Uit de pers (47) – 1963 Nieuws uit de Kerken

In de nummers van 19 en 26 januari en van 2 februari  1963 van het Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland kwamen we onder meer de volgende berichten tegen over plaatselijke Gereformeerde Kerken.

De redactie van GereformeerdeKerken.info plaatste de illustraties, en [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende opmerkingen en gegevens.

Kerkdienst en koude.

In de Gereformeerde Kerk te Schiedam  was de opkomst van de kerkgangers in de kerkdienst van de laatste zondagen van 1962 alsmede die van Eerste Kerstdag en van Oudejaarsavond en Nieuwjaarsmorgen verre beneden normaal. Daarbij was het opvallende, dat de gezonde middenmoot – de mannen en vrouwen tussen de dertig en vijftig jaar – het eerst verstek liet gaan. Konden de mensen van deze leeftijdsgroep zo slecht tegen koude en sneeuw? Het aantal opgekomen jongeren viel mee.

De toenmalige gereformeerde Julianakerk (met 1300 zitplaatsen) aan de Burgemeester Knappertlaan te Schiedam. Eerste steen 9 juni 1931. In gebruik genomen 9 maart 1932. Laatste dienst 4 september 1988. De kerk werd later gesloopt.

Overigens schijnt men te Schiedam ook op een andere manier enigszins in de kou te hebben gezeten, want in het uittreksel van de handelingen van de kerkenraad lazen wij: ‘De kerkeraad was de Commissie van Beheer dankbaar voor de verhoging van de traktementen der predikanten. De loonsverhogingen der laatste jaren in de maatschappelijke sector gingen aan de predikanten voorbij; ze zijn nu eenmaal niet aangesloten bij een vakbond. De beroepingsmoeilijkheden die wij de laatste jaren hebben gekend, waren voor een niet onbelangrijk deel te wijten aan de achterstand der predikantstraktementen’.

(19 januari 1963)

Vijfenzeventig jaar.

De in maart 1936 in gebruik genomen gereformeerde kerk te Nieuw-Lekkerland. Deze doet nog steeds als zodanig dienst.

De Gereformeerde Kerk te Nieuw-Lekkerland bestond op 2 januari 1962 vijfenzeventig jaar. Aan dit jubileum werd geen feestelijk karakter gegeven, schreef ds. P. de Feijter [1896-1978], omdat men vijfenzeventig jaar genoodzaakt was de breuk met de hervormde kerk te bestendigen en dit geen reden kon zijn om er psalmen bij te zingen. Zo bezien was er meer reden om bedroefd te zijn dan om een feeststemming wakker te roepen. De genoemde predikant besloot zijn artikel als volgt: ‘Moge het eeuwfeest in 1988 worden het feest van de hereniging tot glorie van Gods Naam en tot heil van ongedeelde kerk van Jezus Christus’.

(26 januari 1963)

Stempel in trouwboekjes.

In het trouwboekje…

Sedert enige tijd zet men een afdruk van het stempel van het kerkelijk zegel van Kampen in de trouwboekjes. Dit zegel dateert reeds van 1618 en heeft als tekst: Argeloos als duiven, voorzichtig als slangen. Een gemeentelid, liefhebber van oudheden, heeft van dit zegel een fraai stempel vervaardigd en vandaar, dat thans in Kampen de trouwboekjes dit stempel ontvangen.

(26 januari 1963)

Het valt niet mee.

De gereformeerde kerk te Dinteloord, nog steeds als zodanig in gebruik.

De kerkeraad van de Gereformeerde Kerk te Dinteloord heeft de grootste moeite om de zondagen ‘bezet’ te krijgen, nu ds. Van den Beukel [1934-2012] binnenkort legerpredikant zal worden. Anderhalve week na het versturen van zeventig preekverzoeken, is op de helft antwoord gekomen: in totaal negen predikanten zijn bereid een of meer zondagen voor de te gaan. De anderen zijn verhinderd.

(26 januari 1963)

Schildwolde zingt bij nieuwe tonen.

Het orgel van de voormalige gereformeerde kerk te Schildwolde, die in januari 2019 verkocht werd.

De eerste Kerstdag was voor de Gereformeerde Kerk te Schildwolde in meer dan één opzicht een feestdag. Op die dag werd namelijk een echt kerkorgel in gebruik genomen. Sedert 1944, toen daar een scheuring plaats vond, werd de gemeentezang begeleid door een harmonium. Thans heeft men een rein-elektrisch (unit) orgel, gebouwd door Arie Verduyn te Slikkerveer. In Schildwolde heeft men een eenvoudig –  en misschien daarom juist zo fraai – kerkgebouwtje. Het nieuwe orgel past uitstekend in het interieur. Wij kregen een goede indruk van het nieuwe orgel, want men zond ons een foto toe, welke jammer genoeg minder geschikt was voor reproductie. Geen wonder, dat men in Schildwolde verheugd is over deze aanwinst.

(26 januari 1963)

Kerkgang.

De gereformeerde kerk aan de Jan Steenstraat te Boven-Hardinxveld, die in 1962 in gebruik genomen werd en nog steeds als zodanig wordt gebruikt.

In Boven-Hardinxveld heeft men gedurende 1962 nauwkeurig bijgehouden de opkomst van kerkgangers. Gemiddeld was de dienst des zondagsmorgens door 142 kerkgangers bezocht en de diensten des avonds door 120 personen.  In procenten uitgedrukt betekende dit voor Boven-Hardinxveld: 55,6 procent in de morgendienst en 46,6 procent in de avonddienst.

(26 januari 1963)

Gezellige kerk.

De Vinkenstraatkerk (1887-1975). Foto: Reliwiki, Andre van Dijk.

Er is te Zaandam enig geroezemoes over de Vinkenstraatkerk, zo bleek ons uit het kerkblad voor de Gereformeerde Kerk van Zaandam. Sommigen vinden de genoemde kerk zeer ongezellig, anderen achten daarentegen deze kerk juist intiem en gezellig. Zoveel hoofden, zoveel zinnen. Maar één ding verwondert me, zo schreef de verslaggever over de Vinkenstraatkerk, ‘namelijk dat men om het meer of minder gezellige een kerk niet meer bezoekt. We behoeven onze kerkgebouwen niet heilig te verklaren, maar we komen er omdat Gods Woord er gepredikt wordt. Als dat onze lust is, blijven we om allerlei nietigheden niet weg’. We zetten onder deze opmerking graag ons: akkoord.

(26 januari 1963)

Op grond van de Schrift…

Het eerste gereformeerde kerkje (1843) van Herwijnen met pastorie. In 1970 werd de kerk vervangen door een nieuwe gereformeerde kerk, die nog steeds als zodanig in gebruik is.

Enkele weken geleden werd in de ochtenddienst in de kerk van Herwijnen de volgende afkondiging gedaan: ‘Volgens kerkeraadsbesluit worden de vrouwelijke gemeenteleden aanstaande zondag, op grond van de Heilige Schrift, met gedekten hoofde aan het Heilig Avondmaal verwacht’.

(26 januari 1963)

Klok te licht bevonden.

De luidklok van de Petrakerk in Leiden-Noord doet het niet meer. Zij is, om het zo eens te zeggen, gewogen en te licht bevonden. Haar gewicht is te licht om de klokkenstoel in de vereiste ruststand terug te trekken, met het gevolg dat de contactjes, die er voor moeten zorgen dat de klok weer op gang komt, niet werken. Wel jammer, want het klokje was een geschenk.

De in 1994 buiten gebruik gestelde gereformeerde Petrakerk te Leiden (foto Reliwiki, Andre van Dijk).

De kerkenraad van de wijk heeft nu besloten de Commissie van Beheer te verzoeken een gedegen onderzoek in te stellen alvorens te komen tot aanschaffing van een nieuwe klok. ‘Wij hopen nu een klok te krijgen met het voor deze klokkenstoel juiste gewicht’, zo heeft ds. E. Haverkamp [1928-1987] aan de Nieuwe Leidsche Courant meegedeeld.

(26 januari 1963)

Lichtbak: lichtbaken.

Te Alphen aan den Rijn wil men evangelisatie bedrijven per lichtbak. De evangelisatiecommissie wil aan de verkeersweg Prins Bernhardlaan in de omgeving van de Salvatorikerk een lichtbak plaatsen met de woorden: Vergeet God niet. Men heeft voor dit doel reeds voor fl. 1.250 aan giften ontvangen. De lichtende letters zullen in de toekomst de mens in de jacht van het leven tot nadenken kunnen stemmen.

(26 januari 1963)

De barre winter van ’63.

Ook het kerkelijk leven ondervindt allerlei moeilijkheden door de strenge winter. Er stonden de laatste weken in vrijwel alle kerkbladen mededelingen over de ongemakken van het felle wintergetij. Enkele van deze winterbloemen plukten wij voor u.

De gereformeerde ‘Grote Kerk’ van Halfweg (1919-2011).

In Halfweg kwam de koster vertellen, dat door de oosterstorm de temperatuur in het kerkgebouw maar enkele graden boven het vriespunt te stoken was. Men heeft toen het besluit genomen, de diensten in het jeugdgebouw te houden.

Onder het kerkelijk nieuws van Bredevoort lazen wij: Onze koster zou graag zien, en de kerkenraad is het volkomen met hem eens, dat de vergaderingen in de consistorie in deze barre winter in elk geval half elf waren afgelopen. Nadien heeft hij nog heel wat tijd nodig om alles goed af te sluiten en het moet voor hem geen twaalf uur worden.

Te Lioessens [Frl.]  werd een avondmaalsviering een week later voortgezet omdat vele broeders en zusters op de avondmaalszondag de dienst niet konden bijwonen ten gevolge van de dichtgesneeuwde wegen. En zo kunnen we doorgaan.

De gereformeerde kerk te Lioessens doet nog steeds als zodanig dienst.

Intussen gingen de jongeren te Haarlem-Zuid de winter op een aangename manier te lijf. In een beknopt verslag lazen we dat men een boerenkoolfuif had gehouden: ’De boerenkool was om te zoenen, nu deed dat wel niemand, maar ze was heerlijk en dan niet te vergeten het eind worst, dat werd oversprenkeld met de kostelijkste jus. En wat we daarna kregen geserveerd, was voor mij zoiets als augurken op brandewijn. In tussen voelde ds. [G.] Rang [1931-2000] zich geroepen om de Jeugdcentrale een woord van dank toe te spreken vanwege de heerlijke boerenkool.

(2 februari 1963)

Jubileum.

De toenmalige – inmiddels ingrijpend verbouwde – gereformeerde kerk te Ottoland, die nog steeds als zodanig dienst doet (foto: Reliwiki).

Dezer dagen zal de Gereformeerde Kerk te Ottoland gedenken, dat ze vijfenzeventig jaar geleden geïnstitueerd werd. ‘Toch zullen we dit jubileum niet uitbundig vieren’, zo lazen we in het gemeentenieuws van deze kerk. ‘Want de Gereformeerde Kerk is nog altijd een Dolerende kerk. Wij zijn, midden in de zegen die God ons in de Doleantie gegeven heeft, toch verdrietig. Verdrietig, omdat ook in Ottoland christenen gescheiden optrekken naar Jeruzalem. Daarom geen feest’.

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Wel werd toen een inderdaad zeer ‘Beknopt overzicht’ uitgegeven van het kerkelijk leven tussen 1888 en 1963. Die zeven pagina’s werden in 1988 uitgebreid tot 32, toen opnieuw een historisch overzicht gepubliceerd werd.]

(2 februari  1963)

Andere naam.

De Schranskerk in Leeuwarden-Huizum (1910-2000).

De vier kerkeraadscolleges te Huizum  hebben het besluit genomen, de naam van de kerk te veranderen in: Gereformeerde Kerk te Leeuwarden-Huizum. De naam Huizum gaf vaak verwarringen. Men zag Huizum voor Huizen (N.H.). aan, of voor Huissen (Gelderland). Buiten Friesland kenden velen Huizum niet. Sedert 1941 was Huizum gemeentelijk reeds Leeuwarden geworden, en een groot deel van de Leeuwarder stadsuitbreiding valt in het ressort Huizum. Men had ook nog overwogen om de naam Huizum te wijzigen in Leeuwarden-Zuid, doch uiteindelijk wilde men de oude naam toch niet verloren laten gaan.

(2 februari  1963)

Alleen zakelijk!

Op Vlieland wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de bouw van een gereformeerde kerk. In het verleden zijn, om de bouw mogelijk te maken, acties onder heel gereformeerd Nederland gevoerd en ook de badgasten hebben in de loop der jaren heel wat gelden bijeengebracht.

De vroegere gereformeerde kerk op Vlieland (1963-1992).

Nu zijn er de laatste tijd in de pers berichten verschenen dat deze kerk tevens rooms-katholieke kerk gaat worden en dat deze laatste ook financieel aan de bouw hebben bijgedragen. De kerkeraad van Vlieland heeft ons nu verzocht er op te wijzen dat het eerste zowel als het laatste beslist onjuist is. De waarheid is dat het rooms-katholieke kerkbestuur zich tot de Raad der Gereformeerde Kerk heeft gewend met het verzoek om de kerk in het a.s. zomerseizoen op maandagen te mogen gebruiken.

De kerkeraad heeft dit onder bepaalde voorwaarden toegestaan en is daarbij uitgegaan van de gedachte dat men tegen zijn mede-christenen niet behoort te zeggen: ‘Gaan jullie maar naar de bioscoopzaal en hou daar maar de diensten’. Het gebruik door de rooms-katholieken van de gereformeerde kerk is dus zuiver een verhuur, of zo men wil, een zakelijke overeenkomst.

(2 februari 1963)

Elders dopen.

De gereformeerde kerk aan de Burgemeester Waszinkstraat te Heerlen (1956-1992).

De gereformeerden die in Vaals  wonen, ressorteren onder de Gereformeerde Kerk van Heerlen, maar plegen te kerken in de hervormde kerk van Vaals. Een gereformeerd ouderpaar in Vaals heeft nu de wens te kennen gegeven dat zijn kind zou worden gedoopt in de hervormde kerk aldaar. De kerkeraad van Heerlen heeft daarin bewilligd, zodat de doop in de hervormde kerk heeft plaatsgevonden.

(2 februari 1963)

Bij elkander.

De toenmalige kerk en de pastorie te Halle.

In het Gelderse dorp Halle hebben de hervormde en gereformeerde kerkeraden samen een Nieuwjaarsdienst gehouden, waarin de hervormde predikant, omdat deze de oudste is, voorging, zo lazen wij in het hervormd weekblad. Dit orgaan maakt er verder melding van dat in Halle overeengekomen is, dat in het vervolg elke derde zondag van de maand een hervormde ouderling en diaken de gereformeerde kerkdienst zullen meemaken en omgekeerd. Aangezien zij als ambtsdragers komen, zullen de afgevaardigden ook een plaats krijgen in de kerkeraadsbanken en zo nodig hulpdiensten verrichten bij het collecteren.

(2 februari  1963)

Altijd de gaanderij…

De Noorderkerk te Apeldoorn, die in 1898 in gebruik genomen werd en in 1997 gesloten werd.

Ds. C. Klapwijk [1925-2005], de pastor van de Noorderwijk in Apeldoorn, schreef in de kerkbode van deze gemeente: ‘Ik hoor dat de gaanderij tegenwoordig kreunt onder de weelde van de welvaartsstaat: notendoppen, snoepemballage, etc., liggen er weelderig rondgestrooid. Of moeten we de gaanderij noemen een achtergebleven gebied, waar wilde stammen huizen? Opgeruimd staat netjes!

(2 februari  1963)