. 150.000. Vermoedelijk zal nu spoedig met de bouw kunnen worden begonnen. Inmiddels is de kerk aan de Laanstraat reeds gesloten, zodat – zolang de nieuwe kerk nog niet klaar is – in de kerk aan de Oude Utrechtseweg iedere zondag vier diensten moeten worden gehouden.

(19 november 1960)

Kerk is te klein.

De gereformeerde Pelgrimkerk aan de Kerkweg, die in 1939 in gebruik genomen werd en begin jaren ’60 werd uitgebreid. De kerk werd in 1995 buiten gebruik gesteld en daarna gesloopt (foto: Reliwiki, ds. H.J. Douwes).

Omdat het kerkgebouw in Ridderkerk te klein is, zal tot uitbreiding moeten worden overgegaan. Hiervoor is reeds een uitbouwfonds in het leven geroepen. Kort geleden kreeg de pastor van deze gemeente een broeder op bezoek die hem duizend gulden ter hand stelde voor dat uitbouwfonds. En met de wens eraan toegevoegd dat er meer zouden zijn die dit voorbeeld gaan volgen.

(19 november 1960)

Kerk begon met 30 cent.

De First Christian Reformed Church van Edmonton, Canada, heeft de vorige maand op luisterrijke wijze haar 50-jarig jubileum gevierd. Deze Christian Reformed Church wordt in Canada in leeftijd alleen maar overtroffen tot de kerken van Granum en Nobleford, maar wat groei en ontwikkeling betreft heeft Edmonton, alle andere zusterkerken in Canada ver achter zich gelaten.

Toen de kerk in oktober 1910 werd geïnstitueerd telde zij 18 belijdende en 23 doopleden. Nadat haar in de provincie Alberta rechtspersoonlijkheid was verleend, bezat ze een betaalde rekening en een kapitaal van 30 cent. Haar eerste vergaderplaats was een tent op Jasper Avenue, waar de gemeente naar het Woord luisterde bij het licht van een olielamp. Wegens de kou kwam men ’s winters samen bij de leden aan huis. Later verhuisde men naar een gehuurde kamer boven een veilinghal. En pas in 1914 kon het eerste eigen kerkgebouw in gebruik genomen worden.

Het tegenwoordige kerkgebouw van de The First Christian Reformed Church aan de 96th Str. NW in Edmonton, dat in 2014 in gebruik genomen werd.

Gedurende de Eerste Wereldoorlog liep het aantal leden van de kerk nog enigszins terug, daarna kwamen er weer enkele families uit Holland bij. In 1930 behoorden 20 gezinnen tot deze kerk, in 1938 was dit aantal gegroeid tot 60. Het in productie brengen van de rijke olievelden van Alberta maakte Edmonton tot de snelst groeiende stad van Canada. Dit was mede oorzaak dat na de Tweede Wereldoorlog veel Nederlandse emigranten zich hier vestigden. Dit veroorzaakte ook een stormachtige groei van de kerk. Thans zijn er in ‘groter Edmonton’ vijf Christian Reformed Churches, die tezamen meer dan 840 gezinnen tellen. Een zesde kerk is in oprichting. Er zijn drie christelijke scholen. Bovendien kunnen verschillende kerken in de omgeving als dochterkerken van de First Church van Edmonton worden beschouwd.

Het hoogtepunt van de jubileumviering was de samenkomst in het mooie jubilee auditorium, waar bijna 3.000 mensen aanwezig waren en de bekende radiopredikant Peter Eldersveld de spreker. Een koor van 150 stemmen luisterde de feestvergadering op.

(3 december 1960)

Feest in Blija.

De gereformeerde kerk te Blije (Frl.) doet nog steeds als zodanig dienst binnen de PKN. Het nieuwe verenigingsgebouw is rechts op de foto te zien.

De kerk van Blija [Frl., tegenwoordig Blije], die op 2 december 125 jaar bestond, zag de feestvreugde verhoogd doordat tevens een nieuw verenigingsgebouw in gebruik genomen kon worden. Het is verrezen op de fundamenten van het oude gebouw en bevat twee lokalen die achter elkaar liggen, met daartussen een stukje ‘niemandsland’ met het oog op de geluiddemping. Het gebouw kan thans aan 170 personen een plaatsje bieden. Ook is er nu een keukentje. De kosten van vernieuwing van het meubilair inbegrepen, bedroeg de bouwsom fl. 40.000, waarvan de gemeente reeds een derde deel heeft bijeengebracht.

(3 december 1960)

Grondige vernieuwing.

De gereformeerde kerk te Meeden, die in 1975 bovendien een nieuwe voorgevel kreeg, werd in december 2015 buiten gebruik gesteld.

Het bedehuis van de kerk in Meeden heeft een ingrijpende restauratie ondergaan. De preekstoel en de banken zijn vernieuwd, terwijl het interieur geheel werd geschilderd en gestukadoord. Ook de verlichting onderging een restauratie, evenals het orgel dat een goede beurt kreeg. Bij de ingebruikneming voerde ds. H. Dijkslag [*1932] het woord over psalm 100, waarna hij zijn dank uitsprak jegens allen die zich voor de restauratie verdienstelijk maakten, en tot de kerkvoogdij van de hervormde gemeente die elf weken de gereformeerde kerkgangers gastvrijheid had verleend. Het christelijk muziekgezelschap ‘Crescendo’ luisterde de bijeenkomst op. Ook het College van B en W was aanwezig.

(3 december 1960)

Instituering op 1 januari.

Behoudens de goedkeuring van de classis zullen de wijken Slotervaart en Osdorp van de Kerk van Amsterdam-Zuid met ingang van 1 januari 1961 samen een zelfstandige kerk gaan vormen. Deze nieuwe kerk zal in de toekomst twee kerkgebouwen moeten krijgen. Het spreekt vanzelf dat de (straks) jonge gemeente deze taak niet alleen aan kan. Daarom zal de moederkerk (Amsterdam-Zuid) haar hierin bijstaan. Gedurende tien jaren zal zij, met telkens aflopende bedragen, de kerk van Slotervaart-Osdorp steun verlenen bij het voldoen aan de rente- en aflossingsverplichtingen, die straks uit de kerkbouw zullen voortvloeien.

(10 december 1960)

Vierde predikant voor Almelo.

De toenmalige Molenkampkerk te Almelo. De kerk werd in 1910 in gebruik genomen, in 1971 buiten gebruik gesteld en in 1973 gesloopt. De kerk was een ontwerp van architect Tjeerd Kuipers.

Gehoord het rapport van een daartoe benoemde commissie heeft de kerkeraad van Almelo uitgesproken dat aan het beroepen van een vierde predikant de voorkeur moet worden gegeven  boven de vervanging van de evangeliste en het benoemen van een jeugdconsulent.

(10 december 1960)

Zesjarenplan te Deventer.

In Deventer is een zesjarenplan opgesteld voor de uitbouw der gemeente. Dit plan is te uitgebreid om hier in zijn geheel te citeren. Een van de kardinale punten er uit is, dat als speciaal werkterrein voor de evangelisatie is aangewezen een bepaald deel van de stad (ten noorden van de Ceintuurbaan; dit voor hen die ter plaatse bekend zijn). Deze wijk zal voortaan Evangelisatieparochie heten. Hierbij komt het vooral aan op de integratie van het evangelisatiewerk in het gewone gemeentewerk: ouderling tevens evangelisatieouderling, elk gemeentelid op de een of andere wijze medewerker van de evangelisatieactiviteiten. De Evangelisatieparochie zal ongeveer vierhonderd leden tellen, en ook moeten blijven tellen. Als de wijk dus uitbreidt zal de grens worden verlegd.

(10 december 1960)

Jubileum te Minnertsga.

De gereformeerde kerk te Minnertsga werd in 1904 in gebruik genomen en in 2001 buiten gebruik gesteld, maar staat er nog steeds.

De kerk te Minnertsga [Frl.] heeft op 1 december jl. haar 125-jarig bestaan gevierd, geïnstitueerd als zij indertijd werd door ds. H. de Cock (1801-1842) te Ulrum. Prof. dr. J.T. Bakker [1924-2012] uit Kampen hield een gedachtenisrede. De pastor loci, ds. E. Haverkamp [1928-1987], gaf een kort overzicht van de historie in de afgelopen 125 jaar. Het begin was maar klein: 30 mensen in een kamer, waar ds. De Cock preekte en na de preek de gemeente institueerde.

Ds. D. Postma (1818-1890).

Haar eerste predikant was ds. Durk Postma [1818-1890], die later naar Zuid-Afrika vertrok en daar bekendheid heeft gekregen doordat hij er ‘Die Gereformeerde Kerk van Suid-Afrika’ stichtte. De gemeente [in Minnertsga] telt thans 645 zielen; wel een heel verschil met het eerste begin.

(10 december 1960)

Het gemengde huwelijk.

In Enschede heeft de kerkeraad een regeling vastgesteld voor de bevestiging van de zogenaamde gemengde huwelijken. De eerste regel is, dat een huwelijk niet kerkelijk kan worden bevestigd als de niet-gereformeerde partij ‘niet door de heilige doop is ingelijfd in de christelijke kerk of door andere oorzaken tot geen kerkgemeenschap behoort’. Van deze regel kan worden afgeweken als de betrokken persoon ten genoegen van de kerkeraad belijdenis doet van het christelijk geloof en, als hij/zij nog niet gedoopt is, begeert zo spoedig mogelijk de doop te ontvangen.

De gereformeerde Detakerk te Enschede werd in 1947 gebouwd en in 2012 buiten gebruik gesteld.

In de tweede plaats werd vastgesteld dat, wanneer een van beide partijen tot een andere kerkgemeenschap behoort, de bevestiging van het huwelijk alleen kan plaatsvinden als gebleken is dat de niet-gereformeerde partij het christelijk geloof aanvaardt naar de Apostolische Geloofsbelijdenis en als deze partij belooft: a. er aan mee te werken dat de andere partij trouw kan blijven in de gemeenschap der Gereformeerde Kerk; b. eventuele kinderen in de Gereformeerde Kerk te zullen laten dopen; c. al het mogelijke te zullen doen om het gezinsleven naar de gereformeerde religie te richten en de kinderen in die leer te doen opvoeden en onderwijzen.

Wanneer de gereformeerde partij in het te sluiten gemengde huwelijk nog geen belijdenis heeft gedaan, zal een onderzoek worden ingesteld naar de genegenheid tot kerk en belijdenis. Het huwelijk zal alleen worden bevestigd als dit onderzoek een bevredigend resultaat heeft.

(10 december 1960)

Variatie blijft.

De ‘Nieuw Jeruzalemkerk’ te Emmeloord.De kerk doet nog steeds dienst als protestantse kerk.

Enkele broeders uit de kerkeraad van Emmeloord hebben er op aangedrongen dat de kerkeraadsleden zich ’s zondags, althans tijdens de kerkdiensten, in het zwart zouden kleden. De meerderheid van het college had er evenwel overwegende bezwaren tegen ‘om zich in het dwangbuis van een voorgeschreven kostuum te steken’. Derhalve zullen de kerkeraadsleden in de toekomst een enigszins gevarieerd beeld blijven vertonen, wat de kledij betreft. De kerkeraadsverslaggever tekent hierbij aan: ‘Zou een (uiteraard zeer bescheiden) toga hier misschien de oplossing moeten brengen?’

(10 december 1960)

Vrijgemaakte kerk gekocht.

De Turfmarktkerk,die in 1931 in gebruik genomen werd.

De kerk van Gouda heeft van de vrijgemaakte kerk aldaar het bedehuis plus een woning gekocht (de laatste staande naast een oude gereformeerde pastorie die de laatste tijd niet meer als zodanig wordt gebruikt). Hierdoor is een prachtige gelegenheid geschapen om op de plaats van de oude pastorie en de ‘vrijgemaakte woning’ een gemeentecentrum te stichten, omdat er dringend behoefte is aan uitbreiding van de lokaliteiten bij de kerk aan de Turfmarkt. Wat er met het vrijgemaakte kerkgebouw zal gebeuren is nog niet helemaal bekend; vermoedelijk zal het t.z.t. worden gesloopt, waardoor ruimte is vrijgekomen voor een fietsenbergplaats.

(10 december 1960)

De praeses zong in z’n eentje…

Tussen de mededelingen voor de kerk van Leeuwarden troffen we aan een ‘Kort verslag van de vergadering gehouden te Emmakade 66a op vrijdag 26 november om te komen tot het oprichten van een jeugdvereniging in wijk III’:

8 uur. Op de gebruikelijke wijze opent de praeses de vergadering; bij deze opening is niemand aanwezig, de vergadering bestaat uit lege stoelen. De praeses zingt: ‘Och, klink’ een lied vol levensdrang, zwol ’t aan uit duizend monden’.  –   8.05 uur. Jeugdouderling Van der Wal komt binnen met drie meisjes. De praeses neemt zich voor straks de jeugdouderling toe te zingen: ‘Op broeder, op, gezongen van jeugd en moed en kracht!’ Verder neemt hij zich voor, de drie meisjes een bestuur te laten vormen.  –  8.07 uur. Een jongeling arriveert. De praeses denkt: dus kan het een gemengde jeugdvereniging worden.  –  8.07 – 8.15. De bel staat niet stil. De kamer stroomt vol met jonge mensen.  –  8.30 uur. Een MV [Meisjesvereniging] wordt opgericht. Het getal der leden is gelijk aan dat der discipelen.  –  9.00 uur. Plaats, datum en programma der eerste vergadering zijn vastgesteld: Koepelkerk, maandag 12 december, aanvang 8 uur.  –  9.30 uur. Besloten wordt alle meisjes die in wijk III wonen en in aanmerking komen om lid van de vereniging te worden, te bezoeken vóór 12 december.  –  10.00 uur. De mooie en zegenrijke avond wordt besloten met dankgebed.

(10 december 1960)

Ja of nee.

De gereformeerde kerk aan de Optwizel te Twijzel (Frl.) wordt nog steeds als (gereformeerde) kerk gebruikt.

Toen indertijd de kerkeraad van Twijzel [Frl.] van de vrijgemaakte kerkeraad aldaar antwoord kreeg op zijn verzoek om een samenspreking, bevatte het antwoord elf uitvoerige punten ten aanzien waarvan het standpunt van de gereformeerde kerkeraad werd gevraagd. Laatstgenoemde ging op die punten niet in, maar verzocht mee te delen of de vrijgemaakte broeders wel dan niet tot samenspreking bereid waren. Daarop kwam er nu weer een vrijgemaakte brief, waarin verwondering werd uitgesproken, over het feit dat niet op die elf punten was ingegaan. Men wilde namelijk graag zekerheid over sfeer, inhoud, grondslag enz. van de bespreking. Daarna zou dan samenspreking overwogen kunnen worden.

Hierop heeft nu de gereformeerde kerkeraad weer geantwoord dat de inhoud der besprekingen om te beginnen de elf aan de orde gestelde punten zou kunnen zijn; dat de sfeer aan beide zijden zou moeten zijn de liefde in Christus; dat de grondslag de Heilige Schrift als Gods Woord plus de Drie Formulieren van Enigheid zou moeten zijn; en dat het doel zou moeten zijn het opnemen van verbroken contacten, en uiteindelijk de herstelde kerkelijke eenheid. Daar het hele doel van de opgezette correspondentie een mondelinge samenspreking was, werd nogmaals een duidelijk antwoord verzocht op de vraag of dit kan, ja of neen.

(10 december 1960)

‘Van Godswege ongeoorloofd’.

De gereformeerde kerk te Zuidhorn (foto: Reliwiki).

Op zijn desbetreffend verzoek kreeg de kerkeraad te Zuidhorn [Gr.] van de vrijgemaakte kerk aldaar ten antwoord dat een samenspreking ‘in de huidige situatie van Godswege ongeoorloofd, schadelijk en zinloos’ werd geacht. De gereformeerde kerkeraad heeft daarop in zijn antwoord teleurstelling, verbazing en droefheid uitgesproken over zulk een uitspraak, die hem in lijnrechte tegenspraak dunkt met het gebod en gebed van Christus.

(10 december 1960)

Eerste steen gelegd.

De gereformeerde Paaskerk aan de Oude Utrechtseweg doet nog steeds dienst als gereformeerde kerk (PKN).

Kort geleden is in Baarn de eerste steen gelegd voor een jeugdgebouw dat zal verrijzen achter de kerk aan de Oude Utrechtseweg.

(10 december 1960)

Grond gekocht.

De gereformeerde Ontmoetingskerk aan de Prinses Wilhelminalaan te Spijkenisse, die in1962 in gebruik genomen werd. De kerk doet nog steeds dienst.

In Spijkenisse, waar in enkele jaren tijds drie à vier gereformeerde kerken zullen moeten worden gebouwd, is thans de grond voor de eerste van deze nieuwe kerken gekocht. De kerk zal verrijzen op een perceel grond aan de Prinses Wilhelminalaan; een gedeelte van het terrein had de kerk reeds eerder in eigendom verworven. Inmiddels heeft ook de aanbesteding van het nieuwe kerkgebouw plaats gehad.

(10 december 1960)

Dr. Praamsma ernstig gewond.

Dr. L. Praamsma [1910-1984], predikant van de Christian Reformed Church te Toronto, Ontario, Canada, is bij een auto-ongeluk ernstig gewond. Dr. Praamsma, die voorjaar 1958 uit Groningen naar Canada emigreerde, was samen met een collega, dr. Paul G. Schrotenboer te Saint Catharines, Ontario, per auto op weg naar Grand Rapids, Michigan, Verenigde Staten, ter bijwoning van een werkvergadering van een synodale commissie van de Christian Reformed Church, die zich bezighoudt met de opstelling van een rapport over de onfeilbaarheid van de Heilige Schrift.

Dr. L. Praamsma (1910-1984).

De wagen waarin de beide predikanten reisden en die werd bestuurd door dr. Praamsma, slipte en reed vervolgens onder een grote tankwagen. Beide inzittenden werden uit de wagen geslingerd. Dr. Praamsma bleek er het ergst aan toe te zijn. Hij had een gebroken been, een gebroken arm, een verbrijzelde knieschijf en drie gebroken ribben. Dr. Schrotenboers onder- en bovenkaak zijn gebroken. Hij heeft bovendien ernstige verwondingen aan het gelaat. Dr. Schrotenboer is in 1955 gepromoveerd aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, werkte van 1955 tot mei 1960 te Ottawa, Ont., en is thans te St. Catharines, Ont.

(24 december 1960)

Bronnen:

Centraal Weekblad ten dienste van de Gereformeerde Kerken in Nederland, 19 november, 3, 10 en 24 december 1960