(Een korte inleiding bij een interessante historische tijdbalk)
Afgescheidenen naar Amerika.
In 1847 vestigde zich een groep Afgescheiden kolonisten uit Nederland, o.l.v. dr. Albertus C. van Raalte (1811-1876)zich in het westen van de staat Michigan, en stichtte de stad Holland en een aantal andere dorpen daar in de buurt, zoals Zeeland, Graafschap, Groningen, Drenthe, Overisel, enz.
Vier broers uit het gezin Afgescheiden Huyser – een van hen is de auteur – emigreerden in 1847-1848 vanuit Zoetermeer bij Den Haag naar Michigan en vestigden zich in de bossen ten noordoosten van Zeeland. Die plek werd gedurende korte tijd ‘Soetermeer’ genoemd, maar werd al snel tot ‘Beaverdam’ omgedoopt. Het onderstaande verhaal verscheen oorspronkelijk in het Amerikaanse Nederlandstalige tijdschrift ‘De Grondwet’ van 28 mei 1912.
De Afgescheidenen in het dorpje Idskenhuizen, dat in 1840 nog geen driehonderd inwoners telde, ressorteerden onder de Christelijke Afgescheidene Gemeente te Joure.
(Het onderstaande artikel werd geschreven naar aanleiding van het honderdjarig bestaan van de Gereformeerde Kerk te Oldekerk dat in 1956 herdacht werd, onder meer met een toespraak door de plaatselijke predikant ds. H. de Zwart (1897-1982). Deze diende de kerk van Oldekerk van 1948 tot zijn emeritaat in 1964.
De aanvangsgeschiedenis van de Gereformeerde Kerk te Dussen in Noord-Brabant kan worden ingedeeld in drie perioden: 1. Die na de instituering op zondag 8 november 1835, 2. Die tussen omstreeks 1845 en 1864, toen de gemeente van Dussen bij de kerk van Meeuwen was gevoegd, en 3. De periode vanaf 2 maart 1864 toen de gemeente weer op eigen benen kwam te staan.
De Gereformeerde Kerk in het Groningse Ten Boer werd op 16 of (waarschijnlijker) 26 september 1836 door ds. H. de Cock (1801-1842) geïnstitueerd. Doordat het eerste notulenboek sinds een aantal jaren verdwenen is, zijn niet alle details bekend, ook al geven verscheidene andere bronnen gelukkig nadere informatie. Hoe dan ook, de kerk van Ten Boer bestaat in 2016 dus 180 jaar.
De ‘Stichting Steun Kerkbouw’ (SSK) heeft in de loop van de jaren ‘50 en decennia daarna veel gereformeerde kerken helpen bouwen door giften en/of renteloze leningen te verstrekken.
Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Gereformeerde Kerk te Lisse, dat onder meer op zondag 16 oktober 2016 herdacht wordt, besteden wij aandacht aan de voorgeschiedenis van het ontstaan van die kerk, waardoor we uiteindelijk bij de daadwerkelijke instituering in 1916 terecht komen.
Prof. dr. H. Bouwman (1863-1933), hoofdredacteur van De Bazuin, destijds een toonaangevend weekblad in de Gereformeerde Kerken (het werd uitgegeven ‘ten dienste van de Theologische School te Kampen’) schreef in maart 1921 een commentaar op het vertrek van ds. C. Veltenaar (1873-1953), gereformeerd predikant van Veenendaal.
In de Friese dorpen Jutrijp en Hommerts (in het kerkelijke in één adem uitgesproken als Jutrijp-Hommerts) ontstonden in 1888 twéé Gereformeerde Kerken!
De omgeving van Jutrijp en Hommerts (kaart: Google).