Ds. G.S. Fernhout (van 1946 tot 1949).

( < Naar deel 2 – To Part 2 ) – Kandidaat G.S. Fernhout (1899-1987) uit Alphen aan den Rijn nam het op hem uitgebrachte beroep aan en deed op 2 juni 1946 intrede in Nij Beets.

De pastorie naast de kerk was eigenlijk veel te klein, waardoor het predikantsgezin allerlei aanpassingen moesten bedenken om de beschikbare ruimte zo goed mogelijk in te delen en te benutten. Het predikantstraktement bedroeg intussen fl. 3.000 per jaar. Om dat traktement bij elkaar te krijgen moest de kerkenraad steun vragen bij de classis: fl. 40 per maand. Ook werden door de kerkenraad huurkosten voor de (kerkelijke) verenigingen in rekening gebracht, zoals fl. 2 voor zaalhuur ten behoeve van de jeugdverenigingen. Ook werd een prijskaartje gehangen aan het gebruik van de kerk bij een huwelijk: fl. 10 (de normale huwelijkscollecten konden de kosten niet dekken).

De ochtendkerkdiensten werden minder druk bezocht dan gehoopt; met de middagkerkdiensten liep het goed. De kerk zat ongetwijfeld voller dan normaal als een aanstaand echtpaar schuldbelijdenis moest afleggen in verband met overtreding van het zevende gebod, ‘waardoor een huwelijk noodzakelijk’ werd.

Intussen was in september 1948 een kleine meisjesvereniging ‘Deo Volente’ opgericht. Weer opgericht, moeten we eigenlijk zeggen, want de vorige vereniging was wegens gebrek aan leiding destijds opgeheven. In april 1951 moest de toenmalige leidster haar taak beëindigen, en pas in 1955 trad nieuwe leiding aan, zodat men toen een nieuwe start maakte.

Ondertussen werd het vertrek van de ‘beminde predikant’ noodzakelijk: de generale synode had namelijk op grond van het aantal dienstjaren van de predikant besloten dat hij een traktement van fl. 4.000 per jaar diende te ontvangen. Dat kon de gemeente niet opbrengen. Trouwens ook de pastorie gaf steeds meer ruimteproblemen. Hoe dan ook, op 28 december 1948 nam ds. Fernhout het beroep van de kerk van Wolfheze aan.

Ds. C.J. Hakman (1885-1956) van Boornbergum werd in de vacaturetijd consulent.

Ds. M.J. Vermeer (van 1950 tot 1956).

De classis moest met fl. 1.200 te hulp schieten om weer een predikant te kunnen beroepen. Ds. M.J. Vermeer (1908-?), afkomstig uit de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) van Niezijl en Kommerzijl, nam het op hem uitgebrachte beroep aan en deed op 1 januari 1950 intrede, met een preek over ‘het mosterdzaadje’. De predikant maakte voor het evangelisatiewerk in het dorp gebruik van de Vereniging Autozending te Amsterdam, die daarvoor een busje met geluidsversterking ter beschikking stelde.

Vanuit Wolfheze zorgde ds. Fernhout ondertussen voor de aankoop van een nieuw orgel; ds. Vermeer regelde de verkoop van het oude instrument, dat fl. 150 opbracht. Een andere nieuwigheid was de bestemming van de avondmaalscollecte, die normaliter voor de diaconie bestemd was. Maar omdat de ‘kerkekas’ geheel leeg was door de verbouwing van de consistorie en door het verven van de pastorie, besloot men dat de opbrengst van die collecte in het vervolg door ‘de kerk’ zou zijn (de diaconie kon zich financieel nog goed redden). Die inzamelingen hadden vermoedelijk een flinke opbrengst, want “tijdens de avondmaalsvieringen kwam de gemeente voltallig op. Moest er iemand door omstandigheden thuisblijven, dan werd dit opgemerkt en deze persoon kreeg bezoek en werd zo nodig vermaand”.

Een zwarte periode.

Aanvankelijk leek de gemeente het met de predikant goed getroffen te hebben. Maar er kwamen wrijvingen tussen de predikant en gemeenteleden, die begonnen met de buren van de predikant. We gaan de hele zaak hier niet onnodig uitgebreid uit de doeken doen, maar het ging eigenlijk om een kwestie van onverzoenlijkheid van beide partijen. De zaak kwam ook in de kerkenraad terecht door middel van het Censura Morum, het programmapunt op de kerkenraadsagenda waarbij geïnformeerd wordt naar de onderlinge verhoudingen in de kerkenraad. Het resultaat was dat de predikant zich ziek meldde. Hij weigerde op elke verzoeningspoging in te gaan, zowel die van de classis als die van de particuliere synode en zelfs die van de generale synode. De steun voor de predikant in de gemeente nam zienderogen af.

In de herfst van 1956 kwam er bericht van de generale synode dat de predikant was afgezet en dat alle rechten en plichten, verbonden aan het ambt, vervallen waren. Dat hield ook in dat het gezin Vermeer de pastorie moest verlaten. Dat gebeurde uiteindelijk half april 1957, nadat met de deurwaarder gedreigd moest worden. Een verzoeningspoging van de kerkenraad van Leeuwarden-West, de nieuwe woonplaats van de predikant, had in zoverre resultaat dat hem alsnog een kerkelijke uitkering werd toegekend (de synode vond dat de uitgesproken schorsing destijds ten onrechte was geweest); zijn echtgenote kreeg bij zijn overlijden een weduwenpensioen.

Erg jammer was dat ‘vooral [niet alleen] de jeugd meende te moeten overgaan tot pesten, zodanig, dat de kerkenraad in 1957 de bijeenkomsten van de Knapenvereniging enige tijd moest verbieden…’.

Ds. J.M. van den Brink (van 1958 tot 1962).

Op 9 maart 1968 deed kandidaat J.M. van den Brink (1928-2017) intrede in Nij Beets. Tijdens zijn predikantschap werden de contacten met de hervormde gemeente verbeterd. In 1957 werd in Nij Beets de Nieuwe Bijbel Vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap ingevoerd. Ook werd in 1959 – nadat de synode daarvoor al eerder groen licht gegeven had – in Nij Beets het passief kiesrecht voor vrouwelijke belijdende leden ingevoerd.

Onderhoud van de kerk.

Omdat de consistoriekamer te klein werd voor de daar gehouden vergaderingen (onder meer die van de Vrouwenvereniging) werd gesproken over uitbreiding van dat lokaal. De Vrouwenvereniging stelde fl. 2.100 beschikbaar als bijdrage voor de verbouwingskosten. De kerkenraad wilde de kerk trouwens ook van binnen verven, terwijl een nieuw orgel eigenlijk ook nodig was. Verder moest de preekstoel gemoderniseerd worden, enz. In totaal ging dat fl. 15.000 kosten. Nadat een rondgang door de gemeente fl. 3.100 had opgebracht en bovendien het totaalbedrag van de kerkelijke bijdragen omhoog gebracht was, kon men – met een lening van fl. 10.000 – de zaak aanpakken.

Er kwam onder meer ook een ander (gebruikt) pijporgel. Op 8 mei 1962 werd het nieuwe instrument door meester Geerling voor het eerst bespeeld tijdens een gemeentevergadering.

Het ledental van de kerk was in 1962 ondertussen geklommen  tot 302 (143 belijdende leden en 159 doopleden). Ds. Van den Brink nam op 5 augustus 1962 afscheid.

Ds. J.A.H. van der Vinne (van 1963 tot 1968).

De opvolger van ds. Van den Brink kwam uit Johannesburg in Zuid-Afrika. Het was ds. J.A.H. van der Vinne (1929-2015) uit Zuid-Afrika, die het op hem uitgebrachte beroep aannam. Op 14 juli 1963 deed hij intrede in Nij Beets. De pastorie was voor zijn grote gezin wel erg klein, maar de oplossing werd door zijn vader bedacht, die directeur van een houtfabriek was: hij liet achter de pastorie een houten studeerkamer bouwen. “Hoewel het werk de predikant hier zwaar viel was hij een goede predikant voor onze gemeente”. In 1967 werd hij gedurende lange tijd overspannen.

Van alles wat…

Timmerbedrijf Van der Meulen zorgde voor realisering van de kerkenraadsplannen om de consistorie met drie meter te verlengen. Ook nu weer leverde de Vrouwenvereniging een belangrijke bijdrage, evenals de Jongelings- en de Meisjesvereniging, die voor nieuwe gordijnen zorgden. De totale kosten waren bijna fl. 10.000. –⊕– Er kwamen steeds meer mensen met de auto naar de kerk. Vandaar dat een strook grond aan de voorkant van de pastorie werd omgetoverd tot parkeerplaats. –⊕– De jeugd maakte het soms erg bont op de galerij, zodat de kerkenraad de deur naar de galerij op slot deed. Maar eind oktober 1963 moest de deur weer open omdat de kerk erg vol zat. In 1964 werd besloten dat alleen belijdende leden ‘boven’ mochten zitten, maar begin januari 1965 kregen jongeren van 16 jaar en ouder ook toestemming daar plaats te nemen. Het hielp allemaal weinig. –⊕– In 1964 werd op voorstel van de predikant begonnen met het kerkblad ’Gemeentenieuws’. –⊕– In 1966 werd besloten het avondmaal in het vervolg alleen ’s ochtends te vieren, in plaats van ook ’s middags voor hen die de ochtenddienst niet konden bijwonen.

In maart 1966 werd de nieuwe gereformeerde bundel ‘119 Gezangen’ in Nij Beets ingevoerd. En in april 1968 volgde de ‘proeve van een nieuwe psalmberijming’.

Een jubileum en ‘Samen op Weg’ (1967).

In 1967 werd herdacht dat de Gereformeerde Kerk van Nij Beets vijftig jaar geleden was geïnstitueerd. En nadat in 1962 een gezamenlijke Pinksterdienst met de hervormden gehouden was en in 1964 een gezamenlijke jeugddienst, besloot de gemeentevergadering van de Gereformeerde Kerk in 1967 geen bezwaar meer te hebben tegen het houden van gezamenlijke kerkdiensten met de hervormde gemeente.

Een vacante periode (van 1968 tot 1971).

Ds. Van der Vinne nam in november 1967 het beroep aan van de kerk van Klazienaveen. Op 21 januari 1968 nam hij afscheid van Nij Beets. Ds. L.J. Wolthuis (1931-1995) van Drachten werd de consulent in de vacante periode. Dat duurde bijna drie jaar, tot op 17 oktober 1971 de heer H. Knegt als hulppredikant naar Nij Beets kwam.

In 1970 was weer een gemeentevergadering gehouden over de samenwerking met de hervormde gemeente. De gemeenteleden waren bang voor de vrijzinnigheid in de hervormde kerk, al hadden ze ook hun twijfels over synodale berichten uit de Gereformeerde Kerken over de evolutieleer, homofilie, vrouwelijke predikanten, enz. Daarom maakte men in Nij Beets vooralsnog liever pas op de plaats. Wel kwamen er desondanks enkele gezamenlijke diensten met de hervormden en ook werden twee gezamenlijke gemeentevergaderingen gehouden.

En verder…

In 1968 kwam er een nieuw orgel (het oude was te zwak voor de licht groeiende gemeente), gebouwd door een orgelbouwer die een en ander in zijn vrije tijd voor fl. 1.000 wilde realiseren. Ook bleek het in 1969 hoognodig te zijn de elektrische bekabeling in de kerk te vervangen. Hier en daar was het rubber van de bedrading al vergaan… –⊕– In 1970 werden de toiletten in de kerk vernieuwd en kon het oude toilethokje achter de kerk worden afgebroken. –⊕– In 1970 werd de gekochte woning van de buurman van de kerk afgebroken en werd op die plaats een parkeerterrein aangelegd. –⊕– In 1974 telde de kerk inmiddels 374 leden.

De heer H. Knegt (van 1971 tot 1974).

Op 17 oktober 1971 begon de heer H. Knegt (*1951) als eenentwintigjarige hulppredikant met zijn arbeid in Nij Beets en werd al spoedig tot preses van de kerkenraad benoemd. In de gemeente werden persoon en werk gewaardeerd.

Door een meningsverschil tussen beide kerkenraden over het houden van een gezamenlijke Kerstzangdienst, liep de samenwerking met de hervormde gemeente vooralsnog op de klippen.

Na allerlei verwikkelingen werd de heer Knegt in augustus 1974 benoemd tot godsdienstleraar op enkele scholen in de provincie Drenthe, maar hij bleef ook preken.

Een jeugdruimte (1975).

De jeugd bleek in 1972 zo langzamerhand te weinig ruimte te hebben voor alle verenigingsactiviteiten. Overwogen werd een jeugdruimte te bouwen. De voorgestelde bouw van een ruimte achter de kerk haalde het niet (bij een dergelijke verlenging van het kerkgebouw leek de kerk volgens sommigen op een ‘Lange Jammer’, een ‘pijpenla’), maar in 1973 werd uiteindelijk besloten een jeugdruimte haaks op de kerk te bouwen. Veel vrijwilligers zetten zich er voor in, de gemeenteleden zegden fl. 45.000 toe (het streefbedrag van de kerkenraad), en in 1975 kwam de nieuwbouw, die De Rank genoemd werd, gereed. Mede dankzij de vrijwilligershulp was de bouw in tien maanden gerealiseerd. De eerste bijeenkomst in De Rank werd op 17 januari 1975 gehouden door het Fries Vrouwen Zendingsthuisfront, die bijeenkomsten organiseerde om belangstelling te wekken voor het zendingswerk op de gereformeerde zendingsvelden.

Ds. W.H.J. de Boer (van 1976 tot 1986).

Aanvankelijk werd emeritus-predikant ds. W.H.J. de Boer (1911-1989) in tijdelijke dienst aan de Gereformeerde Kerk te Nij Beets verbonden voor het verrichten van hulpdiensten, ”maar de predikant was er altijd”. Dat duurde tot 31 augustus 1974; daarna deed  ds. De Boer op 17 oktober 1976 intrede als predikant. Zijn komst bracht meer rust in de kerkenraad en in de gemeente, maar spanningen waren er ook, vooral over de ‘moderne’ theologie, zoals dat genoemd werd. Ook bepaalde besluiten van de generale synode wekten onrust.

De kerkenraad had bijvoorbeeld bezwaren tegen de uitzendingen van de IKON (het Interkerkelijk Overleg Nederland, dat veertig jaar lang namens een zevental kerken, waaronder de GKN, t.v.-uitzendingen verzorgde). ‘Daarin wordt de Godheid van Jezus geloochend’, schreef de kerkenraad aan de synode. Ook tegen het deelnemen van kinderen aan het avondmaal had de kerkenraad bezwaar. En tenslotte schreef de kerkenraad een bezwaarschrift met betrekking tot het door de synode uitgegeven boekje ‘God met ons. Over de aard van het Schriftgezag’.

De kerkenraad vroeg zich naar aanleiding van dat synoderapport af of de bijbel eigenlijk nog wel beschouwd werd als Gods Woord, ‘of kon men rustig in de bijbel gaan knippen en doorstrepen?’ Enkele gezinnen onttrokken zich in die tijd aan de Gereformeerde Kerken en gingen over naar de ‘Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)’. Anderen vonden echter dat de kerk juist te conservatief was en dat alle vernieuwingen tegengehouden werden.

De zaken die de gemeente in die tijd bezighielden werden ook besproken in het blad ‘Tsjerkenijs’ (‘Kerknieuws’), zodat iedereen wist wat er in de gemeente en in de landelijke kerk speelde.

En verder…

In 1976 werd de kerkruimte opgeknapt: de wandbekleding van zachtboard werd vervangen door hardhouten schroten. Ook de banken werden geverfd, zodat één zondag in De Rank moest worden gekerkt. –⊕– In 1977 werd het Liedboek voor de Kerken ingevoerd in de kerk van Nij Beets. –⊕– In 1984 werd de kerkruimte uitgebreid met ‘de kleine zaal’, die nodig was omdat de kerk te vol werd. Bovendien kwam er zo een vergaderruimte bij. Een legaat van fl. 40.000 en de ‘Tsjerkeaksje Ponkjerinne’ (de ‘Kerkactie Collektezak lopen’) maakten de bouw mogelijk. –⊕– Een gevolg van de uitbreiding van de kerkruimte was echter wel dat er een ander orgel moest komen. Bij een bedrijf uit Drachten werd een elektronisch orgel gekocht met geluidsboxen boven de preekstoel. Het pijporgeltje werd verkocht aan de Gereformeerde Kerk te Lippenhuizen-Hemrik. –⊕– Door zijn gezondheidstoestand moest de predikant in de loop van de tijd zijn werkzaamheden verminderen. Op 5 januari 1986 nam hij afscheid van Nij Beets, toen zijn opvolger al bekend was.

Ds. H.K. Zijlstra (van 1986 tot 1991).

Die opvolger was ds. H.K. Zijlstra (*1948) uit Soesterberg. Hij deed op 12 januari 1986 intrede, een week na het afscheid van ds. De Boer. De kerken van Nij Beets en Tijnje hadden hem samen als hun predikant beroepen: ‘We zijn blij met de helft van een hele, maar we krijgen geen halve’, zei de kerkenraadsvoorzitter.

Van alles wat…

In 1987 werden negen gezamenlijke kerkdiensten met de hervormden gehouden (de samenwerking was inmiddels weer op stoom gekomen), en het aantal breidde gestaag uit. –⊕– De Vrouwenvereniging Dorcas – waarover we al eerder schreven – was in 1938 opgericht, met als doelstelling het verminderen van de financiële schulden van de kerk. Er werd gebreid, er werden kleren genaaid en er werden spullen gemaakt die eenmaal per jaar verkocht werden. Daar heeft de kerk van Nij Beets veel aan te danken gehad. We hoeven alleen de naam van De Rank maar te laten vallen: de hele inrichting kwam van Dorcas. Ook bezochten de dames zieken en ouderen. –⊕– In 1986 werden collectebonnen ingevoerd. –⊕– In 1988 werd voor het eerst geen steun van de classis meer gevraagd. –⊕– In 1989 werden de catechisaties gezamenlijk met de hervormden gedaan. –⊕– In september 1990 werd in de feesttent een druk bezochte evangelisatiedienst gehouden. –⊕– In 1991 verscheen een gezamenlijk met de hervormden uitgegeven kerkblad onder de naam ‘Tsjerkenijs en Tsjerkepaed’. In hetzelfde jaar werd bovendien gezamenlijk het avondmaal gevierd en tijdens een gezamenlijke gemeentevergadering in 1992 werd gesproken over een concept voor een federatieve samenwerking tussen beide gemeenten.

Ds. Zijlstra nam op 19 mei 1991 afscheid en vertrok naar de kerk van het Friese Oosterend.

Ds. R. Poesiat (van 1992 tot 1996).

Zijn opvolger deed op 30 augustus 1992 intrede. Het was kandidaat R. Poesiat (*1949) uit Munnekeburen. Beide gemeenten, Nij Beets en Tijnje, betaalden elk de helft van het predikantstraktement. Met zijn grote gezin woonde de predikant in de pastorie van de hervormde Doarpsstrjittetsjerke (‘Dorpsstraatkerk’).

In 1992 bestond de Gereformeerde Kerk van Nij Beets 75 jaar. Ook ds. Zijlstra hield een toespraak. Op vrijdagavond 18 september werd een feestavond in de propvolle Rank gehouden. –⊕– Het kerkblaadje kreeg in november 1991 een nieuwe naam: ‘Paadwizer’ (‘Wegwijzer’).  –⊕– In 1992 werd ‘een contract van brede interkerkelijke samenwerking’ van gereformeerd en hervormd Nij Beets opgemaakt. Daarvoor moest de hervormde wijkgemeente Nij Beets losgemaakt worden van de Hervormde Gemeente te Beetsterzwaag, om verder te gaan als zelfstandige gemeente. Zo kon de federatie van beide kerken in ieder geval voortgang vinden.  –⊕– In 1993 werd de consistorie opgeknapt. De Vrouwenvereniging schoot weer te hulp met een gift van fl. 2.000. –⊕– Ds. Poesiat nam op 12 oktober 1997 afscheid en vertrok naar de kerk van Lutten-Slagharen.

Ds. M. Klomp (van 1998 tot 2010).

De consulent verzorgde in de vacante periode de catechisaties  voor belijdeniscatechisatie. Op 17 mei 1998 werd ds. M. Klomp (*1954) uit Minnertsga in Nij Beets als gereformeerd predikant bevestigd.

De Prikkeweikerk buiten gebruik gesteld (2004).

Na het tot stand komen van de federatie van gereformeerd en hervormd Nij Beets moest gesproken worden over de keuze van een kerkgebouw. De bouwkundige staat van de hervormde kerk bleek het beste te zijn, terwijl de dakconstructie van de gereformeerde kerk afgekeurd werd en de muren zelfs verstevigd moesten worden met steunberen. Ook andere gebreken kleefden aan het kerkgebouw. Bouwkundige aanpassing van de gereformeerde kerk zou veel geld kosten. Gekozen werd toen dus voor de sluiting van de gereformeerde Prikkeweitsjerke, wat in 2004 plaatsvond – 86 jaar de ingebruikneming – met een laatste dienst op 28 maart 2004. De hervormde kerk zou de PKN-kerk worden.

De kanselbijbel, de doopvont, de paaskaars en het avondmaalsstel werden tijdens de laatste dienst de Gereformeerde Kerk uitgedragen en kregen een vaste plaats in de PKN-kerk aan de Doarpsstrjitte. De gereformeerde Prikkeweikerk werd verbouwd tot multifunctioneel zalencentrum van de Protestantse Gemeente, wat in 2004 gerealiseerd werd. Op 19 september dat jaar werd het vernieuwde gebouw in gebruik genomen.

Tenslotte.

Sinds 20 mei 2007 was ook de echtgenote van ds. Klomp aan de kerk van Nij Beets verbonden, mevr. ds. A.G.M. Klomp-Hogeterp (*1955), tot de vorming van de Protestantse Gemeente een feit was, en ook daarna. Zij was geestelijk verzorger van Talant. In 2011 had de Gereformeerde Kerk 458 leden; de Hervormde Gemeente telde toen 136 leden.

Ledentallen van De Gereformeerde Kerk te Nij Beets.

Bronnen onder meer:

• Met dank aan ds. Dirk Sierd de Vries.

Gemeenten en predikanten van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Leusden, 1992

Jaarboeken (ten dienste) van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Goes, div. jrg.

P. Jeeninga, 75 jaar Gereformeerde Kerk Nij Beets. 1917-1992. Nij Beets, 1992

—- , Geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Nij Beets. 10 november 1917 – 28 maart 2004. Nij Beets, 2004

Notulen van de Classes Heerenveen en Drachten van De Gereformeerde Kerken in Nederland, 1891-1917. Leeuwarden, Tresoar

© 2024. GereformeerdeKerken.info.

Translation into English:

The Gereformeerde Kerk in Nij Beets (3).

Rev. G.S. Fernhout (from 1946 to 1949).

( < To Part 2 ) – Candidate G.S. Fernhout (1899-1987) from Alphen aan den Rijn accepted the call and was inaugurated in Nij Beets on June 2, 1946. The parsonage next to the church was actually too small, requiring the minister’s family to devise various adjustments to make the best use of the available space. The minister’s salary was fl. 3,000 per year. To cover this salary, the church council had to request support from the classis: fl. 40 per month. Additionally, rental costs for associations were charged, such as fl. 2 for room rental for youth associations. A fee of fl. 10 was also charged for using the church for weddings (the regular wedding collections could not cover the costs).

The morning church services were less attended than hoped; the afternoon services did well. The church was undoubtedly fuller than usual when a couple had to make a confession of guilt due to the violation of the seventh commandment, ‘making marriage necessary’.

In September 1948, a small girls’ association ‘Deo Volente’ was established. It had been reestablished because the previous association had been dissolved due to a lack of leadership. In April 1951, the current leader had to end her duties, and new leadership did not begin until 1955, at which point a fresh start was made.

Meanwhile, the departure of the ‘beloved minister’ became necessary: the general synod had decided, based on the minister’s years of service, that he should receive a salary of fl. 4,000 per year. The congregation could not afford this. Moreover, the parsonage increasingly presented space problems. Consequently, on December 28, 1948, Rev. Fernhout accepted the call from the church in Wolfheze.

Rev. C.J. Hakman (1885-1956) from Boornbergum served as consultant during the vacancy period.

Rev. M.J. Vermeer (from 1950 to 1956).

The classis had to assist with fl. 1,200 to call a new minister. Rev. M.J. Vermeer (1908-?), from the Gereformeerde Church (liberated) of Niezijl and Kommerzijl, accepted the call and was inaugurated on January 1, 1950, with a sermon on ’the mustard seed.’ For evangelism work in the village, the minister used a van with sound reinforcement provided by the ‘Auto Mission Association’ in Amsterdam.

Meanwhile, from Wolfheze, Rev. Fernhout arranged the purchase of a new organ; Rev. Vermeer managed the sale of the old instrument, which fetched fl. 150. Another novelty was the designation of the communion collection, which was normally intended for the diaconate. However, since the ‘church treasury’ was entirely empty due to the renovation of the consistory room and the painting of the parsonage, it was decided that the collection’s proceeds would henceforth go to ’the church.’ These collections likely yielded a significant amount since “during communion services, the entire congregation attended. If someone had to stay home for some reason, this was noticed, and the person received a visit and, if necessary, was admonished.”

A Dark Period.

Initially, the congregation seemed to have fared well with the minister. However, frictions arose between the minister and congregation members, starting with his neighbors. We won’t detail the entire issue unnecessarily, but it essentially concerned the minister’s irreconcilability with the neighbors. The matter also reached the church council via the ‘Censura Morum’, a church council agenda item for discussing mutual relations within the council. The result was that the minister reported himself as ill. The minister refused to engage in any reconciliation attempts, whether from the classis, the particular synod, or even the general synod. Support for the minister within the congregation dwindled rapidly.

In the fall of 1956, the general synod announced that the minister had been deposed and that all rights and duties associated with the office were nullified. This also meant that the Vermeer family had to vacate the parsonage. This happened in mid-April 1957, only after the threat of involving a bailiff. A reconciliation attempt by the Leeuwarden-West church council, the minister’s new place of residence, resulted in the minister receiving a church stipend (the synod later deemed the suspension wrongful); his wife received a widow’s pension upon his death.

It was particularly unfortunate that ‘especially [not only] the youth felt compelled to engage in harassment, to the extent that in 1957, the church council had to prohibit the Boys’ Association meetings for a while.

Rev. J.M. van den Brink (from 1958 to 1962).

On March 9, 1958, candidate J.M. van den Brink (1928-2017) was inaugurated in Nij Beets. During his ministry, contacts with the ‘hervormde’ congregation improved. In 1957, the New Bible Translation from the Netherlands Bible Society was introduced in Nij Beets. In 1959, after the synod had previously given the green light, passive voting rights for female confessing members were introduced in Nij Beets.

Church Maintenance.

As the consistory room became too small for meetings (including those of the Women’s Association), there was talk of expanding the room. The Women’s Association contributed fl. 2,100 towards the renovation costs. The church council also wanted to repaint the church interior, needed a new organ, and wanted to modernize the pulpit. Altogether, this would cost fl. 15,000. After a community collection raised fl. 3,100 and increased total church contributions, the project could proceed with a fl. 10,000 loan.

A used pipe organ was acquired. On May 8, 1962, the new instrument was first played by school master Geerling during a congregational meeting.

By 1962, the church membership had grown to 302 (143 confessing members and 159 baptized members). Rev. Van den Brink departed on August 5, 1962.

Rev. J.A.H. van der Vinne (from 1963 to 1968).

Rev. J.A.H. van der Vinne (1929-2015) from Johannesburg, South Africa, accepted the call and was inaugurated in Nij Beets on July 14, 1963. The parsonage was too small for his large family, but his father, a director of a wood factory, built a wooden study behind the parsonage as a solution. “Although the work was heavy for the minister here, he was a good minister for our congregation.” In 1967, he suffered from long-term stress.

Various Matters.

Van der Meulen Timber Company extended the consistory room by three meters. The Women’s Association, along with the Boys’ and Girls’ Associations, contributed significantly, providing new curtains. The total cost was nearly fl. 10,000. –⊕– More people began coming to church by car, leading to a strip of land in front of the parsonage being converted into a parking lot. –⊕– The youth sometimes misbehaved in the gallery, prompting the church council to lock the door to the gallery. However, the door had to be reopened by the end of October 1963 as the church was very crowded. In 1964, it was decided that only confessing members could sit ‘upstairs,’ but by early January 1965, youth aged 16 and older were also allowed there. None of these measures helped much. –⊕– In 1964, the church magazine ‘Gemeentenieuws’ (Congregation News) was launched. –⊕– In 1966, it was decided that communion would henceforth be celebrated only in the morning, instead of also in the afternoon for those who couldn’t attend the morning service.

In March 1966, the new ‘gereformeerde’ hymnal ‘119 Gezangen’ was introduced in Nij Beets. In April 1968, a trial version of a new psalm arrangement followed.

A Jubilee (1967).

In 1967, the Gereformeerde Kerk of Nij Beets celebrated its fiftieth anniversary. After a joint Pentecost service with the ‘Hervormde’ Congregation in 1962 and a joint youth service in 1964, the congregational meeting of the ‘Gereformeerde Kerk’ decided in 1967 not to oppose holding joint services with the ‘Hervormde’ congregation.

A Vacant Period (from 1968 to 1971).

Rev. Van der Vinne accepted a call from the church of Klazienaveen in November 1967. He bid farewell to Nij Beets on January 21, 1968. Rev. L.J. Wolthuis (1931-1995) from Drachten served as consultant during the vacancy period, which lasted nearly three years until October 17, 1971, when Mr. H. Knegt became assistant minister in Nij Beets.

In 1970, another congregational meeting was held about cooperation with the ‘Hervormde’ congregation. The members were concerned about liberalism in the ‘Hervormde’ Church, despite having doubts about synod reports from the ‘Gereformeerde Kerken’ regarding evolution, homosexuality, female ministers, etc. Therefore, Nij Beets preferred to proceed cautiously. Nonetheless, there were a few joint services with the ‘Hervormde’ congregation, and two joint congregational meetings were held.

And further…

In 1968, a new organ was installed (the old one was too weak for the slightly growing congregation), built by an organ builder who was willing to complete the project in his spare time for fl. 1,000. In 1969, it also became urgently necessary to replace the electrical wiring in the church. Here and there, the rubber on the wiring had already deteriorated… –⊕– In 1970, the church toilets were renovated, and the old toilet shed behind the church was demolished. –⊕– In 1970, the house purchased from the church’s neighbor was demolished, and a parking lot was constructed in its place. –⊕– By 1974, the ‘gereformeerde’ church had 374 members.

Mr. H. Knegt (from 1971 to 1974).

On October 17, 1971, Mr. H. Knegt (*1951) began working as a 21-year-old assistant pastor in Nij Beets and was soon appointed president of the church council. His person and work were appreciated in the congregation.

Due to a disagreement between both church councils over holding a joint Christmas singing service, the cooperation with the ‘Hervormde’ Congregation temporarily fell apart.

After various complications, Mr. Knegt was appointed in August 1974 as a religion teacher at several schools in the province of Drenthe, but he continued preaching.

A youth space (1975).

By 1972, the youth increasingly lacked space for all their activities. A youth space was considered. The proposed construction of a space behind the church was not approved, but in 1973, it was finally decided to build a youth space perpendicular to the church. Many volunteers contributed, and the congregation pledged fl. 45,000 (the church council’s target amount). In 1975, the new building, named ‘De Rank’, was completed. With much volunteer help, the construction was realized in ten months. The first meeting in De Rank was held on January 17, 1975, by the ‘Frisian Women’s Mission Home Front’, organizing meetings to raise interest in mission work in the ‘gereformeerde’ mission fields in Indonesia.

Rev. W.H.J. de Boer (from 1976 to 1986).

Initially, emeritus pastor Rev. W.H.J. de Boer (1911-1989) was temporarily attached to the ‘Gereformeerde Kerk’ in Nij Beets for auxiliary services, “but the pastor was always there.” This lasted until August 31, 1974; thereafter, Rev. De Boer was formally introduced as pastor on October 17, 1976. His arrival brought more peace to the church council and the congregation, although there were tensions, especially concerning “modern” theology. Decisions by the general synod also caused unrest.

The church council, for example, had objections to the broadcasts of IKON (the Interchurch Consultation Netherlands, which provided TV broadcasts on behalf of several churches, including the ‘Gereformeerde Kerken’, for forty years). The church council wrote to the synod that IKON’s broadcasts denied the deity of Jesus. The church council also objected to children participating in communion. Finally, they wrote a formal complaint regarding the synod-issued booklet “God with us. About the nature of the authority of Scripture.”

The church council wondered if the Bible was still considered the Word of God or if people could freely cut and cross out parts of it. Some families left the Gereformeerde Kerken and joined the “Gereformeerde Kerk (liberated).” Others felt the church was too conservative and that all innovations were being blocked.

The issues concerning the congregation at that time were also discussed in the magazine ‘Tsjerkenijs’ (‘Church News’), so everyone knew what was happening in the local and national church.

And further…

In 1976, the church space was renovated: the softboard wall coverings were replaced with hardwood paneling. The benches were also painted, so one Sunday service had to be held in ‘De Rank’. –⊕– In 1977, the ‘Hymnbook for the Churches’ was introduced in the Nij Beets church. –⊕– In 1984, the church space was expanded with ’the small hall,’ which was needed because the church was getting too crowded. Additionally, it provided a meeting space. A legacy of fl. 40,000 and the ‘Tsjerkeaksje Ponkjerinne’ (‘Church Action Collecting Bag’) made the construction possible. –⊕– A consequence of the church space expansion was the need for a different organ. An electronic organ with sound boxes above the pulpit was purchased from a company in Drachten. The small pipe organ was sold to the ‘Gereformeerde Kerk’ in Lippenhuizen-Hemrik. –⊕– Due to his health condition, the pastor gradually had to reduce his duties. On January 5, 1986, he bid farewell to Nij Beets, as his successor had already been appointed.

Rev. H.K. Zijlstra (from 1986 to 1991).

His successor was Rev. H.K. Zijlstra (*1948) from Soesterberg. He was introduced on January 12, 1986, a week after Rev. De Boer’s farewell. The churches of Nij Beets and Tijnje jointly appointed him as their pastor: “We are happy with half of a whole, but we are not getting half,” said the church council chairman.

A bit of everything…

In 1987, nine joint church services were held with the ‘Hervormde’ Congregation (the cooperation had meanwhile resumed), and the number gradually increased. –⊕– The ‘Dorcas’ Women’s Association – which we wrote about earlier – was founded in 1938, aiming to reduce the church’s financial debts. They knitted, sewed clothes, and made items that were sold once a year. The church of Nij Beets greatly benefited from this. Just mentioning De Rank’s name is enough: the entire furnishing came from Dorcas. The ladies also visited the sick and elderly. –⊕– In 1986, collection vouchers were introduced. –⊕– In 1988, for the first time, no financial support was requested from the classis. –⊕– In 1989, catechism classes were held jointly with the ‘Hervormde’ Congregation. –⊕– In September 1990, a well-attended evangelization service was held in the festival tent. –⊕– In 1991, a joint church magazine with the ‘Hervormde’ Congregation was published under the name ‘Tsjerkenijs and Tsjerkepaed.’ In the same year, joint communion was celebrated, and during a joint congregational meeting in 1992, a concept for federative cooperation between both congregations was discussed.

Rev. Zijlstra bid farewell on May 19, 1991, and left for the church in the Frisian Oosterend.

Rev. R. Poesiat (from 1992 to 1996).

His successor was introduced on August 30, 1992. It was Rev. R. Poesiat (*1949) from Munnekeburen. Both congregations, Nij Beets and Tijnje, each paid half of the pastor’s salary. With his large family, the pastor lived in the rectory of the ‘Hervormde’ Doarpsstrjittetsjerke (‘Dorpsstraat Church’).

In 1992, the ‘Gereformeerde Kerk’ of Nij Beets celebrated its 75th anniversary. Rev. Zijlstra also gave a speech. On Friday evening, September 18, a festive evening was held in the packed Rank. –⊕– The church magazine got a new name in November 1991: ‘Paadwizer.’ –⊕– In 1992, ‘a contract of broad interchurch cooperation’ between the ‘Gereformeerde Kerk’ and the ‘Hervormde’ Congregation of Nij Beets was drafted. For this, the ‘Hervormde’ district congregation of Nij Beets had to be separated from the ‘Hervormde’ Congregation of Beetsterzwaag to continue as an independent congregation. This allowed the federation of both churches to proceed. –⊕– In 1993, the consistory was renovated. The Women’s Association helped with a gift of fl. 2,000. –⊕– Rev. Poesiat bid farewell on October 12, 1997, and left for the church in Lutten-Slagharen.

Rev. M. Klomp (from 1998 to 2010).

The consultant provided the catechism classes during the vacancy period. On May 17, 1998, Rev. M. Klomp (*1954) from Minnertsga was confirmed as the ‘gereformeerde’ pastor in Nij Beets.

The ‘gereformeerde kerk’ decommissioned (2004).

After the federation of the ‘Gereformeerde Kerk’ and the ‘Hervormde’ Congregation of Nij Beets was established, the choice of a church building had to be discussed. The structural condition of the ‘hervormde’ church turned out to be the best, while the roof structure of the ‘gereformeerde’ church was condemned, and the walls even had to be reinforced with buttresses. Other defects also plagued the church building. Structural adaptation of the ‘gereformeerde’ church would cost a lot of money. Therefore, the decision was made to close the ‘gereformeerde’ Prikkeweitsjerke (as it was frequently called), which took place in 2004 – 86 years after its commissioning – with a final service on March 28, 2004. The ‘hervormde’ church would become the PKN (Protestant Church in the Netherlands) church.

The pulpit Bible, the baptismal font, the Paschal candle, and the communion set were carried out of the ‘gereformeerde’ Church during the last service and found a place in the PKN church on Doarpsstrjitte. The ‘gereformeerde’ Prikkeweikerk was converted into a multifunctional hall center of the Protestant Congregation, which was realized in 2004. The renovated building was inaugurated on September 19 that year.

Finally.

Since May 20, 2007, the wife of Rev. Klomp, Mrs. Rev. A.G.M. Klomp-Hogeterp (*1955), was also associated with the church of Nij Beets, both before and after the formation of the Protestant Congregation. She was a spiritual caregiver at ‘Talant’. In 2011, the ‘Gereformeerde Kerk’ had 458 members; the ‘Hervormde’ Congregation had 136 members.

• Thanks to Rev. Dirk Sierd de Vries

© 2024. GereformeerdeKerken.info.