( < Naar deel 1 ) – In het juli-augustus nummer 1972 van het voormalige gereformeerde maandblad ‘Administratie en Beheer’ – contactorgaan van het Landelijk Verband van de Commissies van Beheer der Gereformeerde Kerken in Nederland’ – troffen we een overzicht aan met betrekking tot toenmalige bouwactiviteiten betreffende gereformeerde kerken.
Het is misschien interessant te zien wat er na ongeveer veertig jaar van die bouwactiviteiten geworden is: worden de betreffende kerken nog steeds gebruikt als gereformeerde of protestantse kerkgebouwen? Of zijn ze inmiddels buiten gebruik gesteld of zelfs afgebroken?
In het hierboven gepubliceerde verhaal hebben we met rood aangegeven welke kerkgebouwen niet meer als gereformeerd of protestants kerkgebouw dienst doen. Met groen zijn die kerken gemarkeerd, die nog steeds als gereformeerd of protestants bedehuis in gebruik zijn. Een lieten we ongemerkt omdat dat berichtje geen betrekking had op een kerkgebouw, maar op een pastorie.
Hieronder een korte toelichting bij elk van de genoemde kerken.
Appelscha – Zowel de kerk als het in 1972 geplande jeugdgebouw zijn inmiddels verleden tijd. Door de vorming van de Protestantse Gemeente werden de kerk en bijbehorende gebouwen gesloopt.
Beetsterzwaag – De voormalig gereformeerde Ontmoetingskerk is nog steeds een van de kerkgebouwen van de Protestantse Gemeente Via Pacis te Beetsterzwaag-Olterterp. De kerk werd ontworpen door de architecten Groenewold en Sipma. De eerste steen werd gelegd op 1 oktober 1966.
De Ontmoetingskerk werd gebouwd door aannemer S. Klaver en Zn. uit Drachten (link), daarbij geholpen door veel vrijwilligers uit de kerkelijke gemeente. De ingebruikneming van de kerk vond plaats op woensdag 22 maart 1967.
In de jaren 1984 tot 1986 werd de kerk uitgebreid met de aanbouw van onder andere een jeugdhonk, dat ontworpen werd door architect Kijlstra te Beetsterzwaag en gebouwd door aannemer Talsma, ook uit Beetsterzwaag. Ook nu deden veel vrijwilligers aan de bouw mee, waardoor flink op de bouwkosten kon worden bezuinigd.
Het orgel – waarin in het bovenstaande artikel sprake is – werd in 1972 als werkstuk nr. 785 gebouwd door de firma Pels & Van Leeuwen te Alkmaar.
Bunschoten – Hoe het met de hierboven genoemde pastorie in Spakenburg zit is ons niet precies bekend; maar in ieder geval zijn de in 1972 in gebruik zijnde gereformeerde kerken, de Zuiderkerk en de Adventkerk, nog steeds als gereformeerde kerken in gebruik.
Haamstede – De gereformeerde Pelgrimskerk te Haamstede is nog steeds als zodanig in gebruik. Per 1 januari 2017 werd de Protestantse Gemeente in wording “Schouwen aan Zee” gevormd. Dit is een samenwerkingsverband van de volgende vier kerken: de Gereformeerde Kerk te Haamstede, de Hervormde Gemeente te Burgh, de Hervormde Gemeente Renesse/Noordwelle en de Protestantse Gemeente te Scharendijke.
Deze gemeentes zijn nu – op bestuurlijk niveau – verenigd in een federatie. Maar ze zijn verder zelfstandig.
Kampen – De als gereformeerde kerk gebouwde Open Hof aan de Lelystraat 49 te Kampen is nog steeds als protestants kerkgebouw in gebruik.
De Burgwalkerk aan de Burgwal in Kampen is (nog steeds) ‘het kerkgebouw bij hoogtijdagen’, zegt de website van de Protestantse Gemeente Open Hof. De gereformeerde Westerkerk te Kampen is nog steeds als zodanig in gebruik .
Langerak – Over de gebouwde pastorie zijn ons geen bijzonderheden bekend.
Lekkerkerk -De in 1972 in gebruik genomen gereformeerde Ichthuskerk aan de Kerkweg te Lekkerkerk wordt nog steeds als protestants kerkgebouw gebruikt.
De Lier – De gereformeerde Vredekerk aan de Koningin Wilhelminastraat te De Lier is nog steeds als gereformeerde PKN-kerk in gebruik. De eerste steen werd gelegd op 15 juni 1923 en de kerk is op 5 maart 1924 in gebruik genomen.
Door de groei van de Gereformeerde Kerk van De Lier werd in 1965 aan het J. Vermeerplein een tweede kerk in gebruik genomen, Johanneskerk genaamd. Door daling van het kerkbezoek werd na een emotionele gemeenteverkiezing de Johanneskerk in 2003 verkocht en in 2004 gesloopt. Voordat de Johanneskerk werd gesloten is de Vredekerk grondig gerenoveerd.
Rijnsburg – Het is er niet van gekomen om nog een vierde gereformeerde Rijnsburgse kerk te bouwen. In 1972 en ook daarna bleef het bij de bestaande kerken: de Maranathakerk, de Petrakerk en de Immanuelkerk. Daarvan is sinds 2016 alleen de Immanuelkerk nog over. In de Maranathakerk werd op zondagmorgen 2 mei 2016 de laatste kerkdienst gehouden; in de Petrakerk een week later, op 9 mei 2016. De sluiting van de twee kerken veroorzaakte grote onrust in de gemeente.