( < Naar deel 2 ) – En dat was nodig ook! De kerk vertoonde zo langzamerhand allerlei gebreken die niet meer acceptabel waren. Wel dacht men aanvankelijk aan restauratie van de kerk in de Lionstraat (voor fl. 150.000), maar uiteindelijk werd het nieuwbouw aan de Kerklaan.

Ds. G.S. Oegema (van 1963 tot 1970).

Maar eerst deed – na het vertrek van ds. Poelman naar Berlikum de nieuwe predikant intrede in Arnemuiden. Het was ds. G.S. Oegema (1907-1980) uit Smilde, die op 20 januari 1963 door zijn neef, vlotpredikant ds. S. Oegema (1900-1980) uit Den Helder, in het ambt bevestigd werd. De predikant diende de gemeente ongeveer zeven jaar. Noemenswaardige conflicten deden zich in die tijd niet voor.

“Zijn preken werden gewaardeerd, omdat ze christocentrisch waren en bevindelijk. Bij ds. Oegema liep liep eigenlijk de toepassing door de hele preek heen. Hij was beducht voor een ingeslapen christendom en een dood geloof. Op de preekstoel kon hij flink tekeer gaan tegen halfheid en slapheid en slaperige kerkgangers doen opschrikken, door een daverende klap op de stevige Statenbijbel te geven”. Over boeken gesproken: “Hij had een studeerkamer om de hoed voor af te nemen. Tot het laatste toe bleef hij zijn bibliotheek aanvullen. En hij had een kaartsysteem dat tot op het laatste boek en het laatste krantenknipsel klopte. Toch was hij niet een kamergeleerde. Zijn kracht lag in het pastoraat. En van daaruit in zijn preken en catechiseren. Kinderen hadden zijn bijzondere aandacht”.

Een nieuw kerkgebouw: Eben Haëzer (1967).

Een zeer belangrijke gebeurtenis tijdens het predikantschap van ds. Oegema was natuurlijk de bouw van de nieuwe kerk aan de Kerklaan! Al in 1962 waren er klachten over het oude kerkgebouw in de Lionstraat, dat zo langzamerhand minder bruikbaar werd voor de groeiende gemeente. De gemeenteleden waren met 80% van de stemmen akkoord gegaan met de voorgestelde nieuwbouwplannen. Een eerste rondgang om geld bijeen te brengen bracht fl. 27.000 op. De bedoeling was voor fl. 250.000 nieuwe een kerk met plm. 400 zitplaatsen te bouwen in de nieuwe dorpswijk. De kosten bleken echter al snel hoger dan geraamd, zodat een tweede rondgang gehouden moest worden. Ook werden vele andere acties gehouden: een oud papieractie, een vodden- en lompenactie, garnalen pellen, een flesseninzamelingsactie, een lepeltjes verkoopactie, een balpenverkoopactie, enz.

Ondertussen bleken de bouwkosten in twee jaar tijd zo’n fl. 75.000 duurder te zijn geworden, zodat aangedrongen werd op spoed. De kostenstijging had onder meer te maken met een wijziging van de oorspronkelijke bouwplannen: de gemeenteleden wilden geen plat- maar een puntdak. Maar vooral de loongolf spoelde de oude prijzen weg. Er zou trouwens ook een nieuwe pastorie moeten komen, die ruim fl. 70.000 zou gaan kosten, gefinancierd uit de verkoop van de oude pastorie (voor fl. 35.000 aan de schoolvereniging) en de oude kerk (voor fl. 30.000 aan de burgerlijke gemeente). Na enig zoeken werd de aannemersfirma Geschiere, Wattel en Walraven bereid gevonden de pastorie- en kerkbouwklus voor fl. 530.000 te klaren.

Giften, enz.

Gelukkig stonden daar inkomsten tegenover. Giften en acties brachten tot oktober 1966 maar liefst fl. 145.000 op; de burgerlijke gemeente Arnemuiden gaf fl. 15.000 voor de bouw van de pastorie; de befaamde gereformeerde Stichting Steun Kerkbouw (SSK) – die niet alleen voor noodkerken zorgde, maar ook voor kerkbouw geld leende of cadeau deed – schonk fl. 7.500 voor de pastorie en fl. 35.000 voor de kerk en de gemeenteleden stonden borg voor fl. 60.000 aan renteloze leningen en voor fl. 100.000 aan rentedragende voorschotten! Ook werd onder oud-leden actie gevoerd voor de financiering van kerkklokken die in de plannen opgenomen waren. Ze kwamen er. De een met naam Fide Deo (‘Vertrouw op God’) en de andere met de naam Donec Dies Elucescat (‘Totdat de Grote dag aanbreekt’).

De eerste steen werd gelegd op een zaterdagmiddag  in augustus 1966 door P. Poortvliet (een van de oudste gemeenteleden). Veel andere gemeenteleden metselden op hun beurt de volgende stenen. Voor die eer hadden ze in totaal fl. 800 gegeven. Ds. Oegema legde de eerste steen voor de pastorie, naast de kerk.

De kerk in gebruik genomen.

De kerk – die de naam Eben Haëzer had ontvangen – was op 9 maart 1967 tot de nok toe gevuld met zo’n zevenhonderd belangstellenden. Gelukkig dat de kerkzaal kon worden uitgebreid met een ernaast gelegen zaal. Natuurlijk leidde ds. Oegema de dienst. Twee ouderlingen brachten de kanselbijbel op de kansel, twee andere ambtsdragers brachten het avondmaalsstel binnen en twee meisjes de benodigdheden voor het doopvont. Daarna kreeg ds. Oegema de sleutels van de bouwcommissie overhandigd.

Psalm 50 vers 5 was de tekst van de preek. “Vergadert Mij Mijn gunstgenoten, die met Mij het verbond sluiten met offers”. Veel toespraken werden ten beste gegeven, waaronder die door een afgevaardigde van de al genoemde Stichting Steun Kerkbouw.

Het orgel uit de kerk in de Lionstraat werd in 1967 overgebracht naar Eben Haëzer aan de Kerklaan.

En verder…

De kerkenraad besloot in de nieuwe kerk geen vaste plaatsen meer uit te delen, behalve aan 65-plussers. Veel gemeenteleden vonden de banken trouwens nogal hard zitten. Vandaar dat de kerkenraad eind 1977 besloot de banken te laten bekleden. Maar op hun beurt klaagden de organisten daarover, omdat de akoestiek in de kerk daardoor veel schade leed. Dat werd gelukkig verholpen.

In maart 1980 werd voor fl. 30.000 en door veel vrijwilligershulp een jeugdgebouw gerealiseerd en geopend.

• De tijd na 1970 in snelle vogelvlucht.

De predikanten.

Na het vertrek van ds. Oegema, die op 9 maart 1970 afscheid nam vanwege zijn vertrek naar de kerk van De Wilp, traden achtereenvolgens andere predikanten aan. Na ongeveer vier jaar vacant te zijn geweest deed kandidaat C. Bijman (*1948) op 3 november 1974 intrede. Arnemuiden was zijn eerste gemeente. Hij nam op 22 april 1979 afscheid wegens vertrek naar de kerk van Urk. Na hem kwam – opnieuw na een vierjarige vacante periode – kandidaat G.J. Mink (*1958) uit Woerden naar Arnemuiden, die daar op 29 mei 1983 intrede deed. Hij bleef tot 1989 aan de kerk van Arnemuiden verbonden en vertrok toen naar Katwijk aan Zee. Kandidaat J. Bakker (*1950) deed op 6 januari 1991 intrede en was tot 9 juni 1996 aan de kerk van Arnemuiden verbonden: hij vertrok naar de kerk van Uithuizen.

Ds. L.H. Bouwkamp (1933-2013) verbleef slechts kort in Arnemuiden. Nadat hij op 27 juni 1997 intrede deed nam hij op 25 september 1998 alweer afscheid, in verband met verkregen emeritaat. Ds. H. Scholing (*1946) van Genemuiden volgde hem ongeveer drie jaar later op (hij deed zijn intrede op 7 oktober 2001) en was tot zijn afscheid op 25 juni 2006 als predikant in Arnemuiden werkzaam. Daarna vertrok hij naar de kerk te Hollandscheveld. De al eerder genoemde ds. C. Bijman (afkomstig van Urk) deed voor de tweede keer in Arnemuiden intrede op 22 april 2007 en bleef tot zijn emeritaat op 9 november 2014 aan de kerk van Arnemuiden verbonden. Sinds 27 mei 2018 is ds. W.F. van de Woestijne (*1975) – afkomstig uit hervormd Strijen – predikant in Arnemuiden.

En verder…

–  In 1971 besprak de kerkenraad de ook in Arnemuiden opdringende randkerkelijkheid. ‘Lauwheid en onverschilligheid voor de kerk’ waren daarvan de oorzaak. De kort na de oorlog opgerichte Evangelisatiecommissie verspreidde er wel regelmatig het evangelisatieblad Elisabethbode, maar veel werd daar althans voor het oog niet mee bereikt. De kerkenraad besloot wel – na herhaalde waarschuwing – ‘papieren leden’ uit het kerkelijk register te verwijderen. De evangelisatiearbeid trachtte zich ook bezig te houden met het recreatiewerk, maar dat viel niet mee, ondanks de lectuurverspreiding en de evangelisatiesamenkomsten en -diensten.

– Ook in Arnemuiden hield men de kerkelijke gebeurtenissen in het land nauwgezet in de gaten. Zo werd ook gesproken over de ontwikkelingen binnen de Gereformeerde Kerken. De kerkenraad riep het Confessioneel Gereformeerd Beraad al in 1970 op een bijeenkomst te houden over ’het verval van de Gereformeerde Kerken’. In januari 1976 organiseerde de kerkenraad een extra kerkenraadsvergadering over de ideeën van dr. H. Kuitert 1924-2017) en dr. H. Wiersinga (1927-2020). De kerkenraad kon met die ideeën namelijk niet instemmen.

– De vrouw in het ambt was een heikel thema binnen kerkenraad en gemeente. Het onderwerp werd, na al eerder besproken te zijn, in 1980 opnieuw aan de orde gesteld. In maart 1982 adviseerde de consulent, emeritus predikant ds. J. Ytsma (1923-2004), de kerkenraad eerst het in 1981 verschenen synoderapport God met ons, over de aard van het Schriftgezag’ te bespreken, een rapport dat zich aandiende als ‘een poging om het goede luisteren naar de bijbel te bevorderen’. De besprekingen werden gehouden. In 1985 werd het rapport van de synode opnieuw aan de orde gesteld. Besloten werd het in de gemeente te bespreken, onder meer in de vorm van een gemeenteavond.

“Na lang wikken en wegen” besloot de kerkenraad in november 1985, in het verlengde van de besprekingen, te beslissen dat ‘de ambten voor de vrouw niet worden opengesteld, omdat de kerkenraad meent dat de Bijbelse gegevens in een andere richting wijzen en het welzijn van de gemeente er meer door zou worden geschaad dan wanneer het ambt wél voor de vrouw zou worden opengesteld’. De reacties waren niet eensgezind. Een aantal gemeenteleden bedankte als lid van de Gereformeerde Kerk te Arnemuiden en een ouderling legde om dezelfde reden zijn ambt neer.

Het kerkgebouw.

Door het bloeiende verenigingsleden trad al gauw ruimtegebrek op in de nieuwe kerk! Vandaar dat een uitbreidings- en restauratieplan op de proppen kwam. Het hield onder meer in dat het bestaande kerkgebouw een stevige uitbreiding zou ondergaan, terwijl achterstallig onderhoud en tegelijk ook een renovatie zouden plaatsvinden. Ook het jeugdgebouw werd op die manier aangepakt. De kerkzaal werd bovendien voorzien van nieuwe stoelen en het interieur van de kerk werd met lichte tinten opnieuw in de verf gezet. Ook het Van Leeuwen-Pelsorgel kwam aan de beurt. Het werd door orgelbouwer Nijsse opgeknapt, van nieuwe registratiemogelijkheden voorzien en opnieuw geïntoneerd.

Tenslotte…

De Gereformeerde Kerk te Arnemuiden telt momenteel bijna 500 leden; het kerkgebouw Eben Haëzer doet nog steeds dienst als gereformeerde kerk.

Ledentallen van De Gereformeerde Kerk te Arnemuiden.

Bronnen onder meer:

P.J. Feij, 50 jaar gemeentelijk leven in de Kerklaan. Gereformeerde Kerk te Arnemuiden. Arnemuiden, g.j.

Gemeenten en predikanten van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Leusden, 1992

Jaarboeken (ten dienste) van De Gereformeerde Kerken in Nederland. Goes, div. jrg.

G.J. Mink en P.J. Feij, ‘Wij gedenken Uw goedertierenheid’. 100 jaar Gereformeerde Kerk Arnemuiden. Arnemuiden, 1988

© 2021. GereformeerdeKerken.info