In de nummers van 10, 17, 24 en 31 maart 1962 van het ‘Centraal Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Nederland’ troffen we onder meer de volgende berichten over plaatselijke Gereformeerde Kerken aan.

De redactie van GereformeerdeKerken.info heeft de meeste illustraties toegevoegd evenals, ter verduidelijking, hier en daar [tussen vierkante haakjes] enkele aanvullende gegevens.

Kerkzegel voor Escamp.

De nog jonge kerk van ’s-Gravenhage-Escamp heeft reeds de beschikking over een eigen kerkzegel. Een afdruk daarvan publiceren wij hierbij. Het is ontworpen door de Amsterdamse kunstenaar Bert Bouman. Het ontwerp spreekt voor zichzelf: een wereldbol, waarin met enkele lijnen het dynamische van en de onrust in deze tijd tot uitdrukking is gebracht. Als rustpunt is centraal getekend de figuur van de vis, als symbool van de oud-christelijke kerk en herkenningsteken in tijden van nood en vervolging. Om de bol het randschrift: ‘Gereformeerde Kerk van ’s-Gravenhage-Escamp’.

(10 maart 1962)

Geen splitsing in Eindhoven.

Reeds meermalen heeft de kerkeraad van Eindhoven zich beziggehouden et de vraag of de zich alsmaar uitbreidende gemeente niet zou moeten worden gesplitst. Thans is echter definitief besloten op dit ogenblik niet tot splitsing over te gaan in twee of meer delen. Hiervoor werden de volgende argumenten naar voren gebracht: Ten eerste, de voorgestelde splitsing in twee kerken zou het probleem van de grotestadskerken naar zijn geestelijke zijde niet tot een oplossing brengen. Ten tweede, het door de splitsingscommissie ingediende plan wordt doorkruist door het inmiddels in beginsel aanvaarde plan ter voorziening in de geestelijke bearbeiding van de militairen. Ten derde, splitsing in meer dan twee zelfstandige kerken is blijkens het rapport van de commissie voorlopig financieel niet mogelijk.

Er zal nu worden nagegaan in hoeverre kan worden gekomen tot functionele decentralisatie, in overeenstemming met de besluiten die de generale synode van Utrecht daarover destijds heeft genomen.

(10 maart 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Nadat de ‘Deputaten voor de officiële uitgave van de Kerkorde’ de opdracht van de Generale Synode van Utrecht 1959/1960 hadden uitgevoerd, besloot de synode van Apeldoorn 1961/1962 over het ‘grotestadsvraagstuk’ het volgende:  ‘In geval een kerk tenminste drie dienaren des Woords heeft (…), kan de kerkeraad zijn taak ten dele toevertrouwen aan een aantal in te stellen wijkkerkeraden; zélf zal hij dan als Kerkeraad voor Algemene Zaken [KAZ] optreden’.  Tegelijk werd besloten dat deze KAZ in kerken waar wijkkerkenraden waren ingesteld, in belangrijke zaken geen besluiten kon nemen ‘dan met gunstig advies van de meerderheid van de wijkkerkeraden’. De op te stellen ‘plaatselijke regeling’ zou moeten omschrijven wat tot deze ‘belangrijke zaken’ gerekend moest worden.]

Gesprekskringen op stapel.

In Delft staat de vorming op stapel van vijf of zes hervormd-gereformeerde gesprekskringen. Ter voorbereiding hiervan is onlangs een bijeenkomst in de hervormde Sionskerk gehouden, waar ongeveer veertig belangstellenden aanwezig waren.

(10 maart 1962)

Stilte werd benauwend.

Toen enige tijd geleden in de kerk van Amsterdam-West het zogenaamde ‘ene offer’ [geen drie maar slechts één collecte] werd ingevoerd, werd tevens besloten dat deze wijze van collecteren in volkomen stilte zou geschieden. Van verschillende zijden zijn nu bij de kerkeraad bezwaren ingekomen van gemeenteleden tegen deze stilte, die velen benauwde. Daarom is besloten de organist te verzoeken voortaan tijdens het collecteren zacht orgelspel te geven. Daaraan werd in de kerkbode de waarschuwing toegevoegd dat dit natuurlijk niet een sein mag zijn om wat gezellig te gaan converseren. De gemeente moet de stilte wel blijven betrachten.

(10 maart 1962)

Oud verkocht voor nieuw.

De uit 1925 daterende gereformeerde kerk te Haamstede op Schouwen-Duiveland is verkocht aan een aannemer, die het oude bedehuis zal gebruiken voor de opslag van bouwmaterialen. Het jeugdgebouw van deze kerkelijke gemeente is eveneens verkocht en krijgt een bestemming als groentehal. De opbrengst van deze verkopen – ongeveer fl. 50.000 – heeft de financiering voor de bouw van een nieuwe kerk met 550 zitplaatsen ‘rond’ gemaakt. De accommodatie van het oude, 300 zitplaatsen tellende, kerkgebouw, was vooral in de zomermaanden niet toereikend meer voor het aantal kerkgangers. Enkele jaren geleden reeds was besloten een nieuwe kerk te bouwen. Er wordt naar gestreefd om de nieuwe kerk voor het toeristenseizoen van 1963 in gebruik te nemen.

(10 maart 1962)

Kerk voor Slotervaart.

Het ontwerp voor een nieuwe kerk in de Amsterdamse tuinstad Slotervaart is thans gereed. Het complex omvat een kerkzaal met 600 zitplaatsen, een royale ontmoetingshal, een kerkeraadskamer, twee commissiekamers, een jeugdcentrum met eigen toegang, een speelhal met drie jeugdlokaliteiten alsmede een kosterswoning.

(10 maart 1962)

Eerste paal ging de grond in.

In gezelschap van de voorzitter van de bouwcommissie, drs. T. Spaans, enkele ouderlingen en diakenen, architect J.H. van der Zee en enige leden van de Gereformeerde Kerk, heeft ds. G.L.R. Riphagen [1924-1989] aan de Burgemeester Roeringlaan in Leidschendam de eerste paal geslagen voor een nieuwe kerk in de wijk De Heuvel in Leidschendam-Noord. Men verwacht dat de kerk, die 600 zitplaatsen krijgt, in december gereed zal komen. Over enige tijd zal met enige plechtigheid de eerste steen worden gelegd.

(10 maart 1962)

Historische vondst: oude foto van ‘Nieuwe Kerk’.

Kort geleden kwam in Amsterdam plotseling een foto boven water van de (oude) Nieuwe Kerk op de Keizersgracht [487, niet te verwarren met de monumentale Doleantiekerk uit 1888, die ‘Keizersgrachtkerk‘ gedoopt werd]. Dat was een historische vondst, want deze Nieuwe Kerk was het eerste bedehuis dat de Amsterdamse Afgescheidenen rond 1880 [moet zijn 1855 – redactie GereformeerdeKerken.info] ter beschikking kregen als echte kerk. Voor die tijd gebruikten zij een inwendige verbouwde jongenskostschool aan de Bloemgracht voor hun zondagse erediensten.

De Nieuwe Kerk heeft tot 1904 bestaan. Op zondag 8 mei van dat jaar werd ze gesloten en daarna verkocht. Later werd ze tot de grond toe afgebroken. De Amsterdamse predikant dr. P.G. Kunst [1907-1981] is al jaren bezig met het verzamelen van foto’s, platen en herinneringen aan de oude tijd voor het kerkelijk archief. Daarbij kreeg hij indertijd ook de beschikking over een ‘ansichtkaart’ van de Nieuwe Kerk voor het archief, maar naar het oude fotografische procedé van de vorige eeuw was dat een betrekkelijk vage afdruk.

De thans gevonden foto (die wij hierbij afbeelden) is echter van aanzienlijk betere kwaliteit. Men ziet dat de Nieuwe Kerk een bedehuis was met twee galerijen en een vrij groot orgel. Dit orgel is later overgeplaatst naar de thans [1962] nog bestaande Haarlemmerpoortkerk, die op zondag 15 mei 1904 in gebruik genomen werd. Het is vermoedelijk in diezelfde tijd uitgebreid met een tweede klavier. De nog niet lang geleden gestorven organist H. van der Horst, vader van de bekende dr. Anthon van der Horst, is in de Nieuwe Kerk lange tijd organist geweest.

(17 maart 1962)

[Opmerkingen van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De Haarlemmerpoortkerk aan de Planciusstraat was een ontwerp van de bekende gereformeerde kerkarchitect Tj. Kuipers. De kerk werd in 1965 buiten gebruik gesteld en twee jaar later gesloopt. Op de foto nog net enigszins te zien.]

Ds. Zijlstra naar Kaapstad.

Ds. K.S.G. Zijlstra [1909-1974] in Rotterdam, koopvaardijpredikant, zal op 22 maart voor ongeveer drie maanden naar Kaapstad in Zuid-Afrika vertrekken om de geestelijke verzorging van de zeelieden in de Zuid-Afrikaanse havens te organiseren. Daarbij zal hij nauw samenwerken met het Nederlands-Afrikaans Zeemanscomité, dat thans al veel doet om de Nederlandse zeeman in de haven van Kaapstad van dienst te zijn.

Deze reis betekent dat ds. Zijlstra als koopvaardijpredikant in het vierde werelddeel bezig zal zijn. Hij werkte namelijk achtereenvolgens in Rotterdam, op Curaçao met vaarreizen naar omliggende gebieden, in Indonesië, in Makassar en Soerabaja, van waaruit hij ook Hongkong aandeed. In Europa organiseerde hij het koopvaardijwerk in Genua, waar thans een sociaal werker is gestationeerd, en in Liverpool waar nu een kustvaartpredikant is geplaatst.

Het vorig jaar maakte ds. Zijlstra een lange reis langs de houthavens van Zweden waar hij zich wijdde aan de verzorging van kustvaarders. Thans staat dus Kaapstad op het programma.

(17 maart 1962)

Tweede predikant voor Aalsmeer.

De kerkeraad van Aalsmeer heeft uitgesproken dat de vestiging van een tweede predikantsplaats noodzakelijk moet worden geacht. De gemeente telt momenteel 1250 leden, doop- en belijdende leden tezamen.

(17 maart 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – De tweede predikantsplaats werd in 1964 ingenomen door ds. W. Haverkamp (1928-2005)].

Dansverbod opgeheven.

De kerkeraad van Amstelveen heeft het dansverbod, dat bestond voor het gebouw ‘Reveille’, opgeheven. De jeugdraad had hier schriftelijk om verzocht. De meningen en gevoelens in de kerkeraad liepen nogal uiteen en daarom hadden de broeders eerst aan het moderamen opgedragen ten aanzien van dit verzoek met een voorstel te komen. Dit voorstel kwam er in de vorm van een conceptbrief aan de jeugdraad. De meerderheid van de kerkeraad kon zich ermee verenigen. Het dansverbod voor ‘Reveille’ is dus nu opgeheven, aangezien er geen Schriftuurlijke grondslag bestaat het dansen als zodanig, als niet in overeenstemming met het christelijk leven, te verbieden, en de beslissing ten deze ligt binnen de sfeer van de christelijke verantwoordelijkheid en vrijheid.

Aan de verantwoordelijkheid van de jeugdraad werd het overgelaten of en in hoeverre hij het dansen wil gaan beoefenen en aan de verantwoordelijkheid van de ouders of zij hun kinderen al dan niet daaraan willen laten deelnemen. De kerkeraad gaf de jeugdraad wel in ernstige overweging dat de meningen aangaande de dans verdeeld zijn. Daarom werd uitdrukkelijk gestipuleerd dat de eis van het evangelie is, rekening te houden met gevoelens van anderen, voor zover zulks in ons vermogen ligt en billijkheidshalve kan worden verwacht. De jeugdraad werd opgewekt de vrijheid te gebruiken in overeenstemming met de eis van de liefde tot de broeders. De kerkeraad behield zich uitdrukkelijk het recht voor indien – van geval tot geval oordelende – de activiteiten niet aan te stellen normen zouden voldoen.

(17 maart 1962)

Overdopen in discussie.

Naar aanleiding van een tweetal ingekomen stukken is in de classis Woerden een brede discussie gevoerd over de vraag of iemand, die zich laat herdopen, lid kan blijven van de Gereformeerde Kerk. In overeenstemming met het reeds op de vorige vergadering ingenomen standpunt sprak de classis uit, dat iemand die zich laat herdopen zich daarmee metterdaad onttrekt aan de gemeenschap der Gereformeerde Kerken.

(17 maart 1962)

Gemeentecentrum voor Assen.

De uitbreiding van de Drentse hoofdstad Assen geschiedt vooral in noordwestelijke richting, het zogenaamde Luchiesland. Hier zal dan ook binnen afzienbare tijd een gereformeerd gemeentecentrum verrijzen. In dit centrum zal een kerkzaal komen voor ongeveer honderd personen met een esthetisch verantwoord liturgisch centrum, een lokaal voor plm. 150 personen, met podium, terwijl er nog minstens vijf ruimten zullen komen, geschikt voor vergaderingen van respectievelijk 20 tot en met 60 personen.

(17 maart 1962)

Schetsplan voor restauratie.

Het Architectenbureau Steen en Tuinhof te Vlissingen heeft een voorlopig schetsplan gemaakt voor de restauratie van de kerk in Koudekerke op Walcheren. Voor de financiering van deze restauratie heeft de gemeente reeds fl. 30.000 bijeengebracht, terwijl zij voorts de vaste vrijwillige bijdragen met 40% verhoogde.

(17 maart 1962)

Beiaard voor nieuwe kerk.

Aan de Koninginneweg in Zwijndrecht, dicht bij het vergadercentrum ‘De Vonkenberg’ en het bejaardentehuis ‘De Lichtkring’, wordt momenteel gewerkt aan de bouw van een nieuwe kerk die de naam Rehobothkerk zal gaan dragen. Thans is in Zwijndrecht een Comité-carillon-Rehobothkerk in het leven geroepen dat voornemens is eind april een grootscheepse inzamelingsactie te houden voor de aanschaf van een klokkenspel dat in de toren van de nieuwe kerk zal worden aangebracht.

Als de plannen doorgaan zal dit een echte beiaard worden, waarop geregeld concerten kunnen worden gegeven. Het is thans reeds gebleken dat de ontworpen toren na het aanbrengen van enkele ondergeschikte wijzigingen in de plannen, zich uitstekend zal lenen voor een carillon. Als onderdeel van de te voeren actie zal op woensdag 28 april in de grote zaal van ‘De Vonkenberg’ een avond worden belegd waarop mr. Romke de Waard, de voorzitter van de Nederlandse Klokkenspel Vereniging een lezing zal houden, toegelicht met de vertoning van dia’s  en het ten gehore brengen van op de band opgenomen carillonspel.

(17 maart 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Hoewel de kerkenraad aanvankelijk dus van plan was de kerk de naam ‘Rehobothkerk‘ te geven werd in juli 1963 toch gekozen voor Koningskerk.  De plannen voor de bouw van de tweede kerk aan de Koninginneweg (vroeger Doornlaan genaamd) hoek Burgemeester Jansenlaan dateerden al uit de jaren ’20, toen de gereformeerde Bethelkerk te klein werd.

Pas in 1938 werd het stuk grond aan de Doornlaan gekocht en zes jaar later, in 1944, nog een perceel. Dat de Tweede Wereldoorlog en de Vrijmaking in 1944 vooralsnog roet in het eten gooiden, is duidelijk. Maar uiteindelijk werd vanaf 1950 duidelijk dat de plannen voor de tweede kerk weer uit de ijskast gehaald konden worden.

De Koningskerk werd op 3 juli 1963 in gebruik genomen en de kerk vormde één complex met het jeugdgebouw De Vonkenberg – genoemd naar de grote promotor van het gereformeerd jeugdwerk, ds J.E. Vonkenberg (1869-1934) – en het bejaardenhuis De Lichtkring. De Koningskerk werd in 2006 buiten gebruik gesteld en verkocht. Van de opbrengst werd de Bethelkerk verbouwd. Deze kerk doet nog steeds dienst als gereformeerde kerk.]

Mooi resultaat.

In de kerk van Harderwijk wordt een actie gevoerd voor de bouw van een orgel in de nog vrij nieuwe Veldkampkerk en voor de restauratie van de lokalen bij de oudere Plantagekerk. Tot nu toe werd door 338 broeders en zusters voor deze actie een bedrag van fl. 25.732,50 toegezegd. Daar er nog van bijna 400 leden een opgave wordt verwacht ligt een bedrag van een halve ton dus zeker binnen de mogelijkheden. Voorwaar, een aantrekkelijk resultaat, waarvoor de kerkeraad van Harderwijk zeker mag worden gelukgewenst!

(17 maart 1962)

Grond voor de kerk: fl. 1.

De gemeenteraad van Zuidland heeft aan de Gereformeerde Kerk ter plaatse een stuk grond verkocht voor de bouw van een nieuwe kerk. Hiervoor werd een symbolische prijs berekend van fl. 1. Het gaat om een stuk grond van plm. 3.215 ca., vertegenwoordigend een waarde van ongeveer fl. 61.085. De stichtingskosten van de nieuwe kerk bedragen ongeveer fl. 670.000. Het saldo van het bouwfonds bedroeg op 1 januari jl. fl. 125.000. Het ligt in het voornemen een lening te sluiten voor een bedrag van plm. fl. 400.000. Het resterende bedrag tracht men te dekken voor een actie te ondernemen bij de leden der kerk voor een bijdrage ineens.

(24 maart 1962)

Enquête over tweede predikantsplaats.

De kerkeraad van Geleen heeft een enquête gehouden over de vraag of moet worden overgegaan tot het beroepen van een tweede predikant. Van het aantal ingekomen formulieren waren 131 met ja beantwoord en 74 met nee. In 23 gevallen kon men niet tot een beslissing komen, terwijl 29 formulieren niet werden ingeleverd. 51% van het aantal gemeenteleden dat reageerde, voegde hier meteen positief aan toe zij bereid waren fl. 4.300 in totaal bij te dragen in een verhoging van de vrijwillige bijdragen.

(24 maart 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Besloten werd niet over te gaan tot het beroepen van een tweede gemeentepredikant.]

Ds. Slomp naar Noordwolde.

Ds. F. Slomp [1898-1978], die binnenkort als evangelisatiepredikant van Hoorn met emeritaat zal gaan, heeft van de kerk van Wolvega een benoeming ontvangen tot hulpprediker voor de evangelisatie te Noordwolde. Hij heeft deze benoeming aangenomen [en is daar van 1962 tot 1966 werkzaam geweest].

(24 maart 1962)

Hercombinatie?

Nu de kerken van Zevenhoven en Woerdense Verlaat binnenkort vacant zullen worden, is in de kerkeraad van Zevenhoven het plan ter sprake gekomen om met de kerkeraden van Woerdense Verlaat, Nieuwveen en Nieuwkoop te onderzoeken of het niet mogelijk is om tot een andere combinatie te komen dan voorheen. Tot nu toe waren namelijk Nieuwkoop en Nieuwveen enerzijds, en Zevenhoven en Woerdense Verlaat anderzijds gecombineerd ‘voor de dienst des Woords’ (zoals dat in kerkelijke termen heet).

Thans kwam de gedachte op om de volgende combinaties te maken: Woerdense Verlaat-Nieuwkoop en Zevenhoven-Nieuwveen. Volgens de kerkeraad van Zevenhoven liggen hier vele voordelen in, onder ander een betere busverbinding. Besloten werd de drie andere kerkeraden uit te nodigen om er eens gezamenlijk over te spreken.

(31 maart 1962)

Ernstige bezwaren tegen ‘De Achttien’.

Naar aanleiding van een bij hem ingekomen vraag van een gemeentelid heeft de kerkeraad van Veenendaal uitgesproken tegen de actie van ‘De Achttien’ ernstige bezwaren te hebben. De kerkeraad verklaarde zich niet achter deze actie te kunnen stellen.

(31 maart 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – ‘De Achttien’ was een groep van achttien hervormde en gereformeerde predikanten die pleitten voor samengaan van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland; het begin van het Samen-op-Wegproces, zou men kunnen zeggen.]

Dameswerk in dienst van de kerk.

Het is al weer lange tijd geleden dat wij in ons blad melding maakten van het initiatief van een aantal dames uit de kerk van Zaandam die in hun vrije tijd inpakwerk verrichtten in enkele fabrieken ter plaatse, om langs die weg gelden te verdienen voor de restauratie van de Stationsstraatkerk aldaar. Nu de rekening voor het jaar 1961 is opgemaakt blijkt, dat de stoutste verwachtingen zijn overtroffen. De dames die zijn werkzaam geweest bij de N.V. Verkade brachten op deze wijze gezamenlijk niet minder dan fl. 5.710,73 bijeen. Bij de N.V. Albert Heijn werkte een ploeg die fl. 2.350 verdiende. Een totaal dus van fl. 8.060,73. Hiermee werd een record gevestigd want met dezelfde werkzaamheden werd in 1957 fl. 5.225 verdiend; in 1959 fl. 5.200 en in 1960 fl. 4.945.

(31 maart 1962)

Verhoging met 40 procent.

De kerk van Ede heeft grootse plannen voor de toekomst. Er is behoefte aan vergaderruimte in Ede-Zuid; er zal een jeugdgebouw moeten komen, enz. enz. Reeds in eerste instantie zal voor de verwezenlijking van deze plannen fl. 400.000 nodig zijn. Daarom werd een beroep gedaan op de Stichting Steun Kerkbouw om financiële hulp. Om evenwel voor een SSK-uitkering in aanmerking te kunnen komen zullen de vrijwillige bijdragen moeten worden verhoogd met ongeveer fl. 10 per lid van de kerk. Dat betekent in de huidige situatie een verhoging met niet minder dan 40%. Daarom heft de Commissie van Beheer zich tot de leden gewend om de verhoging met 40% ernstig in overweging te nemen.

(31 maart 1962)

[Opmerking van de redactie van GereformeerdeKerken.info – Tijdelijk werd aan de Parkweg in Ede-Zuid een SSK-noodkerk geplaatst.]

Mooi resultaat.

Een actie tot verhoging van de vaste vrijwillige bijdragen in de kerk van Amsterdam heeft in eerste aanleg een totale verhoging van fl. 44.000 opgebracht. Daarnaast kwam nog aan giften tien procent van dit bedrag bijeen.

(31 maart 1962)